Iti panagdardaras nga maipasa ti vaping bill, bumaliktad ti 18th Congress nga awan nga pulos panangdayaw na ti tradisyon ti lehislatura wenno kortesiya iti agmaymaysa nga kanayon nga kumonkontra nga kaduada iti Kongreso.
“ Traditionally, mabalinmi iti agsaludsod iti sponsor no madama ti report iti bicam…Ti bicameral report ket nabasa kalpasan ti alas nueve idi rabii [Jan.25]…Awan iti agenda, isu nga diak nga ammo nga daytoy ket ‘maala/madiskusyon,” kuna ni Sen. Pia Cayetano, nga kontra iti bill manipud sipod.
“Saan ko nga suportaran ti bill nga nakamaskara nga health regulation,” in protesta na iti plenary session idi Jan.26. “Daytoy ti bersyon nga mangsuporta iti industria ti tabako ken saan nga dagiti tattao ti Pilipinas.”
Kadagiti proponents ti vaping bill, oras ti kasapulan.Matay ti bill no ti House of Representatives ken ti Senate saan na nga ma-reconcile ken ma-ratify daytoy antes nga malpas ti 18th Congress. Both chambers ket naka-schedule nga ag-recess manipud Feb.5 agingga ti May 22 para panagsagana iti May 9 local ken national elections..
Ti “Vaporized Nicotine and Non-Nicotine Products Regulation Act,” nga in-endorso ken ni Presidente Duterte para iti pirma na, ket baliwanna dagiti provisions ti Republic Act (RA) 11467 nga napirmaan idi 2020. RA 11467 ket amendment ti “sin tax “law ket inramanna dagiti safeguards iti usar, lako, aramid, importasyon ken panangiwaras iti vapes tapno masalakniban ti salun-at ti publiko. Daytoy mandated restrictions ket masapul iti full implementation inton May.
Daytoy nga bill ket salakniban ken i-promote na dagiti salun-at ti tattoo, ibaba na ti edad tapno ma-access ti electronic cigarettes wenno vapes ken heated tobacco products (HTPs) manipud 21 to 18; ikkatenna ti regulatory powers manipud ti Food and Drug Administration (FDA) ken itedna daytoy idiay Department of Trade and Industry (DTI); ikkatenna ti two-flavor limit on electronic juices; and permits/allows sponsorships beyond industry associations and trade events.
Kas im-propose ti House, ti bicameral conference committee (bicam) ket impalubos na kadagiti kompanya ti tabako tapno agaramid iti corporate social responsibility (CSR)-related nga aktibidades. Tubngaren na ti WHO Framework Convention on Tobacco Control (FCTC), maysa nga international treaty nga pinirmaan ti Pilipinas idi September 2003 ken ratified ti Senado idi June 2005.
Daytoy nga ratified bill ket masakop na saan la nga vapes ken HTPs ngem dagiti pay produkto ti tabako nga ar-aramiden ken ilaklako ti industria tatta.
Manipud ken ni Dr. Ulysses Dorotheo, executive director ti Southeast Asia Tobacco Control Alliance (SEATCA),daytoy nga pending measure ket iraman na dagiti industrial nga produkto iti future ken ag-fit ti definition dagiti baro nga produkto nga nairaman iti proposal- amin nga non-combusted substances iti solid wenno liquid nga porma ken dagiti innovation, nga maaramid iti leaf ti tabako kas raw material wenno aglaon ti nikotina nga aggapu iti tabako ken ma-usar kas substitute ti cigarillo wenno sabali nga combusted nga produkto ti tabako.”
Ti House contingent ket nag-propose iti insertion ti phrase “and their devices, and novel tobacco products” iti bersyon ti Senado, isu ti agreed working draft dagiti conferee. Dagiti House conferees iti bicam isuda Reps. Wes Gatchalian, Rufus Rodriguez, Kristine Singson-Meehan, John Reynald Tiangco, Alfredo Garbin Jr., Sharon Garin, Estrellita Suansing, ken Stella Quimbo. Ti nag-representar ti Senado isuda Sens. Ralph Recto, Juan Miguel Zubiri ken Franklin Drilon.
Ni Atty. Antonio La Vina, dean of the Ateneo de Manila School of Government, describes Congress flip-flop as “strange.’
“It does not make sense…Legally speaking, congress can change the law anytime. Sometimes, they have to go back very quickly to change- typo[graphical] error, there’s something wrong…it’s not for substantive reasons,” kunana pay.
The fast-tracked ratification of the vaping bill reminds Dr. Maricar Limpin of how the 12th Congress maneuvered the enactment of RA 9211, or the Tobacco Regulation Act of 2003. ( READ: Sidebar on industry tactics )
“It’s really history repeating itself…delaying the implementation or preempting the implementation,” kuna ni Limpin. executive director ti FCTC Alliance Philippines (FCAP) ken president ti Philippine College of Physicians. “It’s really undermining our legislative process because the law [RA11467] has not yet been fully implemented, but they’re already changing it.”
Limpin recalls that the watered-down RA 9211 was rammed through the legislative mill in anticipation of the restrictive WHO-FCTC, ti umuna nga evidence-based international treaty nga ti panggep na ket masolusyonan ti global tobacco epidemic.
“Idi 1998, nangrugi dagiti diskusyon iti FCTC, isu nga inlaban mi ti sumagmamano nga provisions nga supposedly adda iti RA 9211…Ngem idi makita da nga ti FCTC ket ma-approbaran, RA 9211 preempted the FCTC,” nalagip ni Limpin, nga nang-monitor iti passage ti linteg para iti FCAP ken PCP.
RA 9211 ket na-enact idi panawen ni Pres.Gloria Macapagal-Arroyo idi June 2003, tallo nga bulan antes nga ti Pilipinas ket pinirmaan na ti WHO-FCTC ken dua nga tawen antes nga ti Senado ket ni-ratify na ti treaty.
Dagiti pumirma nga pagilian iti convention ket expected nga “mangipakita iti political commitment, nga saan na nga i-undermine dagiti objectives ng adda ditoy,” aggapu iti foreword ti WHO-FCTC.
Manipud iti Philppine Constitution, ti ratified international treaty ket pareho ti status na iti national law. “Understand that if there are contradictions, something in the previous law has to be harmonized…reconciled or amended,” impalawag ni La Vina.
