Kumuha ng inspirasyon mula sa community pantry sa Maginhawa St. sa Quezon City na pinasimulan ng 26-taong-gulang na si Ana Patricia Non noong Abril 14, higit 300 na mga katulad na mga food stall ang umusbong sa buong bansa nang wala pang isang linggo. Pero ang tatlong mataas na executive ng Department of Interior and Local Government (DILG) at ilang mga security official ang nagbigay ng nakalilito at magkakasalungat na mga pahayag sa kung ano ang gagawin sa inisyatibang kawanggawa.
Mula sa pagsasabing “kailangan” ng mga organizer na kumuha ng isang permit mula sa mga barangay o mga local government unit (LGUs) upang “makontrol” ang dami ng mga taong pumipila para makakuha ng mga kalakal mula sa pantry, binawi ng isang DILG undersecretary ang kanyang pahayag kinabukasan, sinabing kailangan lang nilang makipagtulungan sa mga opisyal ng barangay para sa crowd control upang maiwasan ang pagkalat ng coronavirus disease 2019 (COVID-19).
Ang ilan sa mga community pantry organizer at mga volunteer ay na red-tag at nilapitan ng mga tagapagpatupad ng batas para sa “profiling” o tinatanong kung anong mga pangkat sila kaalyado, bukod sa iba pang mga personal na detalye.
Sinubaybayan ng VERA Files Fact Check ang mga pa iba ibang mga pahayag ng mga pampublikong opisyal na naging sanhi hindi lamang ng pagkalito sa publiko kundi pati na rin sa “takot” para sa kaligtasan ng mga volunteer ng community pantry at kanilang mga pamilya.
Sa pangangailangan na ‘kumuha’ ng permit mula sa mga lokal na awtoridad
Sa magkakahiwalay na panayam noong Abril 20, nagbigay ng magkasalungat na pahayag sina DILG undersecretary Martin Diño at Jonathan Malaya kung ang mga community pantry organizer ay kailangan ng permit mula sa barangay para makapag-operate.
Bilang undersecretary for barangay affairs, sinabi ni Diño sa isang pakikipanayam sa ANC Headstart na ang mga community pantry organizers ay kailangang kumuha ng permiso mula sa barangay na mayroong hurisdiksyon sa lugar. Binalaan niya na ang tagapangulo nito ay maaaring makasuhan dahil sa mass gathering kung hindi nila masiguro ang physical distancing ng mga taong pumipila sa mga community pantry.
Ngunit sinabi ni Malaya, sa isa pang panayam sa ABS-CBN Teleradyo makalipas ang isang oras, na ayaw ng DILG na “makagambala” sa charity drive at pinayuhan ang mga opisyal ng barangay na huwag nang pakunin ng permit ang mga organizer para sa pagtatayo ng mga community pantry.
Bumaligtad si Diño kinabukasan matapos linawin ni Secretary Eduardo Año na mga barangay na lang ang magpapasya kung kailangan ng permit.
Sinabi ni Diño na siya ay na “misquote” ng media sa nauna niyang pahayag. Hindi ito totoo.
Karamihan sa mga mayor ng Metro Manila ay sumuporta sa mga community pantry sa pamamagitan ng pagsasabi na hindi kailangan ng permit para maglagay ng mga stall para sa ipamamahaging mga donasyon na consumer goods, basta susundin ang mga health protocol.
Gayunman, ang Metro Manila Council (MMC) — ang gumagawa ng patakaran ng Metro Manila Development Authority (MMDA) na binubuo ng lahat ng 17 mayor ng Metro Manila — ay naglabas ng MMDA Resolution No. 21-08 noong Abril 25, na “hinihimok maigi” ang mga organizer na makipag-ugnayan sa mga LGU tungkol sa kanilang mga aktibidad para matiyak ang wastong pagpapatupad ng mga COVID-19 protocol.
Ito ay matapos mangyari ang pagkamatay ni Rolando Dela Cruz, 67, na hinimatay habang naghihintay sa pila sa community pantry na inorganisa ng aktres na si Angel Locsin bilang pagdiriwang ng kanyang ika-36 kaarawan. Libu-libong tao ang dumagsa sa community pantry sa Brgy. Holy Spirit, Quezon City, kung saan ang inihandang goods ay para sa 300 katao lamang na may paunang naipamahaging mga kupon. Ang napakaraming mga tao ay hindi nagawang sumunod sa physical distancing.
Nag-isyu si Quezon City Mayor Joy Belmonte ng mga alituntunin para sa mga community pantry, kabilang ang pagbibigay ng mga organizer ng nakasulat na abiso sa barangay tungkol sa aktibidad, ngunit hindi kinakailangan ang permit para makapag-operate.
Binago din ni Año ang kanyang posisyon, at inutusan ang mga community pantry organizer na makipag-ugnay sa mga LGU at sa Philippine National Police (PNP), para sa crowd control. Kung hindi susunod, ang community pantry ay maaaring ipasara kapag ang mga health protocol ay nilabag, sinabi niya sa isang pakikipanayam sa segment ng ABS-CBN Teleradyo Kabayan noong Abril 27.
