Categories
Fact Check Filipino

VERA FILES FACT SHEET: Palumpon ng ulap, hindi ito pagsabog ng bulkan

Noong Mayo 5, nag share ang mga netizen sa Facebook (FB) ng mga litrato ng malaki at nag-iilaw na palumpon ng ulap na mukhang nagmula sa taluktok ng Mount Halcon sa Oriental Mindoro, na bumuo ng haka-haka na ito ay isang pagsabog ng bulkan.

Hindi. Ang Mt. Halcon ay hindi isang bulkan.

Naging usap-usapan ang paksa sa online — noong Mayo 8, naitala ng social media monitoring tool na CrowdTangle ang 100 posts ng mga pribadong netizen, FB page, at public group na gamit ang mga salitang Mount o Mt. Halcon na may kaugnayan sa sinasabing pagsabog. Ang mga post na ito ay nakaipon ng higit sa 15,500 interactions mula sa mga netizen.

Si Jaspher Ramirez, isang photographer na naninirahan sa Calapan, Oriental Mindoro, ang nag upload ng litrato ng tanawin na isa sa may pinakamaraming shares. Sinabi niyang nung una ay nabigla siya sa kanyang nakita dahil kahit na pagkatapos kumuha ng 200 shots gamit ang kanyang camera, ang ulap ay nandoon pa rin, hindi gumagalaw sa itaas ng bundok, sa gitna ng isang maaliwalas na kalangitan. Sinabi niya na nakita niya ang kidlat na tumatama sa lugar.

Isang
litrato ng nag-iilaw na ulap sa itaas ng Mt. Si Halcon at isa sa may
pinakamaraming shares na kuha ng palumpon ng ulap, na kinunan ni Jaspher
Jake Ramirez noong Mayo 5.

Ang kaakit-akit na tanawin ay nagkataon lamang; dahil sa init ng panahong tag-init, nabuo ang isang mapakataas na thunderstorm cloud, na tila nasa itaas ng bundok.

Sinabi ni Lorie Dela Cruz, isang weather specialist ng Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA), sa VERA Files sa isang panayam sa telepono:

“Iyong cumulonimbus clouds (na ulap), pwede iyon ma-form especially (lalo na) sa hapon, lalo na kung mainit. Hindi ba sa Mindoro, natatala rin iyong mga pinakamatataas na temperatures (temperatura) ngayon. So likely very prone sa thunderstorm formation iyong lugar na iyon (Kaya malamang na madaling magkaroon ng pamumuo ng bagyong may kasamang kulog at kidlat sa lugar na iyon).

Ang mga ulap na cumulonimbus ay mga mababang ulap na nabuo sa panahon ng pagbuo ng isang bagyo na may kasamang kulog at kidlat. Ang mga ito ay “madilim, mabigat, at siksik,” at karaniwang mukhang “malaking tore” na may patag na tuktok na “kahugis ng isang palihan ng panday.”

Naglabas ang PAGASA ng isang taya ng panahon ilang oras bago ang mga litrato ng palumpon ng ulap ay umikot online, na nag alerto sa mga tao ng “hiwalay at sandaling pag-ulan” na dulot ng “pag bagyo sa ilang lugar” sa Oriental Mindoro.

Ang mga netizen mula sa mga lugar na malapit sa bundok ay nagsabing may patuloy na pag kidlat, ngunit ang langit ay maaliwalas at hindi umuulan. Gayunpaman, mayroong mga ulat ng malakas na pag-ulan sa Paluan, Occidental Mindoro — dalawang bayan mula sa Baco, kung nasaan ang Mt. Halcon.

Sinabi ni Dela Cruz na “maaari ring maging totoo,” dahil ang mga bagyo ay “hindi agad malakihan” kung dumating. Halimbawa, ang pamumuo ng ulap dahil sa bagyo sa isang lungsod, na maaaring hindi umabot at makapekto sa mga kalapit na mga lungsod nito sa kabila ng maikling distansya, maaari pa ring makita mula sa malapit na mga lugar.

Ang pamumuo ng mga bagyo ay naapektuhan nang husto ng mataas na temperatura, dahil ang mga ito ay karaniwang “dala ng init” sa panahon ng tag-init. Sa nakaraang linggo, ang karaniwang pinakamataas na temperatura na naitala sa parehong Oriental at Occidental Mindoro ay 35 degrees Celsius, ayon sa historical weather database ng Wolfram Alpha.

Naitala ng San Jose, isang munisipalidad sa Occidental Mindoro, noong Abril 20 ang pinakamataas na heat index ng 2020 sa bansa, na may 58 degrees Celsius.

 

Mga Pinagmulan

Philippine Institute of Volcanology and Seismology, “Reports of an alleged eruption at Mt. Halcon…,” May 5, 2020

Jaspher Jake Ramirez, “Hindi ko sure kung kidlat lang…,” May 5, 2020

Dela Cruz, Lorie, Personal correspondence, May 6, 2020

Dela Cruz, Lorie, Personal correspondence, May 7, 2020

Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration, Clouds, n.d.

National Severe Storms Laboratory, Thunderstorm Basics, Feb. 11, 2019

Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration, Southern Luzon Regional Weather Forecast, May 5, 2020

Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration, Southern Luzon Regional Weather Forecast, May 5, 2020

National Severe Storms Laboratory, Thunderstorm Types, Feb. 11, 2019

Wolfram Alpha, Baco, Oriental Mindoro temperature, May 8, 2020

Wolfram Alpha, Oriental Mindoro temperature, May 8, 2020

Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration, Maximum Heat Index, May 8, 2020

 

(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)