Ti Negosyo Nagballigi Imbes nga ti Salun-at
Ti WHO -FCTC ken ti Tobacco Regulation Act ket adda sumagmamano nga di agtutunos nga provision, maysa kadagitoy ti panangpalubos iti representative ti industria ti tabako nga agtugaw iti Inter-Agency Committee on Tobacco (IAC-T). Manipud iti RA 9211, ti IAC-T ket adda “exclusive power ken function to administer and implement provisions” of the law. Ti DTI secretary ti committee chair, ngem ti Department of Health (DOH) secretary ti vice chair.
Malaksid iti aggapu iti industria ti tabako, ti dadduma nga miembro ti komite ket dagiti sekretario/a ti agrikultura, justice, finance, environment and natural resources, siyensya ken teknolohiya, edukasyon,administrador ti National Tobacco Administration ken nongovernment organization (NGO) representative nga in-nominar ti DOH.
Ti IAC-T nga idauloan ti DTI ket nakita nga maysa kadagiti kadakkelan nga lapped iti genuine nga kontrol ti tabako. Manipud ken ni Limpin, ti NGO representative iti IAC-T, ti salun-at ket kanayon nga maabak ti negosyo iti komite.
Dagiti representative ti departamento ti salun-at ken edukasyon ti pudpudno nga gayyem ti NGO iti komite.
“ No kitaem iti komposisyon, talaga nga maabak kami…ti DENR ket saan nga pulos nga kumampi kadakami…agriculture ket kanayon nga i-representar ti National Tobacco Administration nga makaala iti dua nga botos.Ti DOF, gapu ta saan nga taxation issue, ad-adda iti industria, bumotos iti sabali…DOST ket masyado nga objective…DOJ ket kanayon nga kitaenna no daytoy ket legal, ti linteg,” im-paliwanag ni LImpin iti halo nga Ingles ken Filipino.
Dagiti abogado ti mang-representar iti Philippine Tobacco Institute, isu nga ti NGO representative nga saan nga abogado ket saan nga mangabak iti diskusyon ti linteg, innayon na pay.
Ti maysa nga baro nga kongresista iti maika 12 nga Kongreso, ni Rep.Rozzano Rufino Biazon ti Muntinlupa kunana nga ti RA 9211 ket prueba ti napigsa nga “pro-tobacco lobby” nga impanguluan dagiti kongresista nga aggapu iti agar-aramid ti tabako idiay amianan nga Luzon.
“ Idi 2001, Nariknakon…Ti-pro- tobacco lobby ket nagballigi gapu ta, kas maysa nga regulatory body, ti inaramid da ket [nangaramid] ti komite nga impanguluan ti DTI..Iti dayta nga kaso, ti turay ti komite ket nalaokan aglalo ta daytoy ket impanguluan ti DTI,” kunana.
Awan pay ti ammona iti arte ti panagaramid ti linteg, nalagip ni Limpin nga isu ken dagiti kaduana nga ‘advocates’ ti salun-at dida maawatan no apay nga ti DTI ket nagbalin nga ‘chair’ iti komite ket ti DOH ket saan pay nga co-chair uray no ti bill ket maipanggep iti salun-at.
“Daydiay nga tiempo, awan ti ammok iti bibiang ti industria, ngem ti nalawag kadakami ket adda lobby. Ti presencia ti industria ket nakapigpigsa,” kuna ni Limpin. Ti representatives ti industria ken dagiti kongesista “ ket chummy iti maysa ket maysa,” innayon na.
Dagiti Taktika nga Nabuntog
Ni Senador Juan Flavier, ti dati nga sekretario ti salun-at nga ammo tayo gapu iti “Yosi Kadiri” nga kampania na, isu ti kampion ti salun-at ket mangidurduron iti mas komprehensibo ken istrikto nga regulasyon ti tabako.Naibutos nga Senador idi 1995,inlaban na ti regulasyon ti tabako. Adda iti maudi nga termino na idi naaprobaran ti Tobacco Regulation Act idi 2003.
“Kayat na nga daytoy ket agbalin nga ‘legacy’ na.’Awan ti maaramid ko.’ Maysa laeng ti botos ko isu nga imbaga na nga ag-kompromiso… gapu ta malpasen ti termino na kas senador ngem awan pay ti linteg iti kontrol ti tabako,” nalagip ni Limpin.
Ammo ni Flavier ti rigat ti panangpwersa iti kontrol ti tabako. Dagiti proposed bills na idi 10th ken 11th Congress ket saan nga nakalussot idiay Senado. Indarum ti industria ti tabako ni Flavier kas secretario ti salun-at gapu iti panang-isyu na iti Administrative Order (AO) No.10 maipanggep iti rules and regulations on labeling and advertising cigarettes.Ti korte ket pinaboran nati industria; ti DOH ket inyapela na ti desisyon.
“Kayat na nga adda health warnings, iti sanguanan ken likudan iti panel gapu ta daytoy ket AO na…Ngem kinontra da idi, isu nga innayon na iti RA 9211…Idi nagdesisyon ti korte,para iti implementasyon na idi 2003, R.A. 9211 ket naaprobaran, isu nga ti implementasion na ket naipalikod manen,” kuna ni Limpin.
Nu pay saanen nga mailemmeng ti industria nga ti panagsigarillo ket mabalin nga makapatay,saan nga nagsardeng daytoy tapno malappedan na dagiti mangi-implementar iti WHO-FCTC, ken ti RA 9211 ti nagbalin nga angkla dagiti kaso na iti korte.Uray ti IAC-T, nga mangirepresentar iti industria ti tabako, ket saan nga pinakawan dagitoy nga tobacco firms.
“Maysa nga aldaw antes ti implementasyon iti entero nga lapped iti outdoor advertising, naidarum ti inter-agency nga komite …isu nga ti linteg ket saan nga ma-implementar…Maysa-maysa dagiti kumpanya [nga nag-file ti kaso], saan nga ti Philippine Tobacco Institute…tapno saan da nga agparang nga estupido,” kuna ni Limpin, maysa nga IAC-T miembro nga mangi-representar ti NGO.
Ti Fortune Tobacco Corp., ti nag-file iti kaso idiay Marikina City, ti home base ti kompanya. Pinaboran ti korte ti industria, ket in-define na nga ti point-of-sale premises ket kaduaen na ti entero nga tract of land nga ayan ti tarcena. Ti kayat na nga sawen, nga dagiti materyales ti advertising ti tabako ket saan nga limitado iti uneg ti bakud ti tarcena, kontra iti interpretasyon ti IAC-T iti linteg nga mang-kontrol iti tabako.
