Mula sa pagiging pag-aari ng Amerikano, ang social network na Rappler ay inaakusahan naman ngayon ni Pres. Si Rodrigo Duterte na pinapatakbo ng pinakamalaking media conglomerate ng bansa, ang ABS-CBN, Corp.
ANG PAHAYAG
Sa isang speech noong Agosto 11 sa open house sa Southern Philippines Medical Center Children’s Cancer Institute sa Davao City, sinabi ni Duterte:
“Alam mo, sinasabi ng Saligang-Batas na ang media ay dapat na 100% pagmamay-ari ng Pilipino. ABS-CBN ang nagmamay-ari sa Rappler. Ang Rappler ay pag-aari ng mga Amerikano. Kung mayroon kang puhunan sa isang kumpanya na Pilipino ngunit ipinagbabawal ang pagmamay-ari kahit katiting na halaga, iyan ay isang paglabag sa Konstitusyon.”
Pinagkunan: Speech ni Pres. Rodrigo Duterte sa Southern Philippines Medical Center (SPMC) Children’s Cancer Institute (CCI) Thanksgiving at Open House, Davao City, Aug. 11, 2017, panoorin mula 15:57 to 16:16
FACT
Ang lahat ng tatlong pahayag ni Duterte ay mali
Una, ang Rappler ay hindi pag-aari ng ABS-CBN.
Batay sa 2016 General Information Sheet (GIS) na inihain sa Securities and Exchange Commission (SEC), Rappler Holdings Corp ang nagmamay-ari ng 98.84 porsiyento ng Rappler, Inc.
Ang ibang mga stockholder ay:
Ikalawa, kahit na wala ang Articles of Incorporation ng Rappler sa website ng SEC, lahat ng mga may-ari nito ay mga Pilipino, batay sa mga dokumento na isinumite ng korporasyon noong 2016.
Ang mga opisyal ay pareho ng sa Rappler Holdings’: ang negosyanteng si Manuel Ayala bilang chairman, ang Rappler Chief Executive Officer na si Ressa bilang presidente, si James Bitanga bilang treasurer at Jose Maria Hofilena bilang secretary.
Sina Rappler.com managing editor Glenda Gloria, Nico Nolledo, Dan Albert de Padua, Felicia Atienza ay nakaupo rin sa board.
Ang mga stockholder ng Rappler Holdings ay sina:
Ang holding company na Dolphin Fire Group na naka-base dito sa Pilipinas ay 99.94 porsiyentong pagmamay-ari ng investment house na Menlo Capital Corp., na ang mga shareholders ay kinabibilangan ng mga negosyanteng sina Lucio Tan Jr., Bernard Rabanzo at Melanie Villanueva at Espanyol Javier Carlos Montes, batay sa tala sa SEC noong 2015 na iniulat sa pag-aaral na ginawa ng Reporters Without Borders at VERA Files.
Kabilang sa mga shareholders naman ng Hatchd Group sina Ayala at Nolledo, ayon sa pag-aaral.
Ikatlo at pang huli, ang mga namumuhunan sa Rappler ay hindi kapareho ng mga may-ari nito.
Noong 2015, ang Omidyar Network, isang philanthropic investment firm na itinatag ng Amerikanong negosyante na si Pierre Omidyar, at ang international investment firm na North Base Media ay nagbuhos ng pera sa kumpanya.
Para sa mga ito, ang mga Rappler Holdings ay naglalabas ng Philippine Deposit Receipts (PDRs) na kinakailangan sa pag-uulat ng SEC.
Ang mga PDR ay “investment tools” na ginawa ng mga negosyante at mga abugado para makapamuhunan ang mga dayuhang negosyante nang walang paglabag sa konstitusyon, sinabi ng abogadong si Romel Bagares sa VERA Files.
Gayunpaman, hindi sila mga ebidensya o pahayag o sertipiko ng pagmamay-ari ng isang korporasyon, ayon sa Philippine Stock Exchange.
Ang mga may hawak ng PDR ay walang karapatan na tulad ng mga may-ari, sabi ni Bagares.
“Sa ibang salita, walang kontrol, walang karapatan ang mga may-ari ng PDRs sa pang-araw-araw na operasyon. Wala silang representasyon sa board, hindi sila bumoboto, hindi sila maaaring magpasya tungkol sa patakaran, “dagdag niya.
Idinagdag ni Bagares na sa pamamagitan ng pamumuhunan, ang mga may hawak ng PDR ay makakakuha lang ng bahagi ng mga kita. “Kung mayroong dibidendo, hindi sila makakakuha ng karagdagang shares, makakakuha lamang sila ng katumbas na cash ng shares,” sabi niya.
Sa ilalim ng Artikulo XVI, Seksiyon 11 ng 1987 Konstitusyon, ang pagmamay-ari at pangangasiwa ng mass media ay limitado sa mga mamamayang Pilipino at mga korporasyong na pag-aari ng mga Pilipino.
Bukod sa Rappler, kabilang sa iba pang mga kumpanya ng media na gumagamit ng PDRs ang GMA Network, Inc. sa pamamagitan ng GMA Holdings, Inc., at ABS-CBN sa pamamagitan ng Lopez Holdings, Corp.
BACKSTORY
Bago itinatag ang Rappler noong 2010, si Ressa ay dating senior vice president ng ABS-CBN News at Current Affairs sa loob ng anim na taon.
Ang managing editor ng Rappler na si Gloria ay nagsilbi bilang chief operating officer ng ABS-CBN News Channel mula 2008 hanggang Enero 2011. Siya ang co-founder ng Newsbreak, na nagpalabas ng mga kuwento sa ABS-CBN bago ito napasama sa Rappler.
Sources:
1987 Constitution of the Republic of the Philippines
Media Ownership Monitor Philippines: ABS-CBN Corporation
Media Ownership Monitor Philippines: Rappler Holdings Corporation
Philippine Stock Exchange Glossary
Rappler Author Profile: Maria Ressa
Rappler Author Profile: Glenda Gloria
Ang VERA Files Fact Check ay sumusubaybay sa mga maling salaysay at nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at personalidad, at itinatama ang mga ito gamit ang mga tunay na ebidensya. Kami ay ginagabayan ng mga prinsipyo ng International Fact-Checking Network sa Poynter. Para sa karagdagang impormayan bisitahin ang pahinang ito.
