Ano ang VERA Files Fact Check?
Ang VERA Files Fact Check ay sumusubaybay sa mga maling salaysay at nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at personalidad, at itinatama ang mga ito gamit ang mga tunay na ebidensya. Sinusubaybayan din nito ang kanilang mga pabago-bagong pahayag.
Bakit kailangang mag-fact-check?
Ang mga opisyal ng gobyerno, mga pulitiko at iba pang mga pampublikong personalidad ay mahilig sa mabilisan at maluwag na pagbitaw ng mga impormasyon na nakapanliligaw sa publiko. Ang mga “alternatibong katotohanan” ay madaling kumalat dahil sa maraming tagasunod at sa lawak ng naaabot ng mga pahayag ng mga pampublikong personalidad, kabilang sa social media.
Bilang mga mamamahayag, kami sa VERA Files ay nakatutok sa paghahanap at pagsasabi ng katotohanan. Ang fact-checking ay isa sa mga paraan upang maisakatuparan ito. Naniniwala kami sa pamamahayag na may pananagutan, na mahalaga sa isang gumaganang demokrasya.
Paano nagsimula ang VERA Files Fact Check?
Nagsimula ito noong eleksyon ng 2016 bilang isang aktibidad sa klase ni VERA Files cofounder at trustee Yvonne T. Chua sa Unibersidad ng Pilipinas kung saan siya nagtuturo na periodismo. Ang mga estudyante ni Chua ay nag fact-check ng mga pahayag na ginawa ng mga kandidato para sa mga pambansang posisyon, gamit ang mga patnubay ng mga fact-checker sa iba pang bahagi ng mundo. Siya at ang manunulat ng VERA Files na si Jake Soriano ay magkasamang nagtrabaho sa aktibidad, at nag-post ng resulta nito sa website ng VERA Files, sa ilalim ng seksyon na “Is that so?” Ang “Is that so?” ay naging “VERA Files Fact Check” noong Hulyo 2016. Pinamunuan ni Chua ang VERA Files Fact Check hanggang Enero 2019.
Paano ninyo ginagawa ang fact check?
Narito ang proseso:
Unang hakbang: Sinusubaybayan ng grupo ang mga press conference, talumpati, pangyayari, pahayag, panayam, atbp. para sa mga pahayag na mahalagang i-fact check.
Ikalawang hakbang: Ang isang miyembro ng grupo ay itinatalaga sa pananaliksik at pagkukumpirma ng mga kahina-hinalang pahayag. Siya ay maghahanap ng iba’t ibang mapagkukunan ng impormasyon upang gawin ang isa o dalawa sa mga sumusunod: (1) pasinungalingan o patunayan ang pahayag, (2) gamitin ang mga ito para sa istorya sa likod ng kinukumpirmang pahayag, o (3) mangolekta ng patunay kung mayroong pagbabago ng isip o pahayag. Ang iba pang mga miyembro ng grupo members ay tutulong sa pananaliksik.
Ikatlong hakbang: Isusulat at ibabahagi ng miyembro ng grupo ang kanyang natuklasan sa buong grupo.
Ika-apat na hakbang: Ang iba pang mga miyembro ng grupo ay magbibigay ng kanilang komento. Magsasagawa sila ng karagdagang fact-checking at unang pag-edit, kung kinakailangan.
Ikalimang hakbang: Ang mga infographics o mga video ay ihahanda kasama ang ulat, kung kinakailangan.
Ika-anim na hakbang: Tatlong senior editors ang huling magrerepaso at mag-aapruba sa artikulo bago ito mai-post.
Ang grupo ay may mga regular na pagpupulong para mag-brainstorm, magpanukala ng mga istorya, at hamunin ang mga mungkahi o mga natuklasan.
Ano ang ilan sa mga ginagawa at hindi dapat gawin sa fact-checking?
Ang mga ito ay ilan sa mga bagay na mahigpit na sinusunod kapag kami ay nagpa-fact-check:
- Ang pahayag na pina-fact-check ay dapat maging tuwirang galing sa pinagmulan. Hinahanap namin ang press release, kopya ng panayam, audio o video na naglalaman ng pahayag.
- Kung ang pahayag ay hindi matagpuan maliban sa mga ulat ng balita, kailangang siyasatin ulit ito, kung tama o totoo para tiyakin ang kawalan ng pagbabago. Sinusunod namin ang patakaran ng tatlong pinagkukunan ng impormasyon: Hindi bababa sa tatlong mga network ng media ang dapat gumamit ng parehong quote, o nag-ulat ng pahayag.
Ginagamit namin ang pangunahing pinagkukunan ng impormasyon para magbigay ng katibayan. Umiiwas kami sa secondary sources,
kabilang ang mga ulat ng balita, maliban kung posible ang triangulation.- Sa diwa ng transparency, nagbibigay kami ng mga link sa mga mapagkukunan ng pahayag at katibayan na ipinakita sa artikulo. Ang mga mapagkukunan ng impormasyon na ginamit sa mga infographics at mga video ay ipinakikita rin.
Saan ninyo ipino-post ang mga resulta?
Ipino-post namin muna ang mga ito sa microsite na VERA Files Fact Check. Ngunit mayroon din kaming mga post sa Facebook at mga tweet na naka-link sa orihinal na artikulo.