Dagiti de-kampanilya nga law firms ti kanayon nga mangi-representar iti industria ti tabako,ket dagiti met ‘overworked ken underpaid’ nga abogado iti Office ti Solicitor General ti nang-handle kadagiti kaso ti gobierno.
Idi Mayo 2010, ti DOH ket nangiruar ti AO No.13 tapno ma-implementar ti Article 11 ti WHO-FCTC, nga mang-obliga kadagiti kompanya ti tabako nga mangikabil iti ladawan nga agserbi nga warning imbes nga sarita nga mangibaga laeng iti epekto ti produkto iti salun-at dagiti tattao. Ti garaw ket naladaw iti September 2008 nga deadline para iti ‘compliance’ iti treaty.
Ti lima nga dadakkel nga tobacco firms- Fortune Tobacco, Mighty Corp., Philip Morris Fortune Tobacco Corp., Japan Tobacco International ken Telengtan Brothers & Sons (La Suerte Cigar)– ket nag-file iti separate nga demanda idiay lugar dagiti negosyo da para maisardeng ti implementasyon ti AO.
Ti argumento dagiti tobacco firms ket ti Article 11 mabalin la nga ma-implentar babaen iti maysa nga linteg ti pagilian. Ti rason: RA 9211 ket nalawag nga kinunana “awanen ti sabali nga printed warnings, agsipud ti warning iti salun-at ken mensahe nga kasapulan [ ‘NOT FOR SALE TO MINORS’] masapul nga maikabil iti packages ti sigarilyo.” Dagiti korte ket pinaboran da dagiti tobacco firms; ti DOH ket nag-apela iti desisyon idiay Korte Suprema.
Ti petisyon ti DOH ket na bale-wala gapu iti RA 10643, wenno ti Graphic Health Warnings on Tobacco Products, idi July 2014. Idin, ti implementasyon ti AO 13 ket naladaw iti tallo nga tawen.
Ti FDA ken ti lobby iti tabako
Idi 2012, ti industria ti tabako ket nagballigi iti panangatipa na iti autoridad ti FDA kadagiti produkto ti tabako ken ti industria ti tabako. Ti ruling ti Las Pinas Regional Trial Court ket ti IAC-T ket addaan ti eksklusibo nga autoridad tapno ma-regulate dagiti produkto ti tabako babaen ti RA 9211 ket ti panangipan kadagitoy iti superbisyon ti FDA ket masakop na ti ‘jurisdiction’ ti IAC-T.
Ti FDA ket ingngato na ti isyu iti Korte Suprema; ti kaso ket still pending.
Ti ahensya ket nangipablaak iti baro nga implementing rules and regulations (IRR).
Iti panang-adres na kadagiti senador nga mangidurduron iti DTI wenno IAC-T jurisdiction kadagiti baro nga produkto ti tabako “kasla kuma ti sigarilyo ” idi Sept. 2021 interpellation iti vape bill, nainotar ni Cayetano nga ti RA 9711, wenno ti FDA Act, ket ti sigarilyo la ti masakupan na.
“No ti kaduak nga Senador ket us-usaren na daytoy nga basis,ipakaamok iti publiko, ken dagiti kaduatayo nga senador nga [ti rason] no apay nga awan iti FDA tatta ket aramid ti cigarette company lobby…ti industria ket nag-lobby kontra ti jurisdiction ti FDA,” imbaga ni Cayetano ken ni Senate President Pro Tempore Ralph Recto, ti main proponent iti vape bill.
Babaen ti RA 9711, ti FDA ti mangidaulo iti regulasyon dagiti produkto ti salun-at iti pagilian. Adda mandato na tapno “agtalinaed ti salaknib, wenno kalidad dagiti produkto ti salun-at ket sakupen na ti makan, droga, kosmetic, devices, biologicals,bakuna,in-vitro diagnostic reagents, radiation-emitting devices wenno equipment ken household/urban hazardous substances, including pesticides ken toys, wenno consumer nga produkto nga mabalin nga adda epekto na iti salun-at nga masapul na ti regulasyon as determined by the FDA”
Ti FDA ket naikkan ti regulatory powers over vapes ken heated tobacco products (HTPs) idi umuna nga regular session iti 18th Congress idi naaprobaran ti RA 11467, nga pinirmaan ni Presidente Duterte idi Enero 2020. Ni Sen. Cayetano ti nangi-sponsor iti bill.
Ti Panagbalin nga legal ti Vapes ken HTPs babaen ti Buwis
Manipud ken ni Dorotheo, ti RA 11467 ket maysa nga compromise bill para agtalinaed ti nangato nga buwis iti sigarilyo. Kunana nga ti departamento ti finance ken salun-at kayat da la nga maingato ti buwis ti sigarilyo, ngem iti kaudian nga minuto, nangisipit ni Recto iti probisyon nga panagbuwis ti e-cigarettes ken HTPs iti nababbaba ngem ti sigarilyo. Ti rason: dagitoy nga produkto ket “95% less harmful” ngem ti cigarillo, maysa nga claim nga tinubngar dagiti autoridad ti salun-at. [READ: Sidebar on harm reduction].
Ti pammati ni Biazon, ti HTPs, nga agusar iti tabako, ket masapul nga adda iti baba ti RA 9211 ken kasapulan nga agbuwis iti nangato kasla kuma iti sigarilyo. Ngem nailaok kaduana ti vapes nga alternatibo ti panagusar iti tabako.
“Daytoy ket hostage type nga taktika gaputa no saan nga ma-approbaran, ti nangatngato nga buwis iti sigarilyo ket saan nga ma-approbaran.Isu nga ti DOF ken DOH kinuna da, ‘umannugot kami…alaen mi tapno maala mi ti nangatngato nga buwis ti sigarilyo’,” kuna ni Dorotheo. “Gapu ta adda buwis na, dagiti ( e-cigarettes ken HTPs) ket nagbalin nga legitimate. Saan nga mabalin nga malappedan”
Pareho ti taktika nga in-applikar da iti sabali nga pagilian kasla kuma ti Indonesia, nga awan ti regulasyon na iti baro nga produkto ti tabako agingga iti nagdecidir ti ministry ti finance nga pagbayaden ti buwis isu nga nagbalin nga legal ti “sin” nga produkto.
Gapu iti request dagiti legislator, ti industria ti tabako ket naikkan iti 18 nga bulan manipud iti pannakaited ti IRR tapno sumurot iti reglamento ti RA 11467. Dagiti saan pay nga na-implementar isuda dagiti ma-kontestar nga provisions kasla kuma ti FDA jurisdiction iti vapes ken HTPs, ti 21-year-old minimum nga edad ti access, ken ti 2-flavor limit iti electronic juice.
