Humigit-kumulang 12.7 milyong mga bata na may edad 12 hanggang 17 ang inaasahang mabakunahan laban sa coronavirus disease 2019 (COVID-19) kasunod ng desisyon ng gobyerno na palawakin ang kwalipikadong recipients sa nationwide na pagbabakuna.
Noong Okt. 15, inilunsad ng Department of Health (DOH) ang isang pilot na pagpapatupad ng pediatric vaccination sa mga batang may mga kondisyong medikal sa walong ospital sa Metro Manila, kabilang ang National Children’s Hospital, Philippine Heart Center, at Philippine General Hospital.
Pagkalipas ng ilang linggo, ang mga pagbabakuna sa bata ay sinalubong ng mga maling impormasyon online, na nagsasabing “hindi kailangan ng mga bata ng mga jab” dahil sa kanilang “natural immunity” sa nakamamatay na sakit. (Tingnan ang VERA FILES FACT CHECK: FB Page FALSELY claims children have “natural immunity” against COVID-19)
Sa pagtatanggi sa pahayag, sinabi ng DOH na ang mga bata ay maaari pa ring magkaroon ng COVID-19, ma-ospital, at makapanghawa ng virus sa iba.
Gaano ba talaga kalaki ang proteksyon ng mga bata sa COVID-19? Sasagutin ng VERA Files Fact Check ang tatlong mahahalagang tanong dito:
1. Ano ang alam natin sa ngayon tungkol sa kaligtasan sa sakit ng mga bata laban sa COVID-19?
Sa panahon ng pandemic, 23.77 milyong tao na wala pang 25 taong gulang ang nahawahan ng COVID-19 virus, batay sa datos ng World Health Organization (WHO) mula Dis. 30, 2019 hanggang Okt. 25, 2021.
“Ang mga bata at kabataan ay karaniwang nagpapakita ng mas kaunti at mas banayad na mga sintomas ng severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) infection kumpara sa mga nasa hustong gulang at mas malamang na hindi makaranas ng malubhang COVID-19 kaysa sa mga nasa hustong gulang na,” sabi ng pandaigdigang ahensya sa Ingles sa isang interim statement na inilabas noong Nob. 24.
Iminungkahi ng isang pangkat ng mga mananaliksik sa Germany sa isang peer-reviewed na pag-aaral, na inilathala noong Agosto 18 sa Nature Biotechnology, na ang mga bata ay “mas mahusay na kayang kontrolin ang maagang yugto ng impeksyon” ng novel coronavirus kumpara sa mga nasa hustong gulang na bahagya dahil ang immune cells sa kanilang upper airways (ilong) ay “pre-activated at primed para sa virus sensing.” Nangangahulugan ito na mas mabilis silang lumalaban sa mga virus, kabilang ang COVID-19 virus, na hindi pa nila nakatagpo dati.
Sinuri ng mga mananaliksik ang humigit-kumulang 270,000 cells mula sa mga sample ng nasal swab ng 86 na tao na may edad sa pagitan ng apat na linggo at 77 taong gulang, kabilang ang halos kalahati na nahawahan ng SARS-CoV-2.
Tiningnan din nila ang mas malaking dami ng mga immune receptor sa upper respiratory tract ng malulusog na bata, na nagreresulta sa kanilang “karagdagang kakayahan” na tumugon sa mga viral infection.
Ang ganitong mga sensor ay nagtuturo sa “mahusay na maagang produksyon” ng mga interferon, na mga natural na protina na ginawa ng immune system ng katawan upang labanan ang impeksiyon, sa mga bata. Kapag ang isang foreign na sangkap ay pumasok sa katawan, nagbabantay ang mga interferon sa mga cell at ginagawang hindi maganda ang kapaligiran para mapigilan ang pagdami ng mga virus.
Sa isang panayam sa VERA Files Fact Check, sinabi ni Dr. Mary Ann Bunyi, isang pediatric infectious disease expert, na isa lamang ito sa ilang posibleng paliwanag kung bakit ang mga bata ay “mas protektado” kaysa sa mga nasa hustong gulang laban sa COVID-19.
