Categories
Fact Check Filipino

VERA FILES FACT CHECK: Pahayag ng aktor na si Pen Medina na ang COVID-19 virus ay maaaring lumusot sa ‘anumang mask’ kinakailangan ng konteksto

Hindi sumasang-ayon sa paggamit ng mga face mask bilang proteksiyon, sinabi ng artistang si Crispin “Pen” Medina na ang novel coronavirus ay “maaaring lumusot sa mask” sapagkat napakaliit nito. Kulang ito ng konteksto.

Mali rin ang sinabi ni Medina na ang virus na sanhi ng coronavirus disease 2019 (COVID-19) ay hindi pa natutukoy. Napasinungalingan na ito ng VERA Files Fact Check noong 2020.

PAHAYAG

Sa panayam noong Agosto 26 sa reporter ng DZBB Super Radyo na si Sam Nielsen habang isinasagawa ang anti-lockdown at anti-mandatory vaccination rally sa harap ng mga tanggapan ng Senado sa Pasay City, sinabi ni Medina:

“Napag-aralan ko na … kasi po ang face mask malalaki ang hibla niyan. ‘Yun pong coronavirus, ang mga virus, maliliit po, kumbaga hindi pa rin ito na-identify (tukoy). Kumbaga sa line up ng pulis, hindi pa na-pinpoint (turo) kung sino yung kriminal na virus … Hindi pa po nila nakita ‘yan, tapos may sinasabi nang variant. At ‘yan po lulusot po kahit na anong mask dahil sobra-sobrang pagkaliit-liit.”

Pinagmulan: Twitter account of DZBB Super Radyo, WATCH: Aktor na si Pen Medina, hindi naniniwalang epektibo ang paggamit ng face mask kontra COVID-19. Sinusuportahan din niya ang hindi sapilitang pagbabakuna, Agosto 26, 2021

Ang 44-segundong video clip, bahagi ng isang live tweet thread, ay nakakuha ng higit sa 523,000 views noong Set. 3.

Inorganisa ang rally ng Gising Maharlika, na may Facebook (FB) page na mayroong kasaysayan ng pagbabahagi ng disinformation tungkol sa mga COVID-19 vaccine.

Ang parehong video ay nailathala sa opisyal na FB page ng DZBB Super Radyo. Hanggang sa Set. 3, mayroon itong higit sa 72,000 views at 1,800 na reaksyon sa platform.

ANG KATOTOHANAN

Ang pagsusuot ng mga face mask ay isa sa minimum public health standards na inirekomenda ng World Health Organization (WHO), ng Department of Health, at ang maraming mga counterpart nito sa buong mundo, upang makatulong na mabawasan ang mga pagkakataon ng SARS-CoV-2, ang sanhi COVID-19, na kumalat sa isang tao patungo sa iba pa.

Ang novel coronavirus, na unang nakita sa China noong Enero 7, 2020, ay maaaring kumalat mula sa bibig o ilong ng isang infected na tao sa pamamagitan ng maliliit na liquid particles — na maaaring “mas malalaking mga respiratory droplet hanggang small aerosols” — kapag sila ay umuubo, bumabahing, nagsasalita, kumakanta, o humihinga, ayon sa WHO.

Sa isang media forum noong Agosto 31, ipinaliwanag ni Health Undersecretary Rosario Singh-Vergeire na ang mga mask ay matagal nang ginagamit laban sa mga nakakahawang sakit, bago pa man ang COVID-19 pandemic.

“Maaaring i-filter ng [mga medical-grade mask] ang maliliit na particulate matters kabilang ang mga virus na ito, kahit na mga sakit na hindi COVID, na maaaring mailipat sa pamamagitan ng droplet infection o sa isang enclosed na setting kung saan ang virus ay maaaring magtagal sa hangin,” sinabi niya ng magkahalong English at Filipino.

Ang isang grupo ng mga public health expert mula sa global technology nonprofit Meedan ang nagsabi rin na ang pagsusuot ng mga mask ay maaaring maprotektahan ang mga tao mula sa direktang contact sa COVID-19 virus.

Sa isang explainer sa kanilang website HealthDesk.org, sinabi ng mga eksperto:

Research shows that masks help stop germs from getting out into common spaces while also reducing the amount of germs inhaled by mask wearers, which can help reduce the chances of more severe disease.

(Ipinapakita ng pananaliksik na ang mga mask ay makakatulong na pigilan ang mga mikrobyo mula sa paglabas sa common spaces habang binabawasan din ang dami ng mga mikrobyo na nalanghap ng mga nagsusuot ng mask, na makakatulong na mabawasan ang mga pagkakataong magkaroon ng mas matinding sakit.)

Ngunit sinabi rin ng mga eksperto ng Meedan ang iba pang mahahalagang pagsasaalang-alang na makakaapekto sa pagiging epektibo ng pagsusuot ng mask, tulad ng kalidad ng mask, ang dami ng mga layer na mayroon ito, at kung gaano karaming mga tao ang nagsusuot nito sa isang tukoy na lugar.

Nasa ibaba ang iba’t ibang mga uri ng mask na inirerekumenda para sa ilang mga grupo ng tao:

Ipinaalala ng WHO sa publiko na isuot nang maayos ang mga mask upang ma-maximize ang kanilang proteksyon, na binanggit na “kapag ang mga gilid ng mask ay hindi malapit sa mukha at kumilos, tulad ng kapag nagsasalita, ang hangin ay tumatagos sa mga gilid ng mask imbes na masala ng tela.”

Habang nakakatulong sa pagbawas ng pagkalat ng virus, ang pagsusuot ng mga mask at iba pang personal protective equipment (PPE) lamang ay hindi mahihinto ang transmission (ng virus) nang ganap, sinabi ng mga eksperto ng Meedan.

“Ang virus ay napakaliit at makakatakas pa rin sa pisikal na proteksyon ng PPE at makakapasok sa iyong katawan,” sinabi nila sa Ingles, at binigyang diin ang kahalagahan ng pagbabakuna upang ihanda ang immune system ng tao upang labanan ang SARS-CoV-2.

Samakatuwid, inirerekumenda na magsanay ng isang “do-it-all approach:” pagsunod sa physical distancing, pag-iwas sa mating lugar, pagtiyak sa wastong bentilasyon, lubusang paghuhugas ng kamay, pagtakip kapag bumabahin at umuubo, at pagpapabakuna.

 

Mga Pinagmulan

DZBB Super Radyo, WATCH: Aktor na si Pen Medina, hindi naniniwalang epektibo ang paggamit ng face mask kontra COVID-19. Sinusuportahan din niya ang hindi sapilitang pagbabakuna, Aug. 26, 2021

Super Radyo DZBB 594 khz, WATCH: Aktor na si Pen Medina, hindi naniniwalang epektibo ang paggamit ng face mask kontra COVID-19. Sinusuportahan din niya ang hindi sapilitang pagbabakuna, Aug. 26, 2021

Department of Health, DOH Beat COVID-19 Media Forum, Aug. 31, 2021

World Health Organization, Transmission of SARS-CoV-2: implications for infection prevention precautions, July 9, 2020

World Health Organization, Coronavirus disease (COVID-19): How is it transmitted?, Dec. 30, 2020

Infographic

Meedan, Does wearing a mask protect the mask wearer?, Feb. 17, 2021

Meedan Health Desk, How are vaccines and masks different when it comes to protecting against COVID-19?, June 1, 2021

 

(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)