Categories
Fact Check Filipino

VERA FILES FACT CHECK YEARENDER: Alingawngaw sa Duterte chamber: Mga kaalyado inuulit ang mantra ng pangulo na ‘pumatay’

Ang epekto ng malakas na personalidad ni Pangulong Rodrigo Duterte ay tila naipasa sa mga taong katrabaho niya at mga humahanga sa kanya. Ginagaya si Duterte ng mga kaalyado, lalo na kung pinag-uusapan ang pangunahing program ng gobyerno na giyera laban sa droga at kontra katiwalian.

Sina Senador Ronald “Bato” Dela Rosa, Emmanuel “Manny” Pacquiao, at Christopher Lawrence “Bong” Go, at Foreign Affairs Sec. Teodoro “Teddy Boy” Locsin ay kabilang sa mga natukoy ng VERA Files Fact Check na gumagaya sa mga matitinding linya ni Duterte sa nakaraang taon.

Sa nagdaang mga taon, ang iba pang mga opisyal ay tinukoy din ang Operation Plan Tokhang ni Duterte sa kanilang mga pahayag. Sinabi ni Presidential Anti-Corruption Commission (PACC) Commissioner Greco Belgica noong 2018 na ang mga tiwaling opisyal ay dapat isailalim sa “tokhang.”

Si Jose Arturo “Jojo” Garcia, noo’y Assistant General Manager ng Metro Manila Development Authority (MMDA), ay iniulat noong 2017 na nagsasabing gusto niyang maisama sa “tokhang” ang mga mamamahayag na nagsusulat ng masamang istorya tungkol sa kanilang ahensya.

Sen. Ronald “Bato” Dela Rosa

Pinangunahan ni Senator Dela Rosa ang unang dalawang taon ng nakamamatay na giyera sa droga ni Duterte bilang hepe ng Philippine National Police (PNP). Dinala niya ngayon ang kampanya laban sa iligal na droga sa Senado.

“Sabi ko let’s try (subukan natin), i-reimpose (ibalik) natin itong death penalty. Tingnan natin. Barilin natin sa Luneta itong isa, dalawa, tatlo, apat na mga drug lord. Tingnan natin kung maghahakot pa sila ng drugs dito sa Pilipinas.”

Pinagmulan: CNN Philippines, #TheFilipinoVotes SENATORIAL FORUM, Dis. 2, 2018, panoorin mula 40:51 hanggang 41:00

Nanawagan si Dela Rosa para sa muling pagpapatupad ng parusang kamatayan para sa mga taong sangkot sa iligal na droga, pati na rin sa mga tiwaling opisyal ng gobyerno. Noong Hulyo, isinampa niya ang Senate Bill No. 226 upang “hadlangan” ang paglaki ng mga sindikato ng mga dayuhan sa droga at upang matugunan ang iligal na drug trafficking “sa rehiyon.”

Matapos pamunuan ang giyera ni Duterte sa droga, si Dela Rosa ay hinirang na hepe ng Bureau of Corrections noong 2018. Sa kanyang unang araw, nagbabala siya sa mga drug lords sa pambansang bilangguan, at nagsabing “Ako ang boss.” Sinabi niya sa mga guwardya sa bilangguan na huwag matakot sa mga ma-perang drug lord dahil maaari ring mapatay ang mga ito habang nasa kulungan.

Gumawa rin ng parehong pahayag si Dela Rosa noong Agosto 2016 – dalawang buwan matapos ang maging PNP chief – nang sinabi niya sa mga drug surrenderees na maghiganti sa mga drug lord. Sinabi niya na maaari silang pumatay, at magsunog ng mga bahay ng mga drug lord. Nang maglaon, humingi siya ng paumanhin dahil sa pahayag, sinabi na ginawa niya ito dahil sa pagkadismaya.

Foreign Affairs Sec. Teodoro “Teddy Boy” Locsin

Bilang pinuno ng mga diplomat ng bansa, isinasantabi ni Locsin ang diplomatese sa pagtatanggol sa mga patakaran ng administrasyong Duterte, kasama na ang giyera laban sa droga.

“Interesting. Maybe we’re not killing enough of the right guys to kill. What do you think? I think rogue cops should get the same treatment they dish out. What do you think? It is a population control measure, at least.

(Kawili-wili. Siguro hindi pa kami pumapatay nang husto ng mga taong dapat patayin. Ano sa tingin mo? Sa palagay ko ang mga tiwaling pulis ay dapat tratuhin kung paano nila tinatrato (ang inaaresto). Ano sa tingin mo? Ito ay isang panukalang pang kontrol sa populasyon, kahit papaano.)”

Pinagmulan: Foreign Affairs Sec. Teodoro “Teddy Boy” Locsin official Twitter account, Interesting…, Okt. 30, 2019

 

Sa isang tweet noong Dec. 12, sinabi ni Locsin na ang transaksyon sa droga ay hindi isang “psycho-socio-economic problem” ngunit isang “bad people problem” na malulutas lamang sa pamamagitan ng “subtraction.” Sinabi niya na ang “mga batayan,” ang laki ng problema sa droga ng bansa, at ang bilang ng mga tao na “makatuwiran,” “hindi wasto,” at iyong dapat barilin dahil sa lumaban sa pag- aresto ay kailangang malaman.