Kabilang sa iba pang iminungkahing paliwanag ay: ang mga nasa hustong gulang ay may mas maraming comorbidities kaysa sa mga bata, na nagpapahiwatig na sila ay may mas mahinang immune response; at ang endothelium, na naglilinya sa “maraming bahagi ng ating mga organ,” ay “mas damaged” sa mga nasa hustong gulang na ikadadali na magkaroon sila ng mabilis na clotting at makaranas ng matinding palatandaan ng sakit.
Ngunit sinabi ni Bunyi na ito ang kaso para lamang sa COVID-19. “Ito ay talagang isang sorpresa para sa aming mga pediatrician dahil sa karamihan ng mga sakit na maiiwasan dahil sa bakuna, kung saan itinataguyod namin ang pagbabakuna, ang aming dahilan … ay ang mga epekto sa mga bata ay mas malala,” sabi niya sa magkahalong Ingles at Filipino.
Binanggit niya ang tigdas, bilang isang halimbawa, kung saan ang mga bata na hindi nabakunahan at nahawahan sa unang pagkakataon ay maaaring makaranas ng banayad na sintomas tulad ng mataas na lagnat, sipon, namamagang lalamunan, at watery eyes.
“Ngunit maaari itong maging kasing tindi ng pagkakaroon ng masamang kaso ng pulmonya, pagkakaroon ng impeksyon sa utak, at kahit pagkamatay mula sa impeksyon [ng tigdas] mismo,” sabi sa Ingles ni Bunyi, presidente ng Pediatric Infectious Disease Society of the Philippines (PIDSP).
Binanggit niya na ang epekto ng COVID-19 sa mga bata ay marami pa ring walang katiyakan, tulad ng mga pangmatagalang kahihinatnan nito sa kalusugan.
Sa kasalukuyang krisis sa kalusugan, sinabi niya, “Hindi namin (mga pediatrician) inaasahan na ang virus ay [ita-target] ang mga nasa hustong gulang.”
2. Kailangan bang mabakunahan ang mga bata?
Ang pagbabakuna sa mga bata ay maaaring makabawas ng transmission sa mga komunidad, lalo na sa mga kabahayan at eskuwelahan, ayon sa WHO.
Bagama’t may mas kaunting symptomatic at malubhang kaso sa mga bata, sinabi ni Bunyi na ang mga nabakunahan ay nakakakuha ng “karagdagang layer ng proteksyon.”
Ang “adaptive immunity” mula sa mga bakuna ay gumagawa ng mga antibodies at T-cells 一 immune responses na tumutulong sa pag-disarm ng virus 一 na “nakadirekta na sa isang partikular na microbial agent,” sabi ni Bunyi.
Ang DOH ay nagbabakuna ng Pfizer-BioNTech at Moderna, na parehong gumagamit ng messenger RNA (mRNA) platform, sa mga kabataan sa pagitan ng 12 at 17 taong gulang. Dalawang dosis ng Comirnaty ng Pfizer ang ibinibigay sa pagitan ng 21 araw, habang ang Spikevax ng Moderna, apat na linggo ang pagitan.
Ang AstraZeneca, Janssen, at Sinovac ay hindi pa iniendorso ng Health Technology Assessment Council (HTAC) dahil sa kasalukuyang kakulangan ng klinikal na ebidensya sa mga bakunang ito para sa age group na ito.
Para sa mga batang wala pang 12 taong gulang, sinabi ni Food and Drug Administration (FDA) Director-General Eric Domingo sa isang press briefing noong Nob. 23 na maaaring magkaroon ng bakuna “bago ang katapusan ng taon.”
Pinahintulutan ng counterpart na ahensya sa United States (US) ang emergency na paggamit ng Pfizer para sa mga batang may edad na 5 hanggang 11 taong gulang matapos makita sa isang patuloy na clinical trial na kinasasangkutan ng 4,600 participants na ito ay 90.7% “epektibo sa pagpigil sa COVID-19” at “walang nakitang seryoso mga side effect.”