Sa mga ‘profiling’ ng mga organizer at volunteer
Ang ilan sa mga community pantry volunteer ay nagpahayag ng takot para sa kanilang kaligtasan at seguridad kasunod ng mga pahiwatig mula sa ilang mga opisyal na sila ay miyembro ng Communist Party of the Philippines (CPP).
Noong Abril 20, pansamantalang isinara ni Non ang pantry sa Maginhawa — na nagbibigay ng pagkain at iba pang pangunahing bilihin sa mga mahihirap at nagugutom — matapos siyang ma red-tag ng ilang mga pulis mula sa Quezon City Police District (QCPD) at ng tagapagsalita ng National Task Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-ELCAC).
Humingi ng paumanhin nang maglaon ang QCPD matapos ang negatibong mga reaksyon at tinanggal ang red-tagging post nito.
Samantala, sinabi ng mga matataas na opisyal ng NTF-ELCAC, kabilang sina National Security Adviser Hermogenes Esperon, Communication Undersecretary Lorraine Badoy at Southern Luzon Command chief, Lt. Gen. Antonio Parlade Jr., na “sinusuri” nila ang background ng mga organizer dahil sinasamantala umano ng mga maka-kaliwang grupo ang mga inisyatiba para sa “propaganda” laban sa tugon ng gobyerno sa COVID-19.
Taliwas ito sa mga pahayag ng DILG, Department of Justice (DOJ), at PNP — lahat mga kasapi sa NTF-ELCAC — na hindi nila iniutos ang profiling ng mga organizer ng community pantry.
Isinusulong ng ilang mga senador ang pagtanggal ng pondo ng NTF-ELCAC sa susunod na taon kasunod ng red-tagging ng mga organizer ng community pantry. Sa isang pakikipanayam sa The Chiefs ng ONE News Channel, inihalintulad ni Parlade ang pagkalat ng mga community pantry sa kay “Satanas na nagbibigay ng mansanas kay Eba.”
Mula noon inutusan ni Esperon, ang vice chair ng anti-communist task force, ang dalawang tagapagsalita ng NTF-ELCAC, sina Badoy at Parlade, na “tumigil” sa pagbibigay ng mga pahayag tungkol sa community pantry.
Nanawagan ang National Privacy Commission sa PNP na ihinto ang naiulat na profiling ng mga community pantry organizer:
“We call on again the attention of the PNP Data Protection Office to look into these reports and take appropriate measures to prevent any doings of its personnel on the ground that could potentially harm citizens and violate rights.”
(Nanawagan kami muli ng pansin ng PNP Data Protection Office na suriin ang mga ulat na ito at gumawa ng mga naaangkop na hakbang upang maiwasan ang anumang gawain ng mga tauhan nito na maaaring makapinsala sa mga mamamayan at lumabag sa mga karapatan.)
Samantala, sinabi ng PNP at DILG na iniimbestigahan nila ang naiulat na paghingi ng pribadong impormasyon ng mga pulis.
Kaugnay nito, naglabas ang mga tagubilin ang Ateneo Human Rights Center at si human rights lawyer Chel Diokno tungkol sa kung ano ang gagawin kapag ang isang unipormadong opisyal ay humihingi ng pribadong impormasyon.
Mga Pinagmulan
Anna Patricia Non Facebook, Maginhawa Community Pantry: Magbigay ayon sa kakayahan, kumuha batay sa pangangailangan, April 14, 2021
GMA News Online, Senators slam ‘red-tagging’ of community pantry organizers, April 20, 2021
Manila Bulletin, PNP denies harassing, red-tagging community pantry organizers, April 20, 2021
Rappler, Senators: Stop ‘deplorable’ red-tagging of community pantries, April 20, 2021
Inquirer.net, Netizens call out cops for ‘profiling’ community pantry organizers, April 19, 2021
Business World, Privacy commission, senators castigate police for profiling community pantry organizer, April 20, 2021
Philstar, MPD denies profiling organizers, April 21, 2021
Anna Patricia Non Facebook, Community Pantry, Presscon: Hindi magandang balita. Bukas po pause muna ang #MaginhawaCommunityPantry…, April 20, 2021
Inquirer.net, Pandacan community pantry shut as organizers fear being red-tagged, April 22, 2021
Rappler, Pandacan community pantry in Manila shuts down due to red-tagging fears, April 22, 2021
Philstar, Pandacan community pantry shuts down, April 23, 2021
On needing to secure a permit from local authorities
- ABS-CBN News YouTube, Headstart, April 20, 2021, watch from 47:03 to 47:53
- ABS-CBN News YouTube, On The Spot-Teleradyo, April 20, 2021, watch from 37:18 to 37:31
- Department of Interior and Local Government, Statement of the Department of the Interior and Local Government, April 20, 2021
- News5Everywhere, Permit sa community pantries, April 21, 2021, watch from 0:39 to 1:06
Metro Manila mayors
- Philstar, LIST: Local governments throw support behind community pantries, April 22, 2021
