Mali ang pagkakaugnay ni Manila Mayor Francisco “Isko Moreno” Domagoso sa United States (U.S.) Centers for Disease Control and Prevention (CDC) sa isang pag-aaral na nagpapahiwatig na limitado ang bisa ng mga face shield sa pagsugpo sa pagkalat ng coronavirus disease 2019 (COVID-19).
Sa pagpapatibay ng kanyang panawagan sa mga local health expert na repasuhin ang patakaran ng gobyerno kaugnay ng ipinag-uutos na pagsusuot ng face shield, hindi rin binanggit ni Moreno ang mahalagang konteksto ng mga natuklasan sa pag-aaral.
PAHAYAG
Sa isang pakikipanayam noong Hunyo 4 sa ‘The Source’ ng CNN Philippines, binanggit ni Moreno ang isang pag-aaral ng “Association for Professionals in Infectious Control and Epidemiology sa CDC website,” sinabing:
“There is a recent study … ito (this is) CDC ah. Health institute, kinomisyon ng CDC. Sinabi sa conclusion nila ha, ‘surgical mask[s] alone provided protection, surpassing the protection provided by face shields alone. Both used together provided the best protection,’ tama naman. ‘Although combined protection was similar to surgical mask use alone,’ ibig sabihin [wearing a] mask is enough. As long as you wear it properly and you wear it all the time.”
(Mayroong isang pag-aaral kamakailan … ito CDC ah. Health institute, kinomisyon ng CDC. Sinabi sa konklusyon nila ha, ‘ang surgical mask lamang ang nagbigay ng proteksyon, higit sa proteksyon na ibinigay ng mga face shield lamang. Kapag parehong ginamit nang sabay, nagbigay ng pinakamahusay na proteksyon,’ tama naman. ‘Bagaman ang pinagsamang proteksyon ay katulad ng paggamit ng surgical mask lamang,’ ibig sabihin [ang pagsuot ng] mask sapat na. Hangga’t isinusuot mo ito nang maayos at isinusuot mo ito sa lahat ng oras.)
Idinagdag ni Moreno:
“So, kung ‘yun ‘yung tama, CDC ‘yun ‘no — I think it’s a good reference (tingin ko ito ay magaling na sanggunian), ‘no. Kung ‘yun ‘yung tama, then (edi) ‘yun bang pagre-require (pag-uutos) natin against (laban) sa hirap ng buhay ng tao eh sapat ba? ‘Yun ‘yung akin….”
Pinagmulan: CNN Philippines, Manila Mayor Isko Moreno | The Source, Hunyo 4, 2021, panoorin mula 4:00 hanggang 4:51
Sinabi ng mayor ng Maynila na “nanghihiram lamang siya ng pag-aaral ng isang bansang magaling na sanggunian.” Nauna na siyang gumawa nang headline matapos manawagan sa gobyerno na “muling pag-isipan“ at “ayusin” ang patakaran nito na ipinag-uutos sa pangkalahatang publiko na gumamit ng mga face shield sa ibabaw ng mga face mask.
ANG KATOTOHANAN
Ang pag-aaral na binanggit ni Moreno, na nailathala noong Enero sa American Journal of Infection Control (ang opisyal na publication ng Association for Professionals in Infection Control and Epidemiology), ay hindi “kinomisyon” ng CDC, tulad ng kinumpirma ni infectious disease professor Teena Chopra, isa sa mga mananaliksik, sa isang email sa VERA Files Fact Check.
Ang CDC ay hindi naglabas ng isang opisyal na rekomendasyon na pabor o laban sa paggamit ng pangkalahatang publiko ng mga face shield kasabay ng mga mask upang maiwasan ang pagkalat ng COVID-19.
Gayunpaman, “hindi inirerekomenda” ng ahensya ang paggamit ng mga face shield — pangunahin na naglalayong protektahan ang mga mata — lamang, ayon sa mga alituntunin nito sa pagsusuot ng masks na huling na-update noong Abril.
Kung ang isang tao ay “dapat na magsuot ng face shield sa halip na isang mask,” sinabi ng CDC na ito ay dapat natatakpan ang gilid ng mukha ng nagsusuot at abot sa ibaba ng baba, o naka-hood. Sinabi nito na “limitado ang magagamit na datos … iminumungkahi” na ang mga ito ay “mas mahusay” na gumagana sa pag-iwas sa pag-spray ng mga respiratory droplet, na kabilang sa mga paraan ng transmission ng COVID-19 virus.
Sa listahan nito ng mga ipinagsasaalang-alang para sa mga hindi US healthcare workers, sinabi ng CDC, kung magkakaroon ng kakulangan ng mga medical mask, ang pagsusuot ng mga face shield lamang o kasama ng mga mask na gawa sa tela ay maaaring magsilbing isang “potensyal na kahalili” at “last resort.”