Duterte: TI vapes ken HTPs ket Makasabidong
Dua nga bulan antes ti panang pirma iti RA 11467 idi 2020, Duterte, ammo ti adu nga tao nga anti-smoking advocate, impakdaar na nga iparit na ti vapes ken HTPs gapu ta dagitoy ket “makasabidong” ( READ: Sidebar on flavors)
Agkurang iti dua nga domingo antes nga impakdaar ti Presidente ti anti-vape pronouncement na, inanuncio ti FDA ti temporary suspension ti implementasyon ti AO 7, ti na-revisar nga rules ken regulations ti vapes ken HTPs, tapno maka-comply iti injunction ti Pasig Regional Trial Court gapu iti petisyon ti maysa nga aglaklako ti vape. Ti AO 7 ket nai- issue tapno masuportaran ti Executive Order (EO) 26, nga pinirmaan ni Duterte idi 2017, nga nangiparit iti panagsigarilyo ken panagtabako dagiti tattao iti publiko, agraman vaping ken panagusar ti HTPs.Daytoy ket na-impose iti entero nga pagilian.
Ngem idi Pebrero 2020, tinungpal ni Duterte ti imbaga na ket nag-issue isuna ti EO 106, nga mangiparit iti panagaramid, panagiwaras, panaglako ken panag gatang iti saan nga naka rehistro nga e-cigarettes ken HTPs ken ti panagusar kadagitoy iti lugar nga pang-publiko. Iti surat na iti presidente ti Senado, ken speaker iti House, Duterte “instructed the FDA to formulate the intended regulatory framework and relevant agencies to immediately operationalize” EO 106.
Dagiti advocate ti salun-at impagarup da nga ti RA 11467 ket balligi kontra iti industria ti tabako, ngem ti ragsak da ket naputed. Idi ti maikadua nga regular session iti 18th nga Kongreso ket naglukat, dagiti vape bills, kaaduan na ti mang-amendar iti saan pay nga na-implementar nga provisyon iti RA 11467, isuda ti immuna para agbalin nga linteg. Kaaduan na kadagiti proposed amendments ket para iti regulasyon, nga simmurot iti pattern ti RA 9211 ken nangited iti DTI ti jurisdiction, ken sabsabali pay. ( READ: Sidebar on regulation )
Ti dati nga FDA director-general nga ni Eric Domingo ket in- expektar na ti garaw.
“ Ammo mi nga [ ti regulatory provisions] ket ma-target gapu ta uray idi [RA] 11467 ket dine-deliberate, adda congressmen ken senators ti agsalsaludsod- apay nga ti age limit ket sobra ti kangato na, apay nga dagiti flavor ket restricted…Uray no ti linteg ket naipasa, ammo mi nga dagiti provisions ti protektaran mi,” kuna ni Domingo. “Eksakto nga idi ti transition period ket dandanin ag-expire, innaprobaran da daytoy nga baro nga linteg ken ammomi nga plinano da daytoy.”
Superioridad iti numero vs. datos iti ciencia
Awan iti shortage iti supporters ti industria ti tabako idiay House of Representatives. Idi Mayo 2018, ti 17th Congress ket in- adopt na ti House Resolution 1885, tapno ma-promote ti DOH ti harm reduction measures kas parte ti national nga estratehia iti kontrol ti tabako, aglalo ti usar ti e-cigarettes kas alternatibo dagiti agsigsigarilyo.
Ti proceedings ti lehislatura nga nang-molde iti House vape bill ket awan ti duda na no sino ti suportaran ti mayorya kadagiti agaramid ti linteg iti 18th nga Kongreso.
Naimbitaran kas eksperto nga panelist iti hearings, ni Dr. Rizalina Gonzalez, chairperson iti Philippine Pediatric Society – Tobacco Control Advocacy Group,malagip na nga sumagmamano kadagiti legislators nga ‘outrightly dismissing studies’ nga saan nga mangsuporta iti posisyon da.
Kinuna ti maysa nga lawmaker kenkuana: “Saan mo nga ammo ti sasawem, Doktor.” Ti sabali kunana pay; “Saan ko nga patien dayta.”
Manipud ken ni Dorotheo, maysa nga party-list representative ket inungtan na pay ti FDA gapu iti kinuna nga “ti nikotina ket sabidong.”
“Saan mo nga ibaga kaniak nga daytoy ket sabidong; no saan, saanak nga dumngeg kenka,” kinuna pay ti lawmaker.
Innayon na pay: “ Dayta ket technically correct. No manglukat ka iti pharmacology textbook, ti nikotina ket talaga nga ma-classify nga sabidong.”
Involved iti kontrol ti tabako iti mano nga dekada, kuna ni Dorotheo, “Saan kami pay nga nakangngeg iti congressmen nga nagsao ti kasta.”
Na-obserbar pay ni Gonzalez nga dagiti legislators, ket mas gracioso/a kadagiti eksperto nga mangi-representar ti industria ti tabako.
Malagip na nga uray no sumangpet ni Dorotheo ken isuna ti sumangpet nga nasapa,” patugawen dakami iti adayo ken isuda amin nga kadua ti indusria ket katugaw da dagiti legislators…kanayon da nga sasawen,”adda bisita tayo ditoy ken dumngeg tayo kadakuada, naggapu da idiay Singapore’.”
Uray no nalamiis ti trato kadagiti advocates iti salun-at idiay House of Representatives, saan nga maikkat iti ulo ni Domingo nga binaliktad ti Kongreso ti stand na within 18 nga bulan, nga saan pay nga na-implementar dagiti naudi nga approbado nga provision.
“ Daytoy ket pareho nga House, pareho nga Senado…naipasa ti bill. Impakita mi kadakuada ti pareho nga datos,in-update mi pay daytoy, ngem iti daytoy nga oras, naabak kami…Saan kami nga naggapu iti sabali nga disso.Inadal mi nga naimbag dagitoy, sinaludsod mi dagiti eksperto…Narigat nga maaawatan no kasano nga napasamak daytoy,” kinuna ti dati nga FDA head.
Saan laeng nga dagiti dokumento nga impresenta ti DOH ken FDA, ti World Health Organization ket nangited iti adu nga datos ken impakita da ti napigsa nga posisyon kontra ti vaping.
“Dagiti la tattao nga ma-benifesiaran daytoy ket ti industria ti tabako,” kuna ni Domingo.
