Ang mga cash prize at iba pang insentibo na ibinigay ng mga business executive at pribadong kumpanya kay Hidilyn Diaz, ang unang Olympic gold medalist ng Pilipinas, ay kailangan bayaran ng donor’s tax, ayon kay Palace Spokesman Harry Roque. Ito ay hindi totoo.
PAHAYAG
Sa isang pahayag noong Hulyo 31, sinabi ni Roque:
“The donations given to our athletes are excluded from the computation of the athletes’ gross income under the Tax Code. This, however, presupposes that the donors have already paid the donor’s tax.”
(Ang mga donasyon na ibinigay sa ating mga atleta ay hindi kasama sa pagkuwenta ng kabuuang kita ng mga atleta sa ilalim ng Tax Code. Gayunpaman, ipinapalagay nito na nabayaran na ng mga donor ang donor’s tax.)
Pinagmulan: Office of the Presidential Spokesperson (PCOO), On exempting Filipino athletes’ winnings and prizes from tax payment, Hulyo 31, 2021
Bukod sa Tax Code, binanggit din niya ang isang amendment sa Tax Reform for Acceleration and Inclusion (TRAIN) law na pinagtibay noong 2017, na nagpababa sa donor tax rate sa 6% sa lampas sa P250,000.
Binabanggit ang paglilinaw ng Bureau of Internal Revenue (BIR) noong Hulyo 29 sa mga panalo ni Diaz, iginiit ng tagapagsalita ng Palasyo na habang ang 1997 Tax Code ay naglilibre sa mga pambansang atleta sa pagbabayad ng buwis sa kanilang mga napanalunan, ang mga nagbibigay ng karagdagang insentibo sa kanila ay dapat magbayad ng donor’s tax.
Inilabas ni Roque ang paglilinaw upang itama ang isang maling pahayag dalawang araw bago nito na ang Kongreso ay kailangan magsabatas ng isang panukala upang ma-exempt ang mga napanalunan sa mga sports competition tulad ng Olympics. (Tingnan ang VERA FILES FACT SHEET: Drilon wrong in claiming PNoy-era law exempted athletes’ winnings from tax payments)
Sa kanyang press briefing noong Hulyo 29, sinabi ni Roque:
“…Pero alam ko rin po bilang abogado para magkaroon ng tax exemption, kinakailangan po ng batas. So (Kaya), baka kinakailangan ng mga senador at mga kongresista ang gumawa ng ganiyang batas.”
Pinagmulan: PTV Philippines Official Youtube Channel, WATCH: Press briefing with Presidential Spokesperson Harry Roque, panoorin mula 1:08:26 hanggang 1:08:35, Hulyo 29, 2021
ANG KATOTOHANAN
Ang Republic Act (RA) 7549, na nilagdaan noong Mayo 22, 1992 ng noo’y pangulong Corazon Aquino, ay naglilibre sa mga donor mula sa pribadong sektor sa pagbabayad ng donor’s tax sa mga cash incentive na iginawad nila sa mga pambansang atleta.
Nang linawin ang pahayag ng BIR na binanggit ni Roque noong Hulyo 29, sinabi ng abogadong si Larry Barcelo, BIR assistant commissioner for legal service, sa VERA Files Fact Check sa isang panayam sa telepono noong Agosto 17 na ang probisyon na naglilibre sa mga cash na regalo at iba pang mga insentibo mula sa pagbabayad ng donor’s tax “ay mukhang” na “pinahiwatig na pinawalang-bisa (impliedly repealed)” dahil hindi ito isnama sa 1997 Tax Code. Gayunpaman, sinabi niya na malabong ang “ipinahiwatig na pagpapawalang-bisa” ay maipatutupad sa mga donor ni Diaz dahil pabor ang BIR sa “ipinahayag na pagpapawalang-bisa (express repeal).”
Ang paliwanag ni Barcelo, gayunpaman, ay sumasalungat sa pilosopiya ng batas mula pa noong 1948 na nagtatag na ang mga pangkalahatang batas ay hindi maaaring magpawalang-bisa o baguhin ang mga espesyal na batas. Ang 1997 Tax Code at Republic Act No. 10963, na kilala bilang TRAIN law, ay mga pangkalahatang batas, habang ang RA 7549 ay isang espesyal na batas na nakatuon sa mga parangal at insentibo na ipinagkaloob sa mga pambansang atleta na nananalo sa mga kompetisyon sa palakasan.
Sinabi sa desisyon ng Korte Suprema (SC) noong 1948 na ang isang “espesyal na batas ay hindi itinuturing na sinususugan o pinawalang-bisa ng isang pangkalahatang batas maliban kung ang layunin na ipawalang-bisa o baguhin ay malinaw.” Sa pagsipi sa isang naunang desisyon, muling iginiit ng mataas na hukuman na ang mga mambabatas ay inaasahang “alam na ang mga umiiral na batas sa paksa at hindi nagpatupad ng mga magkakasalungat na batas.”
Niresolba ng SC ang isang katulad na isyu noong 2018 kung ang 1997 Tax Code, na inamyendahan ng Value Added Tax (VAT) Reform Law (RA No. 9337), ay maaaring tahasang magpawalang-bisa sa isang partikular na probisyon ng Presidential Decree (PD) No. 972. Ang PD No. 972, na nilagdaan noong Hulyo 28, 1976, ay isang espesyal na batas na nagbibigay ng tax exemption, maliban sa income tax, sa mga coal operating contractor (COC) na nakipagsosyo sa gobyerno.