Gayunpaman, sinabi ng ahensya na “mahalaga” na isaalang-alang ang “limitadong kakayahan ng mga face shield para ganap na magprotekta laban sa mga droplet at kawalan ng ebidensya sa pagiging epektibo ng mga non-medical fabric mask laban sa mga respiratory virus.”
Sa kasalukuyan mayroong “limitadong patnubay para sa kung kailan o kung ang publiko ay dapat magsuot ng parehong mga mask sa mukha at mga face shield,” ayon sa isang global team ng public health experts na binuo ng nonprofit Meedan sa isang nai-update kamakailan na explainer sa online health desk nito.
Mga limitasyon ng pag-aaral
Habang ang pag-aaral noong Enero ay naglabas ng mga natuklasan na binanggit ni Moreno sa panayam ng CNN Philippines, hindi sinabi ng mayor ang ilang mahalagang konteksto.
Gumamit ang pag-aaral ng isang simulation — nangangahulugang walang “tunay na mga tao” na kasama sa eksperimento — at ginawa “sa ilalim ng mga kontroladong kondisyon.” Samakatuwid, sinabi ng mga mananaliksik na ang “maliwanag na mga limitasyon ay kailangang mai-highlight upang matulungan ang pagbibigay kahulugan at magabayan ang mga pag-aaral sa hinaharap.”
Dahil ito ay isang simulation, ang mga resulta ay “maaaring kumakatawan sa pinakamahusay na mga case experiment,” sinabi nila, na idinagdag na kahit na ang ginayang pagsasalita ay “nakapagbibigay ng mahalagang impormasyon” sa pagkalat ng aerosol at proteksyon ng face mask o proteksyon ng shield, hindi nito “makukuha” ang mga pagkakaiba-iba sa mga pattern ng pagsasalita at paghinga, lakas, at laki ng ulo, bukod sa iba pa.
Sinubukan din sa eksperimento ang pagkalat ng nebulized bacteria imbes na SARS-CoV-2 virus, na sanhi ng COVID-19, dahil sa “safety requirements.” Hindi rin nito nagawang gayahin ang “iba’t ibang laki ng droplet.”
Isang uri lamang ng mask (surgical) ang ginamit sa eksperimento, na maaaring isang “limitasyon” dahil “ang mga mask na gawa sa tela ay malawakang ginagamit ng pangkalahatang populasyon,” sinabi ng mga may-akda. Ngunit dahil “malawak ang pagkakaiba,” ang mga mask na gawa sa tela “ay hindi maaaring kumatawan sa isang solong eksperimento,” dagdag nila.
Sa Pilipinas, pinapayagan ng Department of Health (DOH) ang pangkalahatang publiko na gumamit ng alinman sa mga surgical face mask o mga mask na gawa sa tela, na binabanggit na ang mga surgical mask ay maaaring magamit lamang nang isang beses, habang ang huli ay maaaring magamit muli pagkatapos ng wastong paglalaba.
Binanggit ng mga may-akda ng pag-aaral ang ilang mga bentahe ng pagsusuot ng mga face shield, tulad ng posibleng pagbibigay ng karagdagang proteksyon sa mata para sa mga high-risk na manggagawa at pagpapahaba ng buhay sa mask sa pamamagitan ng pagprotekta ng ibabaw nito mula sa kontaminasyon. Ngunit sa huli, sinabi nila na “mahirap sabihin, batay sa simpleng simulation na ito, kung ang proteksyon na ibinibigay ng isang surgical mask kasabay ng face shield ay mas mabuti.”
PH hindi nag-iisa sa pag-uutos na gumamit ng face shield
Sa panayam ng CNN Philippines, sinabi ni Moreno na ang Pilipinas “siguro ang tanging [bansa]” sa mundo na ipinag-uutos sa pangkalahatang publiko na gumamit ng mga face shield sa ibabaw ng mga face mask. Hindi ito totoo.
Bukod sa Pilipinas, ang Peru ay nag-uutos din sa mga mamamayan nito na magsuot ng mga face shield bukod sa pagsusuot ng mask sa mga lugar na may “peligro ng pagsisiksikan,” kabilang ang mga vaccination center, mga shopping center, palengke, at mga department store, na iniulat ng Peruvian news agency Andina na pinamamahalaan ng estado. Ang parehong direktiba ay para rin sa mga paalis na mga pasahero sa airport at habang nasa flight.
Sa isang pahayag noong Hunyo 4, sinabi ni Health Undersecretary Maria Rosario Singh-Vergeire, tagapagsalita rin ng ahensya, na ang bansa “ay hindi kayang i-relaks ang mga patakaran nito sa mga personal preventive measure,” na sinasabing ang mga face shield ay “nagbibigay ng isa pang layer ng proteksyon.”