Dagiti advocates ti salun-at nga naabak iti laban gapu ta awan ti adu nga kadakuada idiay Kongreso.
“Talaga nga kritikal nga addaan tayo iti adu nga suporta. Dayta ti aramiden kuma ti interest group. Ammo tayo nga manipud iti istorya ti pagilian nga ti aramiden ti industria ti tabako ket mangala da iti tattoo nga kumadua kadakuada, ket ti resulta na ket adu ti kumampi iti DTI. Dayta ti napasamak. Iti lebel ti komite, kasapulanda ti adu nga numero,” impalawag ni Biazon.
Di makita nga ima iti likod dagiti bill
Ti vape bills ket nai-refer nga immuna iti Komite ti salun-at nga idauloan ni Rep. Angelina”Helen” Tan iti probinsya ti Quezon. Idi immadu ti proposal nga mangidurduron ti DTI jurisdiction iti vapes ket nai-file, dagiti bill ket nai-refer iti joint komite, isu nga kaduana ti komite ti negosyo. Idi maipasa ti bill iti technical working group (TWG), ti komite ti trade ket innala na ti initiative.
Dagiti health advocates ket kinonsidera da ni Tan nga kaduada. Ngem naobserbar da ti “ unusual less aggressive” nga behavior ni Tan idi hearings.
Ni Ralph Degollacion, ti project manager iti salun-at nga pangpubliko think tank Health Justice Philippines, kuna na ni Tan ket mabalin nga under pressure iti maysa nga senior ken mannakabalin nga miembro iti House. “Maysa nga nakalukat nga sikreto iti House of Representatives nga no adda dagiti tobacco related bills, ti Alyansa ti Amianan nga Luzon ti in-charge kadagitoy,” kunana.
Sinubokan ti VERA Files nga ni Tan ket ma-interview tapno maala da iti istorya na, ngem awanen ti nangngeg kenkuana as of press time. Ti legislator ket kandidato para gobernador iti provincia ti Quezon.
Kaaduan na kadagiti diskusyon ken trabaho iti House vape bill ket naaramid iti TWG, nga ayan dagiti aktibo nga legislators nga nag participate. Ti komposisyon dagiti TWGs ket kaaduan na ti technical legislative staff nga ti trabaho na ket i-consolidate dagiti bills nga i-discuss ti komite nga ayan dagiti debate.
Saan nga kapada iti panagdengngeg ti komite, dagiti proseso ti TWG ket saan nga documented gapuna nga nakatulong daytoy tapno maaramid ti vape bill.
“Dadduma nga legislators ket natured nga agaramid kadagiti sarita wenno desisyon nga saan nga popular wenno mangipakita nga ti agenda na ket saan nga makatulong kadagiti stakeholders…Dayta ti napasamak…ken ad-aduda,” kuna ni Biazon.
Idi naitudo nga masapul nga ti FDA ti ahensia nga mang-regulate dagiti baro nga produkto ti tabako gapu iti claim nga “ti vapes ken HTPs ket saan nga peligroso nga alternatibo iti sigarilyo” ket adda relasyon na iti salun-at, dagiti proponents ket nangaramid iti short cut. “Binaliwan da ti definisyon. Inikkat da ti termino nga adda iti linteg, ket pinagparang da nga adda relasyon na iti salun-at,” kuna ti agar-aramid iti linteg nga taga Muntinlupa.
Base kadagiti istorya dagiti nag-attend ti hearings, dagiti proponents ti vape bill ket todo ti suporta da iti representatives ti industria, ket ikanta da pay ti panang-approbar da kadagiti puntos nga mai-raise. Dadduma nga party-list nga representante ket saan nga nag-paabak. Inikkan da ti isyu iti pro-health spin- ikkan ti opsyon dagiti mannigarillo nga kayatnan ti agsardeng iti bisyo da.
Ngem ti dadduma nga legislators ket napan iti ngato, binasa da dagiti argumento ken position papers ti industria ti tabako tapno ipalawag da ti posisyon da.
Idi bumaybayag dagiti panagdengeg, dagiti ladawan dagiti legislators nga agat-atender ti conferencia idiay United Kingdom ken mangmangan kadua dagiti abogado ti Philip Morris ket naka-post iti social media. Dagiti nag- join iti London trip ket authors ti vape bill. Ti depensa nga inaramat dagiti vape proponents ket base kadagiti research nga naaramid idiay UK.
Horse-trading
Maysa nga research iti aramid ti industria ti tabako iti Pilipinas manipud iti 1960s ket nakita ti reputasyon ti pagilian para iti endemic nga korapsion ti politika. Nakita iti maysa nga 1962 nga dokumento ti Philip Morris, ti kuna ti panagadal, “ key political figures might be paid off in order to release tobacco being withheld from sale.”
Na-damag no ti vape bill ket produkto ti horse-trading, kuna ni Biazon nga saan nga sigurado ngem mabalin nga adda.”Ngem awan ti pruebak…Ti ammok no kasano ti sistema ken dagiti pagkapsutan ken oportunidad, isu nga makunak nga wen, posible nga napasamak,” innayon na.
Inadmitir pay ni Biazon nga awan ti solid nga ebidensia na iti interference ti industria ti tabako ngem “ mariknana nga adda aktibo nga lobby tatta ta ammokon ti sistema.”
Adda dakkel nga pressure tapno maipasa ti vape bill nga mabalin nga mangpakapsut iti safeguards iti RA 11467 antes iti todo nga implentasyon no Mayo.
[Dagiti atake] ket saan nga nagsardeng.Tunggal aramiden ti DOH wenno FDA nga i-regulate dagitoy nga produkto. Adda nga kanayon ti napigsa nga resistensia,” kuna ni Domingo (Read: Sidebar on Emasculating the FDA)
Ti Panag-saludsod iti Kredibilidad ti FDA
Ti FDA ket brutal nga na-atake iti kasagsagan ti vape bill hearings gapu iti panangawat na iti $150,430 ( roughly equivalent to P7.5 million) grant manipud iti Bloomberg Philanthropies ken The International Union Against Tuberculosis and Lung Disease (The Union) tapno ma-enhance ti regulatory capacity ti ahensia. Ti duration ti project ket manipud Feb. 2017 agingga ti June 2020.
Ti Bloomberg Philanthropies ken ti The Union ket non-profit nga organisasyon nga aktibo iti laban kontra ti panagusar ti tabako iti sangalubongan.