Sa trial, ang dalawang dosis na bakuna na ibinibigay ay mas kaunti (10 micrograms) kumpara sa para sa mga nasa hustong gulang (30 micrograms).
Samantala, noong Agosto, inaprubahan ng Department of Science and Technology (DOST) Vaccine Expert Panel ng Pilipinas ang clinical trial para sa mga bakunang Sinovac COVID-19 na ginawa ng China para sa mga batang may edad na 3 hanggang 17.
Sinabi ni Domingo ng FDA na ang Sinovac ay nagtitipon ng datos nito para sa isang lokal na pag-aaral at ito ay “isusumite sa lalong madaling panahon.”
Dahil ang ilang mga bata ay hindi pa rin karapat-dapat para sa pagbabakuna, nagpaalala ang PIDSP sa isang pahayag noong Nob. 11 na ang iba pang mga hakbang sa pag-iwas sa impeksyon ay “nananatiling mahalaga” dahil patuloy na lumalaganap ang pandemic.
3. Ligtas ba ang COVID-19 vaccine para sa mga bata?
Kaligtasan ang pangunahing konsiderasyon sa pagbibigay ng bakuna sa mga bata, sabi ni Bunyi, miyembro din ng consensus panel sa Philippine COVID-19 Living Clinical Practice Guidelines.
“Karaniwan mong titingnan ang mga masamang reaksyon … Ano ang dosis na magpapanatili sa aking anak na ligtas mula sa pagkakaroon ng mga masamang reaksyon o kahit na malubhang masamang reaksyon ngunit mananatiling epektibo ang bakuna at mapoprotektahan siya mula sa COVID-19?” sabi niya sa magkahalong English at Filipino.
Noong Nob. 21, humigit-kumulang 3.5 milyong kabataan ang nabakunahan, ayon sa FDA. Sa mga ito, mayroong 1,004 na naiulat na mga kaso ng masamang reaksyon, kabilang ang 964 na “hindi seryoso” at 40 na na-tag bilang “seryoso.”
Ang pinakakaraniwang banayad hanggang katamtamang mga side effect ay ang pagkahilo, pananakit sa lugar ng iniksyon, pagtaas ng presyon ng dugo, sakit ng ulo, at lagnat.
Kamakailan, ilang bansa, kabilang ang Pilipinas, U.S., Singapore, at Taiwan, ay nag-ulat ng “napakabihirang” mga kaso ng inflammation ng heart muscles (myocarditis) at outer lining ng puso (pericarditis), sa mga nabakunahan ng Moderna at Pfizer. Ang causal link ay hindi pa napapatunayan.
Ipinaliwanag ng mga public health experts ng Meedan, isang global technology nonprofit, na ang myocarditis ay isang kondisyong “pinakakaraniwang” dulot ng mga viral infection. Maaaring sanhi din ito ng bacterial o fungal infection, autoimmune disease, malubhang reaksyon sa mga gamot, at pagkakalantad sa ilang mga toxins sa kapaligiran.
Ang ilang mga sintomas ng kondisyon, na “madalas na nangyayari sa mga kabataang lalaki at sa mga may dati nang kondisyong medikal,” ay kinabibilangan ng pananakit ng dibdib, pangangapos ng hininga, at palpitations ng puso.
Sa pamamahala sa mga masamang kaganapang ito, pinayuhan ng ilang ahensyang pangkalusugan, tulad ng sa Singapore at Europe, ang mga nabakunahan na magpahinga at iwasan ang matinding pisikal na aktibidad sa loob ng isang linggo pagkatapos ng pagpapabakuna.
Locally, sinabi ni Domingo sa isang online forum noong Nob. 25 na ito ay “sinusubaybayan,” at idinagdag na “ang posibilidad ng myocarditis pagkatapos ng pagbabakuna ay mas mababa kaysa sa posibilidad na makakuha ng COVID at myocarditis mula sa COVID.”
