Sa isang briefing sa mga mamamahayag, sinisi ni Ilocos Norte Rep. Sandro Marcos ang malakas na dolyar sa paghina ng piso, at sinabi na hindi lamang Pilipinas ang nakararanas ng pagbaba ng halaga ng pera.
Ito ay nangangailangan ng konteksto.
PAHAYAG
Sa pakikipag-usap sa media sa kanyang distrito noong Oktubre 11, sinabi ng panganay na anak ni Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos:
“Hindi mahina ang piso dahil mahina ang piso. Mahina ang piso dahil malakas ang dolyar. Malakas ang dolyar sa dalawang kadahilanan … Kapag may krisis po sa ating mundo, ang impresyon na nakukuha ng mga mamumuhunan, mamimili at shareholder ay ang dolyar ang pinakaligtas na pera na mahawakan laban sa lahat ng iba pang mga pera. [Kaya, ang nangyayari ay lahat ng tao kapag may krisis, bumibili ng dolyar.]”
Pinagmulan: Philippine Star, Ilocos Norte Representative Sandro Marcos on Tuesday expressed his insights on the continued weakening of the Philippine peso, Oktubre 11, 2022, panoorin mula 00:01 hanggang 00:30
Walang binabanggit na iba pang mga dahilan na nagresulta sa mababang halaga ng piso na isang record low, idinagdag niya:
“Ang matitiyak ay, tulad ng sinabi ko, hindi lang tayo ang nasa sitwasyon na ganito; lahat ng bansa ng ASEAN (Association of Southeast Asian Nations), lahat ng bansa na may euro, lahat ng British pound.”
Pahayag: Philippine Star, Ilocos Norte Representative Sandro Marcos on Tuesday expressed his insights on the continued weakening of the Philippine peso, Oktubre 11, 2022, panoorin mula 3:21 hanggang 3:31
ANG KATOTOHANAN
Habang kinumpirma ng International Monetary Fund sa isang artikulo na ang dolyar ay itinuturing na “dominant world currency” at kinikilalang isang “safe haven” ng mga namumuhunan, sinabi ng mga ekonomista na may iba pang mahahalagang kadahilanan kung bakit humihina ang piso ng Pilipinas.
“Kung generic na economic concepts ang pag-uusapan, walang mali sa sinabi ni Rep. Marcos. Ang pangunahing problema ay simplistic ang pagsusuri ng kongkretong sitwasyon ng piso at, sa totoo lang, sa kapansin-pansin na pagpapabaya sa iba pang mas mahahalagang kadahilanan, mali,” sinabi ni Sonny Africa, executive director ng IBON Foundation, sa VERA Files Fact Check sa isang email.
Binanggit niya na ang lokal na pera ay kabilang sa worst-performing sa Asya ngayong taon, at tinukoy ang datos mula sa Bangko Sentral ng Pilipinas na nagpapakita na ang piso ng Pilipinas ang pinakamahina sa mga pera sa ASEAN.
Sinabi ni Africa na ang pagbaba ng halaga ng piso ay maaaring maiugnay sa tatlong kadahilanan: structural economic weakness, ang pinakamalapit na trigger ng mataas na interest rates sa United States, at capital flight papunta sa mas ligtas na U.S. economy sa gitna ng pandaigdigang krisis.
Sa isang Inquirer column noong Oktubre 4, sinabi rin ni economics professor at dating Socio-economic Planning secretary Cielito Habito na ang pangunahing dahilan ng pagbaba ng piso ay ang agresibong pagtaas ng interest rates na ipinataw ng U.S. Federal Reserve (Fed). Noong huling bahagi ng Setyembre, itinaas ng Fed ang benchmark interest rate ng 75 basis points, na ginawang mas kaakit-akit ang mga pamumuhunan sa pananalapi sa U.S.
Sinabi ni Habito na ang pagtaas ng presyo sa mahahalagang import ng bansa na nagresulta sa pagsalakay ng Russia sa Ukraine ay nagdulot din ng pagtaas ng dollar outflow na lalong nagpalubog ng piso.
Ang datos mula sa Banker’s Association of the Philippines ay nagpapakita na ang piso ay nagsara sa P59 bawat dolyar noong Oktubre 13. Sa nakaraang taon hanggang kasalukuyan, bumaba ito ng P8 mula noong Disyembre 31, 2021 na nagsara sa P51.
Ang pagsusuri mula sa IBON ay nagpakita na ang piso ay bumagsak dahil ang agrikultura at domestic manufacturing ay humina bunga ng pagsandal nang husto ng bansa sa mga imported na produkto mula noong 1950s.
“Ang mga pag-import na ito ay higit na binabayaran ng dolyar, at ang sinasabi ng patuloy na pagbaba ng halaga ng piso ay ang bansa ay hindi kumikita ng sapat na dolyar upang bayaran ang mga import na ito at iba pang mga dayuhang transaksyon,” sinabi nito.
Sa isang tweet noong Oktubre 13, sinabi ng ekonomistang si Solita Monsod na mali si Marcos sa pag-uugnay ng paghina ng piso sa U.S. monetary policy lamang na hindi naman kayang makontrol ng bansa.
Ipinaliwanag niya na kung nais ng bansa na umani ng “mga benepisyo ng isang malakas na dolyar,” dapat pagtuunan ng pansin ng gobyerno ang pagpapabuti sa mga deficit sa kalakalan sa pamamagitan ng “paggawa ng mga pang-export na mas kaakit-akit.”
Nakakita ka na ba ng anumang kahina-hinalang pahayag, larawan, meme, o online post na gusto mong i-verify namin? Sagutan ang reader-request form na ito.
Mga Pinagmulan
Philippine Star, Ilocos Norte Representative Sandro Marcos on Tuesday expressed his insights on the continued weakening of the Philippine peso, Oktubre 11, 2022
International Monetary Fund, The Dollar Reigns Supreme, by Default, Marso 2014
PH Peso isa sa mga worst-performing sa Asya
- Manila Bulletin, Peso back at P59:$1, Oktubre 10, 2022
- Inquirer.net, Peso now region’s worst performer, Hulyo 7, 2022
- Bloomberg, Philippine Peso’s Slide Stops at Key Support Level as Central Bank Revs Up Support, Oktubre 10, 2022
Bangko Sentral ng Pilipinas, US Dollar Rates of Selected Countries, Na-access noong Oktubre 13, 2022
Inquirer.net, Dollar Diarrhea, Oktubre 4, 2022
Nagtaas ng interest rates ang Fed
- Reuters, Analysts react as Aggressive Fed hikes rates another 75 basis points, Setyembre 22, 2022
- The Guardian, Fed raises interest rate by 0.75 percentage points as US seeks to rein in inflation, Setyembre 21, 2022
- Forbes, Fed Hikes Rates By 75 Basis Points—Here’s Why It’s Not All Doom And Gloom For Investors, Setyembre 21, 2022
Bankers Association of the Philippines, Bankers Association of the Philippines, Na-access noong Oktubre 13, 2022
Bankers Association of the Philippines, 2021 BAP FX Historical Data Summary, Na-access noong Oktubre 13, 2022
Sonny Africa, Personal communication (email), Oktubre 13, 2022
IBON Foundation, PH Peso: Catch Me I’m Falling, Oktubre 6, 2022
Solita Monsod official Twitter account, If Sandro Marcos meant…, Oktubre 13, 2022
(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)