In- claim dagiti legislators nga dagitoy nga organisasyon ket maibaga nga “foreign interference.” which “undermined” the country”s sovereignty. Ti FDA ket napabasol gapu ta inawat na ti grant: Tinubngar na ti Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Employees (Section 70, RA 6713); Foreign Agents Act (Section 11, Batas Pambansa Blg.39); ken ti Anti-Graft and Corrupt Practices Act (Section 3[e], RA 3019).
Ni Deputy Speaker Deogracias Savellano ti Ilocos Sur, ti acknowledged de facto head ti pro-tobacco Northern Luzon Alliance, ken ni Rep. Estrellita Suansing iti Nueva Ecija ti nangibaga iti House Committee on good government nga mang-imbestigar ti “ kwestionable nga panangawat ti pribado nga funding ti FDA.”
Iti inquiry, dagiti opisyales ti FDA ket in-mention da ti RA 9711 nga mabalin ti agency ti mangawat kadagiti grant, donation, ken amin nga sabali nga endowment manipud iti lokal ken ruar nga paggapuan, no surotenda dagiti pertinent rules ken regulations. Dagiti pondo, ket nausar tapno maka-abang iti additional personnel,makagatang iti reagents ken maka set-up iti information technology system, ket na-audit nga naimbag, ken ti saan nga nausar nga kwarta nga P1.6 million ket naisubli iti nangpondo.
“Ibagbaga da nga adda conflict of interest, ngem ti Civil Service ket adda rules na no ania ti maipalubos nga grants ken ti FDA, iti parte na, ‘ Kinitak dagiti dokumento, sinurot ko amin, ken inaramid ko amin tapno awan ti conflict of interest” kuna ni Domingo.
Ti ahensia ken ti DOH ket kanayon da nga katrabaho dagiti partners nga kapareho da iti goal, intudo pay ti dati nga FDA head. Gapu ta awan iti nasalun-at iti panagusar ti tabako, kuna ni Domingo nga daytoy ket “natural nga kabusor” no salun-at ti pagsasaritaan.
Dagiti agar-aramid ti linteg ket kayatna ti balanse nga polisiya tapno ma-address dagiti concerns iti industria ti tabako ken salun-at nga para iti publiko. Naduma-duma nga argumento ti naiparang tapno masalakniban ti industria – tapno maingato ti buwis, makaited ti trabaho, masalakniban ti human rights wenno freedom of choice, masuportaran ti arte ken sports, maipalubos ti corporate social responsibility tapno matulongan dagiti makasapul, among others.
Ngem ken ni Domingo, ti choice ket nalawag: “ No maipanggep ti salun-at ti publiko,ti salun-at ti publiko masapul nga umuna, masapul nga isu ti kangrunaan.”
Agingga tatta, ni Rodley Carza, ti hepe ti DOH Policy and Technology Division, ket saan na nga malipatan no kasano nga natuno dagiti opisyal ti FDA idi madama ti House hearings. “Presko pay daytoy iti panunot ko. Nalawag nga dagiti representative nga aggapu iti executive branch ket intimidated. Nalawag nga nakitak nga dagiti legislators ket saan nga dumdumngeg,”malagip na nga ti focal point ti ahensya iti panangkontrol ti tabako.
“Saan tayo nga maibaga no ania ti motivation da, ngem kanayon mi nga inulit-ulit nga ti bill ket konkontraen na ti intensyon ti supposed legislation,” kuna ni Carza.
“Nariknak nga idi idurduron mi ti FDA, ti FDA ket na- atake tapno ti kredibilidad na ket ma-kwestyon.Naparigatan da, Isu nga ti [FDA] saan na nga mai-issue ti IRR gapu ta makwes-kwestyon ti autoridad na,” kuna ni Biazon.
Legal Maneuver vs. kontrol ti tabako
Patien ni Domingo nga ti atake iti FDA ket maysa nga legal maneuver tapno malappedan ken ma- tubngar dagiti tattao nga agpapada ti interes tapno agtrabaho da para iti common cause. Imbaga na nga ti estratehiya ket ar-aramiden dagiti dadduma nga pagilian.
Iti inquiry ti committee on good government, dagiti lawmakers ket nagsaludsod maipanggep iti legitimacy ti Joint Memorandum Circular (JMC) 2010-01 on the Protection of the Bureaucracy Against Tobacco Industry Interference, citing its “procedural infirmities.”
In-issue ti DOH ken Civil Service Commission idi June 2010, ti JMC ket implementasyon iti WHO-FCTC provision nga mangiparit iti “ saan nga kasapulan nga interaction” iti industria ti tabako. Ti memorandum, nga napirmaan ni then- CSC chair Francisco Duque III ken Health secretary Esperanza Cabral, ket i-cover na ti amin nga opisyales ken empleyado ti gobierno, legislators included, uray no ania ti status na.
Nagprotesta dagiti agar-aramid ti linteg ket inyinsistir da nga ti CSC ket collegial body isu nga ni Duque ket awan ti autoridad na nga pumirma on behalf iti entero nga board nga awan ti autorisasyon na. Daytoy nga procedural lapse ket in-render na ti JMC void ab initio (manipud idi un-unana), in-claim da.
Ngem, manipud ken La Vina, ti Kongreso ket saan na nga mai-deklara nga ti maysa nga akto ti ehekutibo ket legai wenno illegal. Ti ruling tapno ma-overturn daytoy ket masapul nga aramiden ti judiciary.
Ti CSC Chair ket mabalin na ti agpirma para iti entero nga komisyon gapu ta ti assumption ket adda go-signal na nga aggapu iti board, impalawag ni La Vina. “Awan ti joint memorandum iti dua nga ahensia nga amin nga commissioners ket ag-pirma, saan aya?” innayon na.
Ipanguluan ni Duque tatta, ti DOH ket na-ungtan iti madama nga hearing iti FDA grant gapu ta saan na nga inawat ti 30 nga respirator nga donasyon ti pribado nga foundation nga associated iti industria ti tabako idi adda ti Covid 19 nga pandemya gapu iti JMC. In-awagan ni Rep. Rufus Rodriguez ti Cagayan de Oro ti desisyon ti DOH iti “criminal negligence.”
In-report ti departamento ti salun-at nga in-facilitate na ti ora mismo nga delivery dagiti makina kadagiti 10 nga ospital nga pribado nga in-identify ti donor para ma-usar dagiti pasyente ti Covid-19.