Bago pa man siya itinalaga sa Department of Foreign Affairs, si Locsin ay gumawa ng isang kontrobersyal na tweet noong 2016, na nagmumungkahi ng isang “pangwakas na solusyon” ng mga Nazi sa “panganib ng droga.” Nang maglaon, sinabi niyang ito ay isang “private joke.” Nakakuha ng atensyon ang post ni Locsin pagkatapos ihambing ni Duterte, sa isang press briefing, ang kanyang sarili sa pinuno ng Nazi na si Adolf Hitler, na namuno sa pagpatay ng mga Hudyo sa Germany noong 1940s. Nang maglaon ay humingi ng tawad si Locsin sa “mga tunay na kaibigan” at mga tagasunod sa social media.

Sen. Emmanuel “Manny” Pacquiao

Kamatayan sa pamamagitan ng firing squad para sa mga drug smuggler ang gusto Pacquiao, ang boksingerong pulitiko. Naniniwala siya na ang parusang kamatayan para sa smuggling ng droga ay hindi kontra sa mahirap dahil target nito ang mga drug lord na “hindi mahirap.” Sinabi niya:

“Kung ako, i-firing squad talaga kasi ang (drug smugglers) tigas talaga ng ulo. Ewan ko kung Pilipino ang gumagawa o foreigners….Gusto ko masampolan ang foreigners na gumagawa, nagpapasok (droga) dito sa ating bansa. So para sa akin walang batas-batas.”

Pinagmulan: Inquirer.net, Pacquiao wants those behind smuggled drugs executed by firing squad, Agosto 18, 2018, panoorin mula 00:26 hanggang 00:42

Sa isang panayam noong Hulyo, tinanong si Pacquiao kung anong pamamaraan ng pagpatay ang dapat gamitin para sa mga krimen tulad ng droga at pandarambong.

“Basta deathdeath penalty. Kung droga siguro firing squad para makita ng tao na huwag tularan…[para sa pandarambong], depende na rin puwede ring i-firing squad, puwede ring lethal injection.”

Pinagmulan: GMA News, Senador Pacquiao ukol sa death penalty, Hulyo 23, 2019, panoorin mula 1:11 hanggang 1:41

Inilalarawan ang sarili bilang “pro-life, si Pacquiao ay isinulong ang parusang kamatayan para sa mga kasumpa-sumpang mga krimen tulad ng drug trafficking, sa kanyang unang privilege speech noong 2016.

Sen. Christopher Lawrence “Bong” Go

Si Go, na patuloy na kumikilos bilang isang “aide” sa Pangulo kahit na isang miyembro na ng Senado, ay dinala ang laban ng laban ng Malacañang sa iligal na droga at kriminalidad sa kanyang lehislatibong agenda. Ginagaya din niya ang masagwang istilo ng pagsasalita ni Duterte.

Minaliit niya ang kakayahan ni Vice President Leni Robredo na pangunahan ang giyera sa droga nang hirangin ito ng Pangulo bilang co-chair ng Inter-Agency Committee on Anti-illegal Drugs (ICAD) noong Nobyembre. Sinabi niya:

“Yung nagsasabi na isa sa mga assistant mo na trap (bitag) ito, it’s not a trap (hindi ito isang bitag). Kapain mo muna ang sarili mo. Kung walang bayag ang mga assistant mo, ibulong mo na lang sa amin. Kami ang papatay sa drug lord.”

Pinagmulan: Senado ng Pilipinas, Bong Go welcomes Robredo’s acceptance of drug czar post, Nob 6, 2019

Noong Nobyembre 25, nang maulat na si Robredo ay sinibak sa ICAD ni Duterte, sinabi ni Go:

“Itong kampanya laban sa droga kailangan kamay na bakal, hindi pwedeng puro talk (pakikipag-usap) lang tayo dito, puro istorya. Kailangan takutin mo ang mga ‘yan, patayin mo, kundi hindi sila matatakot.”

Pinagmulan: CNN Philippines, Go calls out Robredo for not killing drug lords as anti-drug czar, Nob. 25, 2019

Samantala, kinuwestiyon ni Go ang Commission on Human Rights (CHR) sa pagdinig sa badyet ng Senado noong Nobyembre dahil “tila mas pinapahalagahan nito ang mga karapatan at buhay ng mga kriminal” kaysa sa mga biktima. Ang CHR ay isang constitutional commision na inatasang protektahan ang mga karapatan ng mga Pilipino mula sa mga aktor ng estado at hindi pang-estado. Tinuligsa ni Duterte ang CHR noong nakaraan dahil sa pagpuna sa kanyang giyera laban sa droga, na “nagbirong” ang tanggapan ay “mas mabuti pang mabuwag.” (Tingnan ang VERA FILES FACT CHECK: Duterte ‘jokes’ about abolishing CHR, meddling with Ombudsman probes)

 

Mga Pinagmulan

United Nations Human Rights Office of the High Commissioner, High Commissioner Bachelet calls on States to take strong action against inequalities, Mar. 6, 2019

PACC Commissioner Greco Belgica official Facebook page, Death Penalty to all corrupt officials! Ang corrupt dapat tinotokhang!,, April 19, 2018

Erwin Tulfo official YouTube channel, “DAPAT TALAGA ANG KURAP PINAPATAY” – COMM GRECO BELGICA, Nov. 13, 2018

MMDA General Manager Jojo Garcia

Sen. Christopher Lawrence “Bong” Go

Sen. Ronald “Bato” Dela Rosa

Foreign Affairs Sec. Teodoro “Teddy Boy” Locsin

Sen. Emmanuel “Manny” Pacquiao

 

(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)