- CNN Philippines, Mayors, senators defend community pantries amid alleged red-tagging, requiring of permits, April 20, 2021
- Rappler, Most Metro Manila LGUs say no permit needed for community pantries, April 20, 2021
- Metropolitan Manila Development Authority, Metro Manila Council
- Official MMDA Twitter, READ: METRO MANILA COUNCIL MMDA RESOLUTION NO. 21-08 Series of 2021…, April 25, 2021
Angel Locsin’s community pantry
- GMA News Online, Angel Locsin issues apology after senior citizen dies in line at her community pantry, April 23, 2021
- Inquirer.net, Death, huge crowd shut down Angel Locsin’s birthday community pantry, April 23, 2021
- Philstar, Angel Locsin sorry over birthday community pantry that turned into ruckus after an elderly died, April 23, 2021
- Angel Locsin’s Official Instagram, Bilang pagpupugay sa bayanihan ng mga Pilipino at sa mga nagtayo ng mga community pantries sa iba’t ibang bahagi ng bansa natin, April 22, 2021
Quezon City Government, Memorandum: Community Pantry Guidelines, April 23, 2021
Department of the Interior and Local Government, DILG Press Release: PR Code No. 2021-04-23-03 DILG tells community pantry organizers to tap LGUs, PNP for crowd control, April 23, 2021
TeleRadyo, Audio Stream: Kabayan segment (8:00 a.m.), April 27, 2021 (archived)
On ‘profiling’ organizers and volunteers
Manila Bulletin, QCPD apologizes for red-tagging community pantries, April 20, 2021
Rappler, QCPD apologizes for sharing post red-tagging community pantries, April 20, 2021
GMA News Online, QCPD apologizes for social media post ‘red-tagging’ community pantry organizers, April 20, 2021
Official Gazette of the Philippines, Executive Order No. 70: Institutionalizing the Whole-of-Nation Approach in Attaining Inclusive and Sustainable Peace, Creating NTF-ELCAC, and directing the Adoption of a National Peace Framework, Dec. 4, 2018 (archived)
Flip-flops on ‘profiling’ organizers
- Department of Interior and Local Government, Statement of the Department of the Interior and Local Government, April 20, 2021
- Philippine National Police, Statement of PNP Chief Debold Sinas, April 20, 2021
- Philstar, Justice chief: Community pantry organizers can’t be compelled to give info, April 20, 2021
- GMA News Online, Guevarra: Improper for authorities to interrogate community pantry organizers unless there’s violation of law, April 20, 2021
- Inquirer.net, No legal duty for community pantry organizers to fill out forms —Justice chief, April 20, 2021
- Presidential Communications Operations Office, Press Briefing of Presidential Spokesperson Harry Roque, April 20, 2021
- PTV YouTube, WATCH: Press briefing with Presidential Spokesperson Harry Roque, April 20, 2021
- Teleradyo Balita Facebook, April 21, 2021
- ABS-CBN News YouTube, Leftist groups can put up own community pantries – DILG, April 21, 2021
- Kapihan sa Manila Bay with Marichu Villanueva- Kapihan sa Manila Bay with National Security Adviser Hermogenes Esperon, his undersecretaries and directors at the NSC and George Siy of Integrated Dev’t Studies Institute Research Center, April 21, 2021, watch from 1:52:00 to 1:52:45
- PCOO Usec. Lorraine Marie Badoy’s Official Facebook page, Bedtime chika AP Non has raised half a million pesos in just a few days, April 21, 2021
Defunding of NTF-ELCAC
- Inquirer.net, Six senators: Defund NTF-Elcac, realign P19B budget to aid pandemic-hit citizens, April 22, 2021
- ABS-CBN News, Senators urge Palace: Remove Parlade from NTF-ELCAC after ‘Satan’ remark, April 22, 2021
- CNN Philippines, Senators push to defund NTF-ELCAC amid red-tagging issue, April 22, 2021
- One News PH, Parlade doubts Non’s intention behind community pantry, April 21, 2021
- CNN Philippines, Esperon confirms gag order on Parlade, Badoy, April 25, 2021
- Rappler, Esperon orders Parlade, Badoy to stop commenting on community pantries, April 25, 2021
- One News PH, Gag Order Imposed On Parlade, Badoy, April 25, 2021
National Privacy Commission, On the Alleged Profiling of Community Pantry Organizers, April 20, 2021
What to do when uniformed personnel asks for private information
- Ateneo Human Rights Center Facebook, The Ateneo Human Rights Center expresses its grave concern over the red-tagging, the violation of privacy rights, and intimidation, at the very least, April 20, 2021
- Chel Diokno Twitter, What to do if your community pantry is visited by the police [THREAD], April 21, 2021 (archived)
(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)