Dagiti organisasyon nga associated iti industria ti tabako ket kanayon nga mangted iti donasyon kadagiti ahensia ti gobierno ken dagiti politiko nga mangtubngar iti JMC ken ti WHO-FCTC.
Ti na-endorso nga vaping bill i-allow na ti CSR- related nga aktibidad ti industria ti tabako, nga mabalin nga mangdadael iti firewall nga subsubukan ti WHO-FCTC nga aramiden iti baet ti bureaucracy ken ti industria ti tabako.
Para ken ni Carza, ti gandat tapno ma-revisar wenno ma-repeal ti JMC ket nalawag nga indikasyon iti panangbiang ti industria ti tabako.
“Iti las-ud ti adu nga tawen, nakita mi ti nadaras nga panangbibiang ti industria ti tabako, na- experiencia mi, ket daytoy ket mangbutbuteng kadaka mi. Makita mi ti ebidensya. Adda House resolution nga mangi-deklara, nga daytoy ket saan nga constitutional,” kunana. “Awan dagiti desisyon ti korte wenno desisyon nga mabalin nga mangi-deklara nga ti policy ket null and void. Agtalinaed kami nga committed tapno masalakniban mi ti bureaucracy manipud iti panangbiang ti industria ti tabako.
Ti draft report ti komite ti good government ken public accountability iti FDA grant inquiry ket na-upload iti maysa nga US-based website ken iti local media agency’s portal dua nga bulan antes nga nai-submit iti Speaker ken dagiti kopya ket naipatulod kadagiti concerned nga ahensia.
Buzzer-beater
Ti House Bill (HB) 9007, ti Non-Combustible Nicotine Delivery Systems Regulation Act, naipasa iti maikadua nga reading idi May 19, 2021, ken iti maikatlo nga reading maysa nga domingo ti napalabas ket adda192 yes ken 34 no votes kaduana ti 4 nga abstentions(saan nga bimmotos)
Ti approval ti bill, nga consolidation ti 23 nga measures, co-authored ti 154 representatives, ket maysa nga buzzer-beater, nga naipasa walo nga aldaw antes ti sine die adjournment ti maikadua nga regular nga sesyon ti 18th nga Kongreso.
Ti House vape bill ket nai-refer iti Senate committee on trade nga impanguluan ni Sen. Aquilino Pimentel III.
Ni Sen. Recto, chair iti maysa nga subcommittee iti trade panel ket saan nga nag dadael ti tiempo ket nag- conduct ti hearings iti vape bill na, nga adu ti agpapada nga features iti HB 9007- panangikkat ti regulatory powers ti FDA ket panangi-transfer na iti DTI, panangibaba na ti edad ti access manipud ti 21 nagbalin nga 18, panangpalubos iti multiple e-juice flavors ken internet advertising, ken sab-sabali pay.
No ania ti naaramid kadagiti proposed vape measures idiay House ket naulit iti Senado. Dagiti in-file kaduana ti committee iti salun-at ni Sen. Christopher Lawrence “Bong” Go ket nakadanon iti committee on trade.
Ti nasorpresa nga Cayetano kwinestyon na ti transfer. Maysa nga natured nga vape defender, ni Recto ti nangsungbat nga ti transfer ket desisyon ti plenary,ken manipud ken ni Zubiri, saan nga nag-object ni Go. Ni Go ti former special assistant ni Presidente Duterte, nga ammo tayo nga kontra iti smoking ken vaping.
“Iti maysa la nga panagdengngeg, ti sub-committee ni Recto ket in-ruar na ti consolidated bill na para iti 2nd reading, “ malagip ni Dorotheo nga mangmon-monitor kadagiti congressional hearings iti kontrol ti tabako iti mano nga dekada.
Naggapu iti probinsya ti Batangas, ayan ti $300-million nga planta ti Phillip Morris, ni Recto ti sponsor ti SB 2239, maysa nga counterpart measure ti HB 9007 iti Senado.
Idi madama ti interpellation iti SB 2239, nga na-live stream babaen ti Facebook online, ni Recto ket in-insist na nga ti vapes ket less harmful ken, no kasta, nasayaat nga alternatibo iti produkto ti tabako. In-claim na nga simmaayat ti rikna na manipud idi nagaramat iti vapes. Idi damagen ni Go no apay nga di na maisardeng ti panagusar na, kinuna ti Senador nga, ‘soon,’ innayon na nga ti panagsardeng ket madama nga ar-aramiden na.
Manipud ken ni Recto, ti DTI ti addaan ti kasayaatan nga posisyon tapno ma-regulate dagiti vapes ken HTPs gapu ta dagitoy ket “consumer” products – an “electronic product, “ “not medicine.” Ni Sen. Imee Marcos. iti tobacco-producing province ti Ilocos Norte, kinuna na nga dagiti baro nga produkto ti tabako ket awan ti pharmaceutical claims da ken mabalin nga agtalinaed iti sidong ti DTI.
In-point out pay ni Recto iti inquiry nga inaramid ti House nga nag-claim nga adda bias ti FDA, ken in-assert na nga ti DTI ket awan.
Impapilit na nga ti vapes ket consumer products ken ti DTi ket adda kapasidad ken kapabilidad na nga mang-regulate kadagitoy nga baro nga produkto ti tabako, kinuna ni Recto iti Dec.6, 2021 plenary session,” iti panangawat ko, ti ]DTI] ket nakagatangen iti equipment tapno mabalin da nga i-regulate ken masalakniban dagitoy nga produkto.”
Nasorpresa ni Cayetano iti rebelasyon. “Ibagbaga kadi ti pada tay nga senador nga uray no awan pay iti linteg nga mangpalubos iti DTI aramidenda dagitoy nga investment…Damagek to dagitoy… Kitaek to dagitoy nga ginatang da gapu ta saan nga maipalubos daytoy. Awan ti autoridad da babaen ti linteg… wenno napalubosan da gapu iti lobby ti tabako wenno sino man nga daytoy nga linteg ket ma-overturn,” kunana pay.
Simmungbat ni Recto: “ Agpalpalawagak laeng. Saan ko nga ginatang daytoy para iti DTI. Addan iti DTi ti equipment. Antes nga maaapprobaran ti sin tax law, ti panangawat ko ket daytoy produkto ket already regulated ti DTI.