Sino ang gumagawa ng fact-check sa VERA Files?
Dahil ang fact-checking ay matrabaho, kami ay may nakatalagang isang grupo ng mga editor at reporter na gagawa nito, maliban sa ilang iba pang mga gawain. Nakalista sila sa ibaba. I-click ang kanilang mga pangalan upang mabasa ang kanilang mga maikling talambuhay.
- Ellen Tordesillas
- Booma Cruz
- Chi Liquicia
- Charmaine Deogracias
- Celine Isabelle Samson
- Meeko Angela Camba
- Elijah Roderos
- Ivel John Santos
- Merinette Retona
- Tita Valderama
- Blanch Ancla
- Enrico Berdos
- Nica Rhiana Hanopol
- Bryan Manalang
Bakit walang mga byline?
Tulad nang ipinakikita ng aming proseso, ang fact-checking ay bunga ng pagtutulong-tulong. Ito ay pagsisikap ng grupo. Kaya ang buong grupo ay nananagot para sa mga ulat.
Sumusunod ba kayo sa anumang mga pamantayan kapag gumagawa ng fact check?
Kami ay ginagabayan ng mga prinsipyo ng International Fact-Checking Network sa Poynter, isang pandaigdigang alyansa ng mga fact-checker na nakatutok sa pagsusulong ng mapanagutang pamamahayag.
Bilang isang organisasyon ng media na naghahatid ng balita, mahigpit naming sinunod ang mga propesyonal at etikal na pamantayan na itinakda para sa mga mamamahayag tulad ng matatagpuan sa Society of Professional Journalists at Philippine Journalists Code of Ethics. Kabilang dito ang pagiging tama, patas, balanse, malaya, may pananagutan at transparency. Iyan ay hindi lamang para sa inisyatibong fact-check kundi sa lahat ng aming trabaho sa VERA Files.
Sino ang nagpopondo sa VERA Files Fact Check?
Ang VERA Files Fact Check ay isang proyekto ng independyente at nonprofit na media, ang Verafiles Inc. na itinatag noong 2008 at nakabase sa Quezon City.
Mula nang nagsimula ito noong 2016, ang VERA Files Fact Check ay suportado ng dalawang pangunahing pinagkukunan ng pondo: ang Verafiles Inc. at ang National Endowment for Democracy (NED) na nakabase sa U.S.
Nag-ambag ang NED ng $ 70,000 sa proyektong fact check para sa panahong Hulyo 2016 hanggang Hunyo 2017. Ito ay patuloy na sumusuporta sa proyekto sa pamamagitan ng $ 80,000 grant na tatakbo hanggang Hunyo 2018.
Sa ngayon, ang proyekto ng pag fact check ay hindi nakatanggap ng mga kontribusyon mula sa ibang mga indibidwal o institusyon ngunit ipaaalam sa publiko ang anumang indibidwal na donasyon na hihigit sa $ 1,000 o P50,000.
Ang Verafiles Inc. ay umaasa sa mga nalilikom mula sa pagbebenta ng mga istorya, donasyon at kontribusyon, at mga grant para pondohan ang mga operasyon nito. Nakatanggap ito ng kabuuang P1 milyon mula sa mga indibidwal na nag-ambag noong 2016. Magbasa pa tungkol sa Verafiles Inc. dito.
Paano namin matitiyak na hindi kayo suportado ng politiko o partidong pampulitika?
Ang VERA Files ay isang nonstock, nonprofit na samahan ng media na nagpapahalaga sa kanyang pagsasarili bilang malayang pamamahayag. Hindi kami tumatanggap ng pera mula sa mga pulitiko, partidong pampulitika o mga makapartidong grupo. Ang mga trustee at miyembro ng VERA Files ay kailangang manatiling walang kinikilingang partido at hindi maaaring magkaroon ng kaugnayan sa pulitika. Hindi sila makakasapi, makakakuha ng mga proyekto at mga aktibidad na magkokompromiso sa kanilang kalayaan at magreresulta sa mga sitwasyon na may magkakasalungat na interes, totoo man o pinagdududahan.
Ano ang mga hashtag na ginagamit ninyo para sa inyong fact-check?
Gumagamit kami ng dalawa: #verafilesfactcheck at #verafiedPH. Makikita mo itong pareho sa aming mga post sa social media.
Tumatanggap ba kayo ng mga lead o kontribusyon para sa inyong fact checking?
Oo. Ito ay sa lahat ng aming mga ulat. Natutuwa kaming sabihin na nakagawa kami ng ilang mga ulat sa VERA Files Fact Check batay sa mga mungkahi ng aming mga mambabasa.
Kung nais mong mag-fact-check kami ng anumang bagay, makipag-ugnay sa amin sa:
Email: editorial@verafiles.org
Viber o Mobile No .: +63916343898
Facebook
Twitter
Paano kung nagkamali ang fact-check grupo na nag fact-check?
Tawagin ninyo kaagad ang aming pansin. Ang VERA Files ay may patakaran sa pagwawasto ng ulat. Tinatama namin ang mga mahahalagang pagkakamali sa aming mga ulat. Isinasama namin ang mga pagwawasto sa orihinal na teksto na may kasamang tala mula sa editor.
