Categories
Fact Check Filipino

VERA FILES FACT CHECK: Roque kinontra ang mga Duterte sa ‘presidential bid’ ni Sara

Ibinunyag ni Palace Spokesperson Harry Roque na “walang pasubali” ang suporta ni Pangulong Rodrigo Duterte sa potensyal na pagkandidato para sa pampanguluhan ng kanyang anak na si Davao City Mayor Sara Duterte-Carpio, sa 2022 national elections, na sumasalungat sa pahayag ng dalawa.

PAHAYAG

Sa kanyang press briefing noong Hunyo 29, nagkomento si Roque tungkol sa alitan sa pagitan nina Duterte at Sen. Emmanuel “Manny” Pacquiao, na kabilang sa mga naunang nabanggit na potensyal na kandidato ng naghaharing partido sa presidential elections sa 2022. Si Pacquiao ay acting president ng Partido Demokratiko Pilipino-Lakas ng Bayan (PDP-Laban) at si Duterte ay chairman.

Sinabi ni Roque na “[hindi] niya inisip” na “inaasahan” ang hidwaan sa pagitan nina Duterte at Pacquiao, at naalala niya:

“…ako mismo ang nagbalita sa taumbayan na noong minsan na nilapitan ako ni presidente na, ‘Spox, kailangan alam mo ito, ‘no. Ang gusto kong tumakbo talaga si Inday Sara pero ayaw talaga. So kinakailangan mamili tayo who has the numbers between (sic) (sino ang may numero) sa tatlo, ‘no, na ang unang-una sinabi niya ay si Sen. Manny Pacquiao; pangalawa, Isko Moreno; pangatlo, former senator Bongbong Marcos.”

Pinagmulan: People’s Television (PTV), WATCH: Press briefing with Presidential Spokesperson Harry Roque | June 29, 2021, Hunyo 29, 2021, panoorin mula 32:05 hanggang 32:44 (transcript)

Hindi pa itinatanggi ni Duterte ang pinakabagong pahayag ng kanyang tagapagsalita tungkol sa bagay na ito.

ANG KATOTOHANAN

Taliwas sa sinabi ni Roque, malinaw na malinaw na sinabi ni Duterte sa hindi kukulangin sa dalawang mga talumpati kamakailan na pinakiusapan niya ang kanyang anak na huwag kumandidato para sa pagkapangulo sa 2022.

Pinasinungalingan mismo ni Duterte-Carpio ang pahayag ni Roque, na sinabing si Duterte ay “hindi kailanman siya sinabihan na tumakbo” at “kabaligtaran pa nga,” tulad ng iniulat ng maraming mga organisasyon ng media. Idinagdag niya:

My parents and I have talked about politics twice in the past month and they have been consistent in expressing their opinion for me not to run for a national post.

(Ang aking mga magulang at ako ay nag-usap tungkol sa politika nang dalawang beses sa nakaraang buwan at sila ay pare-parehong naninindigan sa pagpapahayag ng kanilang opinyon na hindi ako tumakbo para sa isang pambansang posisyon.)

Nakapanayam noong Hunyo 8 ni Apollo Quiboloy, lider ng isang relihiyong nakabase sa Davao City, sinabi ng pangulo na pinayuhan niya ang kanyang anak na “huwag magkamali na tumakbo sa pagkapangulo.”

“Si Inday (Duterte-Carpio), kinausap ko talaga kagabi: ‘Do not run. Do not ever, ever commit the mistake of running for presidency’ … I do not mean to insult the Filipino people. Presidente, wala ka talagang makuha. Wala, wala para sa iyo except for one thing: iyong sense of fulfillment mo sa kapwa tao mo.”

(Si Inday (Duterte-Carpio), kinausap ko talaga kagabi: ‘Huwag ka tumakbo. Huwag na huwag, kailanman gumawa ng pagkakamali ng pagtakbo sa pagkapangulo ’… Hindi ko ibig sabihin na insultuhin ang sambayanang Pilipino. Presidente, wala ka talagang makuha. Wala, wala para sa iyo maliban sa isang bagay: iyong pakiramdam ng katuparan [ng pangarap] mo sa kapwa tao mo.)

Pinagmulan: SMNI, SMNI EXCLUSIVE: Pastor Apollo’s one-on-one exclusive interview with President Rodrigo Duterte, Hunyo 8, 2021, panoorin mula 1:23:41 hanggang 1:24:31 (transcript)

Sa isang talumpati noong Enero 14, sinabi ni Duterte na sinabihan niya ang kanyang anak na babae laban sa pakikipag-aagawan sa posisyon dahil sinabi niya, ang pagkapangulo ay “hindi trabaho ng isang babae.”

My daughter is not running. I have told Inday not to run kasi naaawa ako sa dadaanan niya na dinaanan ko. Hindi ito pambabae. Alam mo, the emotional setup of a woman and a man is totally different. Maging gago ka dito. So iyon ang — that is the sad story.

(Ang aking anak na babae ay hindi tatakbo. Sinabi ko kay Inday na huwag tumakbo kasi naaawa ako sa dadaanan niya na dinaanan ko. Hindi ito pambabae. Alam mo, ang emosyonal na setup ng isang babae at isang lalaki ay lubos na magkaiba. Maging gago ka dito. Kaya iyon ang — iyan ang malungkot na istorya.)

