Bilang reaksyon sa mga talakayan kamakailan sa House of Representatives tungkol sa pakikipagtulungan sa International Criminal Court (ICC) sa pagsisiyasat nito sa war on drugs ng nakaraang administrasyon, inulit ni Vice President Sara Duterte ang mga pahayag sa hurisdiksyon ng ICC na kulang ang konteksto.
PAHAYAG
Sa isang pahayag noong Nob. 23 sa kanyang Facebook page, inulit ni Duterte ang naunang pahayag ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. sa hurisdiksyon ng ICC sa Pilipinas.
Sinipi ni Duterte si Marcos na sinabi nito noong unang bahagi ng taong ito:
“Any probe conducted by the ICC would be an intrusion into our internal matters, and a threat to our sovereignty… We are done talking with the ICC. Like what we have been saying from the beginning, we will not cooperate with them in any way, shape, or form.”
(“Anumang pagsisiyasat na gagawin ng ICC ay isang panghihimasok sa ating mga panloob na usapin, at isang banta sa ating soberanya… Tapos na tayong makipag-usap sa ICC. Tulad ng sinasabi natin sa simula, hindi tayo makikipagtulungan sa kanila sa anumang paraan, hugis, o anyo.”)
Pinagmulan: Inday Sara Duterte Facebook page, STATEMENT BY VICE PRESIDENT SARA Z. DUTERTE, Nob. 23, 2023
Binanggit din ng bise presidente ang pahayag ni Marcos na “ang ICC ay nawalan na ng hurisdiksyon sa Pilipinas” kasunod ng pagkalas nito sa Rome Statute noong 2019. Sinabi pa niya:
“To allow ICC prosecutors to investigate alleged crimes that are now under the exclusive jurisdiction of our prosecutors and our Courts is not only patently unconstitutional but effectively belittles and degrades our legal institutions.”
(“Ang payagan ang mga ICC prosecutor na imbestigahan ang umano’y mga krimen na nasa ilalim na ngayon ng eksklusibong hurisdiksyon ng ating mga tagausig at ng ating mga Korte ay hindi lamang malinaw na labag sa konstitusyon ngunit epektibong minamaliit at nagpapababa sa ating mga legal na mga institusyon.”)
Pinabulaanan ng VERA Files Fact Check ang mga katulad na pahayag ni Marcos at iba pang opisyal ng gobyerno. (Basahin ang VERA FILES FACT CHECK: Marcos’ claim on ICC jurisdiction needs context at Disinformation about ICC echoes Duterte’s defense, targets prosecutors)
ANG KATOTOHANAN
Batay sa Paragraph 2, Article 127 ng Rome Statute—ang kasunduan na nagtatag ng ICC—ang state party ay hindi exempt sa mga obligasyon nito sa panahon ng pagiging miyembro nito kahit na ito ay kumalas na. Kaya, nananatili ang hurisdiksyon ng ICC sa anumang mga krimen na naganap sa Pilipinas noong ito ay state party mula Nob. 1, 2011 hanggang Marso 16, 2019.
Sa isang 15-0 na desisyon noong Marso 2021, ipinagtibay ng Korte Suprema ng Pilipinas ang obligasyong ito, na nagsasabing ang bansa ay “nananatiling sakop at nakatali sa Rome Statute hanggang Marso 17, 2019.”
Ang ICC Pre-Trial Chamber I, sa desisyon nitong Setyembre 2021 na nagpapahintulot sa paglulunsad ng pagsisiyasat sa digmaan laban sa droga, ay nagsabi:
“This is in line with the law of treaties, which provides that withdrawal from a treaty does not affect any right, obligation or legal situation created through the execution of the treaty prior to its termination.”
(“Ito ay naaayon sa law of treaties, na nagsasabi na ang pagkalas mula sa isang treaty ay hindi makakaapekto sa anumang karapatan, obligasyon o legal na sitwasyon na nilikha sa pamamagitan ng pagpapatupad ng kasunduan bago ang pagwawakas nito.”)