Gayunpaman, noong Hunyo 16, sinabi ni Health Undersecretary Leopoldo Vega sa isang media briefing na ang mga face shield ay maaaring alisin “lalo na ng mga naglalakad o nagtatrabaho sa labas ng bahay lamang (halimbawa, mga construction worker, tindero, courier)” dahil ang panganib ng transmission ay “napaka mababa.” Ngunit pinanindigan niya na ang mga face shield ay dapat pa ring isuot kasabay ng mga face mask sa loob ng mga establisyemento, lalo na kapag may mga malapitang pakikipag-ugnay.
Kinabukasan, sinabi ni Health Secretary Francisco Duque III, sa isang mensahe sa The Manila Times, na tatalakayin ng COVID-19 Inter-Agency Task Force ng bansa ang patakaran sa face shields matapos ang tweet ni Senate President Vicente “Tito” Sotto III noong umaga ding iyon na si Pangulong Rodrigo Duterte ay “sumang-ayon” na ipagamit ang mga face shield sa mga ospital na lamang.
Sa pagtatanggol sa patakaran ng gobyerno, si Palace Spokesperson Harry Roque ay nauna nang nagkamaling ipinantay ang proteksyon na nakukuha mula sa mga takip sa mukha (mask at shield) sa pagpapabakuna. (Tingnan ang VERA FILES FACT CHECK: Roque wrongly equates protection from face mask and shield to getting COVID-19 vaccine)
Nakakita ka na ba ng anumang kahina-hinalang pahayag, larawan, meme, o online post na gusto mong i-verify namin? Sagutan ang reader-request form na ito.
Mga Pinagmulan
Inter-Agency Task Force for the Management of Emerging Infectious Diseases, OMNIBUS GUIDELINES ON THE IMPLEMENTATION OF COMMUNITY QUARANTINE IN THE PHILIPPINES with Amendments as of December 14, 2020, Dec. 14, 2020
CNN Philippines, Manila Mayor Isko Moreno | The Source, June 4, 2021
CNN Philippines, Isko Moreno urges gov’t to scrap face shield policy, June 2, 2021
Rappler, Isko Moreno urges gov’t to drop ‘face shield’ policy, June 2, 2021
GMA Network, Isko urges gov’t stop requiring Filipinos to wear face shields vs. COVID-19, June 2, 2021
Isko Moreno Domagoso Official Facebook Page, Ang face shield ay dapat nang itigil…, June 2, 2021
American Journal of Infection Control, A laboratory model demonstrating the protective effects of surgical masks, face shields, and a combination of both in a speaking simulation, Jan. 20, 2021
American Journal of Infection Control, Aims and Scope, Accessed June 15, 2021
Wayne State University, School of Medicine (Infectious Diseases): Teena Chopra, Accessed June 14, 2021
Crossmark, Authors: A laboratory model demonstrating the protective effects of surgical masks, face shields, and a combination of both in a speaking simulation, Accessed June 15, 2021
U.S. Centers for Disease Control and Prevention, Guidance for Wearing Masks, Updated April 19, 2021
World Health Organization, Coronavirus disease (COVID-19): How is it transmitted?, Dec. 13, 2020
U.S. Centers for Disease Control and Prevention, SARS-CoV-2 Transmission, Updated May 7, 2021
U.S. Centers for Disease Control and Prevention, Emergency Considerations for PPE, Updated March 18, 2021
Meedan’s Health Desk, How effective is it to use only a face shield to protect from COVID-19?, Updated June 9, 2021
Meedan’s Health Desk, About (Mission), Accessed June 15, 2021
Lexico by Dictionary.com and Oxford University Press, Nebulization: Definition, Accessed June 15, 2021
Department of Health Official Twitter Account, Ang BIDA, alam ang tamang paggamit ng face masks…, July 22, 2020
Andina, Peru: Use of face shields mandatory at markets, shopping centers, April 19, 2021
El Peruano (Peru Government Official Newspaper), Normas Legales, April 24, 2021
Ministerio de Salud del Peru Official Facebook Page (Ministry of Health Peru), ATTENTION LIMA AND CALLAO, June 2, 2021
Overseas Security Advisory Council (OSAC), Health Alert: Peru, COVID-Related Requirements for Arrivals Instituted January 4, Jan. 5, 2021
Department of Health, DOH: FACE SHIELDS PROVIDE ADDED LAYER OF PROTECTION AGAINST COVID-19, June 4, 2021
PTV Philippines Official Youtube Channel, PANOORIN: Public Briefing #LagingHandaPH | June 16, 2021, June 16, 2021
Red Mendoza (Health Reporter, The Manila Times), New: @DOHgovph @SecDuque tells…, June 17, 2021
Tito Sotto Official Twitter Account, Last night, the President…, June 17, 2021
(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)