Nagpasya ang mataas na hukuman na dahil “ang repealing clause ng RA No. 9337, isang pangkalahatang batas, ay hindi nagtadhana para sa hayagang pagpapawalang-bisa ng PD No. 972, isang espesyal na batas,” ang mga naturang COC ay nananatiling libre sa pagbabayad ng VAT.
Sinabi nito:
“It is a fundamental rule in statutory construction that a special law cannot be repealed or modified by a subsequently enacted general law in the absence of any express provision in the latter law to that effect. A special law must be interpreted to constitute an exception to the general law in the absence of special circumstances warranting a contrary conclusion.”
(Ito ay isang pangunahing tuntunin sa statutory construction na ang isang espesyal na batas ay hindi maaaring mapawalang-bisa o baguhin ng isang kasunod na pinagtibay na pangkalahatang batas sa kawalan ng anumang malinaw na probisyon sa huling batas na ganoon ang epekto. Ang isang espesyal na batas ay dapat bigyang-kahulugan na bumubuo ng isang pagbubukod sa pangkalahatang batas sa kawalan ng mga espesyal na pangyayari na nangangailangan ng isang salungat na konklusyon.)
Pinagkunan: Supreme Court of the Philippines, COMMISSIONER OF INTERNAL REVENUE, PETITIONER, V. SEMIRARA MINING CORPORATION, RESPONDENT, Dis. 8, 2018
Ang parehong prinsipyo ay binanggit sa isang desisyon ng SC noong Hulyo 2000 na nagsabing, “Malinaw na napagkasunduan na ang mga pagpapawalang-bisa ng mga batas sa pamamagitan ng implikasyon ay hindi pinapaboran at ang mga korte ay dapat na karaniwang ipagpalagay ang kanilang katugmang aplikasyon.”
Habang sinasabi na “sa pamamahala ng (BIR), ang ipinahiwatig na pagpapawalang-bisa ay hindi pinapaboran, tanging ang malinaw na pagpapawalang-bisa,” sinabi ni Barcelo na ang naaangkop sa kaso ni Diaz ay Section 32, B3 ng Tax Code, na naglilibre lamang sa mga regalo at insentibo mula sa ang pagkalkula ng kabuuang kita ng mga pambansang atleta.
Sinabi ni Barcelo:
“The following items shall not be included in gross income and shall be exempt from taxation: the value of property acquired by gift, bequest, devise or descent.
(Ang mga sumusunod na bagay ay hindi dapat isama sa kabuuang kita at hindi dapat libre sa pagbabayad ng buwis: ang halaga ng ari-arian na nakuha sa pamamagitan ng regalo, pamana, devise o descent.)
‘Yon, so exempt (libre) na siya (Hidilyn Diaz). Kasi yung property (ari-arian) na ‘yan na subject na ng donor’s tax sa Title III ng Tax Code… Ang liable doon, ‘yung donors.”
Pinagmulan: Panayam sa telepono sa VERA Files, Agosto 17, 2021
Matapos ang mahabang pag-uusap, sinabi sa Ingles ng abogado ng BIR: “Sa mga donasyon kay Hidilyn lumalabas na hindi ito (ipinahiwatig na pagpapawalang-bisa o implied repeal) iiral. Ito ay mga premyo at parangal na ibinibigay sa lokal at internasyonal na mga kompetisyon sa palakasan na nagmumula sa entidad o organisasyon na nagsagawa ng kaganapang iyon o nag-organisa ng kaganapang iyon. Kaya mukhang hindi rin ito maipatutupad sa mga nag donasyon kay Hidilyn na galing sa private entities dito sa Pilipinas. Kaya, malamang ganyan kung paano ito tratratuhin.”
Mga Pinagmulan
Office of the Presidential Spokesperson (PCOO), On exempting Filipino athletes’ winnings and prizes from tax payment, July 31, 2021
Official Gazette of the Philippines, Republic Act No. 10963, Dec. 19, 2017
Philippine Information Agency, BIR Statement on Taxability of Hidilyn Diaz’s Prizes, July 29, 2021
Bureau of Internal Revenue, Tax Code, Accessed Aug. 6, 2021
PTV Philippines Official Youtube Channel, WATCH: Press briefing with Presidential Spokesperson Harry Roque, watch from 1:08:26 to 1:08:35, July 29, 2021
Philippine Sports Commission, Republic Act No. 7549, May 22, 1992
Bureau of Internal Revenue, Donor’s Tax, Accessed Aug. 6, 2021
Phone interview with VERA Files, Aug.17, 2021
Chan Robles Virtual Library, G.R. No. L-1276, April 30, 1948
The LawPhil Project, G.R. No. 108072, Dec. 12, 1995
Official Gazette of the Philippines, Republic Act No. 9337, May 24, 2005
Department of Energy, Presidential Decree No. 972, July 28, 1976
Project Jurisprudence, REPEAL OF LAWS; TWO KINDS, Accessed Aug. 24, 2021
Supreme Court of the Philippines, COMMISSIONER OF INTERNAL REVENUE, PETITIONER, V. SEMIRARA MINING CORPORATION, RESPONDENT, Dec. 8, 2018
Supreme Court of the Philippines, REPUBLIC OF THE PHILIPPINES, REPRESENTED BY THE POLLUTION ADJUDICATION BOARD (DENR), PETITIONER, VS. MARCOPPER MINING CORPORATION, RESPONDENT, July 10, 2000
(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)