Noong Enero 26, pinagbigyan ng chamber ang kahilingan ng prosecutor nito, si Karim Khan, na ipagpatuloy ang imbestigasyon sa mga umano’y krimen laban sa sangkatauhan sa ilalim ng drug war ng administrasyong Duterte mula Hulyo 1, 2016 hanggang Marso 16, 2019. Saklaw din ng imbestigasyon ang mga extrajudicial killing at iba pang kaugnay na krimen sa rehiyon ng Davao mula Nob. 1, 2011 hanggang Hunyo 30, 2016.
BACKSTORY
Ang Pilipinas ay kumalas sa ICC noong Marso 2018 bilang reaksyon sa paglulunsad ng noon’y ICC prosecutor na si Fatou Bensouda ng isang paunang pagsusuri sa mga pagpatay sa digmaan kontra sa droga sa ilalim ng administrasyon ng ama ng bise presidente, si Rodrigo Duterte. Ang pag-alis ng bansa mula sa Rome Statute ay nagkabisa noong Marso 17, 2019.
Noong Nob. 20, naghain ng resolusyon si Rep. Bienvenido Abante Jr., chair ng House Committee on Human Rights, at 1-Rider Rep. Ramon Rodrigo Gutierrez na humihimok sa mga kinauukulang ahensya ng gobyerno na makipagtulungan sa ICC sa imbestigasyon nito.
Katulad na mga resolusyon ang inihain ng Makabayan bloc sa pangunguna nina ACT Rep. France Castro at Albay Rep. Edcel Lagman. Nagsimula ang mga deliberasyon sa mga resolusyon noong Nob. 23 ngunit sinuspinde upang payagan ang parehong committee on justice at human rights na mag-imbita ng mga resource person.
Noong Nob. 24, habang pinanatili ni Marcos ang kanyang paninindigan sa hurisdiksyon ng ICC, sinabi niya na ang posibleng pagbabalik ng Pilipinas sa kanlungan ng Netherlands-based tribunal ay “pinag-aaralan.”
Bilang tugon, sinabi ni Vice President Duterte na iginagalang niya ang desisyon ng pangulo ngunit inulit ang kanyang posisyon laban sa pakikipagtulungan sa ICC sa imbestigasyon nito.
May nakita ka bang kaduda-dudang status, picture, meme, o iba pang post na gusto mong i-fact-check namin? Sagutan lang itong reader request form o i-message sa Viber ang VERA, the truth bot (Philippines).
Mga Pinagmulan
ICC official website, Rome Statute of the International Criminal Court, accessed Nov 28, 2023
ICC official website, Decision on the Prosecutor’s request for authorisation of an investigation pursuant to Article 15(3) of the Statute, Sept. 15, 2021
Supreme Court of the Philippines E-library official website, G.R. No. 238875, March 16, 2021
ICC official website, Public Redacted Version of “Authorisation pursuant to article 18(2) of the Statute to resume the investigation”, Jan. 26, 2023
United Nations, Rome Statute of the International Criminal Court: Philippines Withdrawal, March 18, 2019
House of Representatives, House Resolution No. 1477, Nov. 20, 2023
House panels tackle calls for PH cooperation with ICC
- ABS-CBN News, House panels take up resolutions urging cooperation with ICC, Nov. 22, 2023
- Inquirer.net, House starts tackling calls for PH cooperation with ICC, Nov. 23, 2023
- Philstar.com, House panel tackles proposals for government cooperation with ICC, Nov. 23, 2023
Presidential Communications Office, PBBM reiterates ICC has no jurisdiction to conduct probe into former president Duterte’s war on drugs, Nov. 24, 2023
Sara Duterte respects BBM’s decision
- Philstar.com, Sara appealing to DOJ: Don’t cooperate with ICC, Nov. 28, 2023
- Inquirer.net, VP Sara respects decision to study PH’s return to ICC, Nov. 27, 2023
- CNN Philippines, VP Sara respects but disagrees with Marcos on possible return to ICC, Nov. 27, 2023
(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)