Pinagmulan: RTVMalacanang, Inauguration of the Metro Manila Skyway Stage 3 Project (Speech) 1/14/2021, Enero 14, 2021, panoorin mula 10:39 hanggang 11:12 (transcript)

Gayunpaman, sa kanyang press briefing noong Hunyo 29, sinabi ni Roque na ang pag-uusap nila ni Duterte sa pagnanais na tumakbo si Duterte-Carpio ay nangyari bago ang mga pahayag na ito. Nang tanungin kung nagbago ang isip ni Duterte tungkol sa pagsuporta sa maaaring kandidatura ng kanyang anak na babae, sinabi ng tagapagsalita:

Consistent naman (Hindi naman nagbabago) [si presidente] eh. Sinabi niya talaga na ‘ang gusto talaga nating tumakbo [ay] si Mayor Sara pero ayaw ni Mayor Sara’.”

Ngunit sa mga talumpati sa unang bahagi ng kanyang termino, ipinahayag ng pangulo na kontra siya sa kandidatura ni Duterte-Carpio para sa pangulo. Noong Abril 2019, sinabi ni Duterte na sinabi niya sa kanyang anak na naghahanap lamang siya ng sakit sa ulo kung tatakbo siya para sa posisyon at manalo. Noong Hulyo ng sumunod na taon, sinabi niya na pinagsabihan niya ang anak na, “huwag maging pangulo … maliban kung may nakikita kang isang bagay na kaya mo para gawain mo [para] sa bayan.”

Ang pahayag ni Roque noong Hunyo 29 ay sumasalungat din sa sinabi niya sa isang media forum noong Hunyo 3, na ang “rekomendasyon” ni Duterte sa kanyang anak ay para “huwag siya tumakbo.” Sinabi niya na iyon ang “pinakabagong narinig niya mula sa sariling bibig ng pangulo.” Gayunpaman, idinagdag ng tagapagsalita na si Duterte-Carpio ay “isama” sa “maraming [kandidato] pagpipilian” na isinasaalang-alang ng pangulo.

Sa isang panayam noong Hunyo 9 sa telebisyon, idineklara ni Roque na tatakbo siya para sa pambansang posisyon kung si Duterte-Carpio ay kakandidato para sa pagkapangulo.

Noong Enero, sinabi ng anak na babae ng pangulo sa kanyang mga tagasuporta, na nagpakilos sa “Run, Sara, Run for President for 2022” movement, na “mangyaring payagan [siyang] tumakbo sa pagka-pangulo [sa] 2034, kung, sa oras na iyon, mayroong isang bagay na magagawa [siya] upang matulungan ang bansa.”

Noong Hunyo 16, sinabi ni Duterte-Carpio na “pinag-iisipan niya ulit” ang kanyang naunang desisyon na huwag tumakbo sa pagka-pangulo sa halalan sa susunod na taon. (Tingnan ang VERA FILES FACT CHECK: NO announcement of a Bongbong-Sara tandem in 2022 polls)

 

Nakakita ka na ba ng anumang kahina-hinalang pahayag, larawan, meme, o online post na gusto mong i-verify namin? Sagutan ang reader-request form na ito.

 

Mga Pinagmulan

ABS-CBN News, PDP-Laban rift widens as Duterte, Pacquiao rumble, June 29, 2021

Rappler.com, Battle lines drawn: Duterte threatens to knock out Pacquiao, June 29, 2021

Philstar.com, Duterte calls out Pacquiao for comments on corruption, June 29, 2021

People’s Television (PTV), WATCH: Press briefing with Presidential Spokesperson Harry Roque | June 3, 2021, June 3, 2021

People’s Television (PTV), WATCH: Press briefing with Presidential Spokesperson Harry Roque | June 29, 2021, June 29, 2021 transcript)

ABS-CBN News, ‘Everything will destroy me’: Sara Duterte says parents don’t want her to run for president, June 29, 2021

Daily Tribune, Sara contradicts Roque: ‘PRRD never told me to run’, June 29, 2021

GMA News Online, Duterte must be telling Roque another thing, says daughter Sara June 29, 2021

SMNI, SMNI EXCLUSIVE: Pastor Apollo’s one-on-one exclusive interview with President Rodrigo Duterte, June 8, 2021 (transcript)

RTVMalacanang, Inauguration of the Metro Manila Skyway Stage 3 Project (Speech) 1/14/2021, Jan. 14, 2021 (transcript)

RTVMalacanang, SPEECH OF PRESIDENT RODRIGO ROA DUTERTE DURING THE PARTIDO DEMOKRATIKO PILIPINO – LAKAS NG BAYAN (PDPLABAN) BATANGAS CAMPAIGN RALLY, April 17, 2019 (transcript)

RTVMalacanang, Speech of President Rodrigo Roa Duterte during the Talk to the Troops in Jolo, Sulu – Presidential Communications Operations Office, July 13, 2020 (transcript)

Inquirer.net, Roque: I will only run in 2022 if Sara Duterte will run for president, June 9, 2021

Manila Bulletin, Roque will run in 2022 polls only if Sara seeks presidency, June 9, 2021

Philippine News Agency, Roque supports ‘Run, Sara, Run’ movement, June 10, 2021

ABS-CBN News, Sara Duterte to political supporters: Wait for 2034, Jan. 30, 2021

CNN Philippines, Sara Duterte says she could run for president…in 2034, Jan. 31, 2021

Manila Standard, Sara’s teaser: I will run in 2034, Feb. 1, 2021

ABS-CBN News, Sara Duterte rules out running with father in Halalan 2022 | ANC, June 16, 2021

Philstar.com, Sara pinag-iisipan ang pagtakbong Pangulo sa 2022 | Pilipino Star Ngayon, June 17, 2021

News 5, News5 – FROM NO TO MAYBE? Sa isang panayam, inamin ni…, June 116, 2021

 

(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)