Nang tanungin kung ang mga teenager ay dapat maghintay para sa isang “mas mahusay na bakuna” bago magpa-jab, sinabi ni Bunyi sa Ingles: “Hindi ko gagawin na ilagay sa panganib ang sarili sa paghihintay ng isa pa o mas mahusay na bakuna dahil hindi natin alam kung kailan tayo tatamaan ng virus at hindi natin alam kung ang virus…basta tatamaan tayo o maaari itong maging malala.”
Naninindigan ang WHO Global Advisory Committee on Vaccine Safety na “sa lahat ng age groups, ang mga benepisyo ng mRNA COVID-19 vaccines sa pagbabawas ng mga na-oospital at pagkamatay dahil sa COVID-19 ay mas malaki kaysa sa mga panganib.”
Nakakita ka na ba ng anumang kahina-hinalang pahayag, larawan, meme, o online post na gusto mong i-verify namin? Sagutan ang reader-request form na ito.
Mga Pinagmulan
Department of Health, DOH CLARIFIES PEDIATRIC VACCINATION EXPANSION TO INCLUDE ALL 12-17-YEAR-OLDS BY NOVEMBER 3, Oct. 27, 2021
Department of Health, Circular No. 2021-0464, Oct. 14, 2021
Department of Health, Fact Check, Nov. 8, 2021
Nature, Pre-activated antiviral innate immunity in the upper airways controls early SARS-CoV-2 infection in children, Aug. 18, 2021
Scientific American, Unraveling the Mystery of Why Children Are Better Protected from COVID Than Adults, Aug. 26, 2021
Cell, Type I and Type III Interferons – Induction, Signaling, Evasion, and Application to Combat COVID-19, May 27, 2020
The British Medical Journal, Why is COVID-19 less severe in children?, Dec. 1, 2020
World Health Organization, Interim statement on COVID-19 vaccination for children and adolescents, Nov. 24, 2021
Food and Drug Administration, Information for the user Pfizer-BioNTech/Comirnaty concentrate for dispersion for injection COVID-19 mRNA Vaccine
Health Technology Assessment Council, Interim Recommendations on Pediatric Vaccination for 2022 COVID-19 Vaccine Implementation, Nov. 10, 2021
U.S. Food and Drug Administration, FDA Authorizes Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine for Emergency Use in Children 5 through 11 Years of Age, Oct. 29, 2021
Presidential Communications Operations Office, Laging Handa Public Briefing, Oct. 7, 2021
Philippine Infectious Disease Society of the Philippines, PPS-PIDSP Statement on the Control of COVID-19 in Children, Nov. 11, 2021
Food and Drug Administration, Reports of Suspected Adverse Reaction to COVID-19, Nov. 14, 2021
On the reported cases of myocarditis and pericarditis following immunization
- U.S. Centers for Disease Control and Prevention, Myocarditis and Pericarditis After mRNA COVID-19 Vaccination, Nov. 12, 2021
- Yale Medicine, The Link Between Myocarditis and COVID-19 mRNA Vaccines, June 24, 2021
- Singapore Ministry of Health, Cardiac Arrest After Covid-19 Vaccination, Aug. 16, 2021
- U.S. Food and Drug Administration, Review Memorandum Addendum – Moderna COVID-19 Vaccine, Nov. 19, 2021
- Taiwan Centers for Disease Control, BioNTech (BNT162b2) COVID-19 Vaccine Information Sheet for Student Immunization, Sept. 15, 2021
- European Medicines Agency, Comirnaty and Spikevax: possible link to very rare cases of myocarditis and pericarditis
- Meedan’s Health Desk, What do we know about heart muscle inflammation after COVID-19 vaccination?, July 2, 2021
- RTVMalacañang, Press Briefing by Acting Presidential Spokesperson and Secretary to the Cabinet Karlo Nograles, Nov. 23, 2021
(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)
