Aminado si Health Secretary Francisco Duque III na may kakulangan ng personal protective equipment (PPE) para sa mga health care worker ng bansa na nagsisilbi sa mga may COVID-19.
Sa isang press briefing noong Abril 7, sinabi ni Duque na may mga patnubay sa trabaho kaugnay ng kasalukuyang “limitadong supply” ng kagamitan. Sa isang department circular, sinabi niya na ang pandemic ay “humantong sa kakulangan ng mga personal protective equipment, ventilator, respirator, at iba pang mga medikal na aparato.”
Gayunman, hindi nagbigay si Duque ng detalye kung gaano kalaki ang kakulangan. Ang Department of Health (DOH) ay hindi pa tumutugon sa katanungan ng VERA Files kung gaano karaming mga PPE ang kinakailangan para sa lahat ng mga health worker sa buong bansa, base na rin sa bilang ng mga nakumpirmang kaso ng COVID-19 sa bansa.
Noong Abril 12, ang COVID-19 tracker ng DOH ay nagtala ng PPE supply na 29,748 face shields, 24,700 goggles, 35,393 gowns, 18,992 N95 masks, 87,493 shoe covers, at 73,187 masks, batay sa data mula sa 30.6 porsyento ng 1,488 mga ospital at 40.7 porsyento ng 688 mga infirmary na nakarehistro sa Pilipinas na nag-ulat ng kanilang mga detalye sa pamamagitan ng DataCollect app ng kagawaran.
Noong Abril 21, ang mga stock ay tumaas sa 123,977 na mga panakip, 118,042 na mga kalasag sa mukha, 54,913 salaming de kolor, 118,946 gown, 229,568 N95 mask at 251,537 na pantakip sa sapatos. Ang mga numero ay batay sa data mula sa 48.6 porsyento ng mga ospital at 52.4 porsiyento ng mga infirmary, tulad ng iniulat sa kanyang DataCollect app. Ayon sa pinakabagong data na makukuha sa National Health Facility Registry ng DOH, mayroong 1,477 mga ospital at 689 mga infirmary sa Pilipinas sa taong 2017.
Narito ang tatlong mga bagay na kailangan mong malaman tungkol sa uri ng mga PPE na kailangan ng mga medical frontliner.
1. Ano ang mga PPE?
Mga medical masks ang pangunahing mga PPE para sa mga virus na “naililipat sa pamamagitan ng mga respiratory droplets,” ayon sa mga alituntunin na itinakda ng World Health Organization (WHO). Para sa COVID-19, ang kinakailangang kagamitan ay nakasalalay sa mga gawain ng mga health personnel.
2. Gaano karaming mga PPE ang kailangan pa ng mga ospital?
Mayroong mga kagamitan na kailangang itapon pagkatapos ng isang gamit, tulad ng mga medical mask, gown, at guwantes, at mga maaaring magamit muli pagkatapos ng maayos na sterilization, tulad ng mga goggles at mga face shield.
Ang mga goggles, gown, at N95 face mask ay kabilang sa mga kulang ang supply sa mga ospital na nag report ng kanilang imbentaryo sa gobyerno. Noong ikalawang linggo ng Abril, namahagi ang DOH ng kumpletong set ng mga PPE para sa mga health worker sa maraming mga ospital. Ang mga kumpletong set ay binubuo ng mga coverall, N95 mask, guwantes, head cover, shoe cover, goggles, at mga surgical mask gown.
Ang Philippine Lung Center, isang COVID-19 referral hospital, ay may supply na tama lamang para sa susunod na 10 hanggang 14 araw. Sa isang pakikipanayam sa telepono sa VERA Files noong Abril 16, sinabi ni hospital spokesman Dr. Norberto Francisco na ang mga empleyado ng ospital ay gumagamit ng halos 600 set ng PPE bawat araw, 500 para sa mga empleyado na nakikipag-ugnayan sa mga pasyente ng COVID-19 at 100 para sa mga nasa triage, ngunit dahil sa ilan sa ang mga kagamitan na ito ay magagamit muli, malaki ang pangangailangan ng ospital sa mga partikular na item.
Sinabi niya na 10,000 libong isolation gowns at 5,000 coveralls ay kinakailangan upang maprotektahan ang mga health worker ng Lung Center — kabilang ang mga doktor, nurse, technician, at lahat ng mga nakikipag-ugnay sa mga pasyente ng COVID-19 — para sa isa pang 10 hanggang 14 na araw. Samantala, sinabi niya na ang ospital ay may sobrang face shield, na maaaring ma-sterilize at magamit muli, at ipinamigay na nito ang ilan sa ibang mga ospital na nangangailangan.
Sa isang text message sa VERA Files, sinabi ni Dr. Rica Ching ng Dr. Jose Fabella Memorial Hospital na nangangailangan ito ng 150 sets ng PPE bawat araw para sa 14 na mga empleyado na nag-aalaga sa 3 kumpirmadong COVID-19 na mga pasyente noong Abril 15. Idinagdag nito na ang ospital ay may mga pasyente na namatay bago pa makuha ang kanilang mga COVID-19 test result. Habang ito ay hindi isang COVID-19 referral hospital, naghahanda na ito sa pag-aalaga ng mas maraming pinaghihinalaang at positibong pasyente.
Mayroong 7,777 kumpirmadong kaso ng COVID-19 sa Pilipinas noong Abril 27, isang mabilis na pagtaas mula sa 2,311 na mga kumpirmadong kaso sa simula ng buwan. Nagkaroon ng 511 kumpirmadong pagkamatay at 932 na nakumpirmang paggaling.
3. Ano ang ginagawa upang matugunan ang kakulangan sa supply?
Nakakuha ang DOH ng isang milyong kumpletong set ng mga PPE na ihahatid ng ilang mga batch at ipamamahagi ng Office of Civil Defense sa loob ng buwan, alinsunod sa Administrative Order no. 27. Noong Abril 14, 82,000 na set na ang naipamahagi sa iba’t ibang mga ospital.
Gayunman, sinabi ni Francisco na mas maraming pokus ang dapat ibigay sa mga donasyon ng mga kagamitan na minsan lang maaaring gamitin tulad ng mga isolation gown at coverall.
Maraming mga charity group, foundation, at negosyo ang patuloy na tumutulong o nagbibigay ng mga donasyon upang mas magbigyan ng kasangkapan sa mga medical frontliner.
Ang mga local manufacturer ay naatasan din na gumawa ng mas maraming mga PPE batay sa mga alituntunin na itinakda ng Food and Drug Administration.
Sa isang online na pakikipanayam sa VERA Files noong Abril 1, sinabi ni Frederick Banlas, isang nakabase sa Butuan na consultant ng kumpanyang One Closet na gumagawa ng damit, na nakikipagtulungan ito sa College of St. Benilde at isang network ng mga volunteer ng mga fashion designer, kasama sina Rajo Laurel, Delby Bragais, Cecilio Abad, RJ Santos, Julius Tarog, Miel Avena, Victor Baguilat, Marlon Jay Victa, Rica Siena, Angel Esteban, at Alex Albano, upang magbigay ng mga PPE para sa mga health worker sa Luzon mula pa noong Marso.
ERRATUM: Isang mas naunang bersyon ng artikulo ang nagkamali sa sinabi na mayroong 2,310 na nakumpirmang mga kaso ng COVID-19 noong Abril 1, at 3,201 na nakumpirmang mga kaso na may 437 na pagkamatay at 655 na naka-recover noong Abril 22. May 2,311 na nakumpirma na mga kaso noong Abril 1, at 6,710 na kumpirmadong mga kaso na may 446 na pagkamatay at 693 na naka-recover noong Abril 22. Humihingi kami ng paumanhin sa kamalian.
Mga Pinagmulan
GMA News, LIVESTREAM: DOH press briefing on COVID-19 | April 7, 2020 | Replay, April 7, 2020
Department of Health, Department Circular No. 2020-0175, April 13, 2020
Covid19.gov.ph,COVID-19 Tracker, last accessed April 27, 2020
Department of Health, National Health Facility Registry v2.0, last accessed April 22, 2020
World Health Organization, Infection prevention and control of epidemic- and pandemic-prone acute respiratory infections in health care, 2014
World Health Organization, Rational use of personal protective equipment (PPE) for coronavirus disease (COVID-19), March 19, 2020
CNN Philippines, The Source: Esperanza Cabral and Jonas Del Rosario, April 1, 2020
Department of Health, First batch of 1M procured personal protective equipment sets arrives in the country, April 1, 2020
Department of Health, DOH updates on delivered PPEs, April 8, 2020
Official Gazette, Administrative Order No. 27, March 31, 2020
Department of Health, Virtual Presser, April 14, 2020
Food and Drug Administration, Administrative Order no. 2016-0003, February 15, 2016
(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)