Ti vapes ken HTPs ket saan pay nga regulated ti DTI kasanguanan iti sin tax law. Ti regulasyon dagitoy nga produkto ket masakop ti FDA base iti FDA law ken ti Consumer Act. Idi 2014, ti DOH babaen ti AO 8 ket in-classify na nga ti vapes ket pharmaceutical products tapno ma-regulate ti FDA.Ti Implementing rules and regulations iti panagaramid ken panaglako iti e-cigarettes nga-in-issue ti DOH idi 2019 ti nangted kadagiti agar-aramid, aglaklako, agiwarwaras, ken exporters agingga iti Oct. 2019 tapno maka-comply ken maka-register iti FDA.Ngem im-pakdaar ti FDA ti temporary suspension iti implementasyon ti AO 7 idi Nov.7, 2019 gapu iti preliminary injunction nga in-issue ti Pasig City regional trial court.
Kadagiti hearing ti Senado iti sin tax law idi 2019, ni Sen. Francis Tolentino ket “nag-ladingit nga ti pagilian ket awan pay iti regulasyon na kadagiti produkto gapu ta dagiti bills nga mang-papigsa, mangted iti pwersa iti FDA ken tapno makita ti FDA dagiti regulasyon ti dadduma nga pagilian, naka-pending pay idiay Kongreso.”
‘Annak’ ti industria ti cigarillo
Tinubngar ni Cayetano ti depensa ni Recto punto– por- punto, imbagana nga dagiti probisyon nga induron ti kaduana ti Kongreso ket mabalin nga aramidenna nga dagiti miembro “susceptible” iti lobby ti tabako. Pinanaganan na dagiti baro nga produkto ti tabako nga annak ti industria ti cigarillo ken ti baro nga frontier ti panangmitir ti tabako.
“Awan ti madi per se iti industria nga lehitimo nga linasin ditoy Pilipinas tapno ma-ammuan dagiti posisyon da. Kasao mi ida, ngem mariknak nga maysa nga naladingit nga realidad nga -i-expose mi ti bagimi iti dayta nga pressure idin to nga na-settle mi daytoyen babaen ti linteg.
“Babaen ti panaglukat mi manen, ik-ikkan mi ti venue ti maysa nga napigsa nga industria nga maki-lobby kadua na kami ket diak nga kayat dayta gapu ta naka-aramid kamin iti desiyon ket dayta ket maysan nga linteg…Dagitoy ket desisyon ti politika nga ar-aramidenmi gapu ta dagitoy ket napigsa nga grupo dagiti lobby… Saan kami pay nga adda iti sabali nga Kongreso Pare-pareho kami nga miembro ti Kongreso nga mangrugrugi nga mang-discuss kadagitoy nga puntos idin to nga mabalin mi nga i-discuss dagiti sabali nga issue,” kuna ni Cayetano, ti chair ti ways and means nga komite.
Ni Cayetano ken ni Recto ket kanayon da nga agsinnungbat no madama dagiti interpellation isu nga, iti maysa kadagitoy, ni Senate President Vicente”Tito” Sotto III ket nag-komentar nga ti debate ket na konsumo na ti labes ti maysa nga oras nga awan ti na-reach na nga consensus no sino ti addaan ti jurisdiction maipanggep ti vapes, ti DTi wenno FDA? Ni Zubiri ti nag-move tapno ti proposed provision ket mabotosan ken ti Senado ket maka-abante kadagiti amendment.
Lima ti nai-propose nga amendments ket masapul nga mabutosan:
- Para iti Deklarasyon ti Polisia—ti panagusar kadagiti internationally accepted standards iti produkto ken salun-at tapno i-regulate ti vapes ken HTPs
- Para iti definition iti vaporized nicotine ken-non-nicotine nga produkto—ti panang- mantener iti pagdumaan ti vapes ken HTPs. Ti vapes ket vapor nga produkto. Ti HTPs ket produkto ti tabako.
- Para iti product registration— maikabil ti registration babaen ti FDA ken DTI
- Para ti eksklusibo nga jurisdiction kaduana ti DTI tapno-ma-regulate dagitoy nga produkto— ma-retain ti concurrent jurisdiction ti FDA ( iti salaknib dagiti devices ) ken ti DTI .
Dagiti botos pinakapsut na dagiti regulacion
Ni Cayetano ken ni Go laeng ti bimmotos kadagiti amin nga proposed amendments iti SB 2239. Ngem idi maudi nga botos ti measure, saan nga bimmotos ni Go ket ni Cayetano laeng ti agmaymaysa ken consistent nga kampeon kontra iti vape.
Ti vape bill ti Senado ket na-ipasa iti maikatlo ken maudi nga pannakabasa baben iti 19 nga wen nga botos ken 2 nga no nga botos ken adda 2 nga saan nga bimmotos. [READ: Sidebar on how they voted ]
“ Ti bill ti Senado 2239 ket binaliktad na dagiti mangsalaknib nga measures nga dakami idiay Kongreso, nga dakami idiay Senado, ti nangikabil. Apay nga baliktaden mi?,” dinamag ni Cayetano. “Idi madama ti deliberation ti sin tax bill dua nga tawen ti napalabas…dakami amin ket innakseptar mi, malagip ko, nga dagitoy ket sin nga produkto. Produkto da nga makaperdi. Awan pay ti diskusyon maipanggep dayta. Ti saludsod ket no kasano ti panang perdi na iti salun-at,” nalagip na pay.
Iti panangrepaso ti journal ti Senado maipakita nga ti SB 1074 ket na-approbaran iti 3rd reading idi umuna nga regular session ti 18th nga Kongreso nga adda 20 nga “yes” nga botos ken awan ti objection. Ti bill ket nag-impose ti buwis kadagiti arak, vapes ken HTPs ken nairaman dagiti probisyon nga mang-regulate nga ina-mendar ti chamber babaen ti SB 2239.
Ni Sen. Emmanuel Pacquiao ket in-move na nga ti vapes ken HTPs ket adda iti regulatory nga probisyon ti FDA.Ngem manipud ken ni Zubiri, nag-object ni Recto gapu ta ti HTPs ket produkto ti tabako ket no kasta, masapul nga ma-regulate babaen ti IAC-T. In-clarify ni Sotto nga ni Recto ket ipakpakkita na laeng ti redundancy, gapu ta adda metten ti Tobacco Regulation Act.
“Impakita ni Senador Recto nga ti rason no apay nga kayat na nga ti Department of Trade and Industry ket masapul nga mai-raman gapu ta daytoy ti lead agency no maipanggep iti isyu ti salaknib dagiti gadget,” mabasa iti journal.
Ti amendment ni Pacquiao ket nangabak iti 10 nga “yes” ken 9 nga “no” nga botos ngem adda maysa nga saan nga nagbotos. Kinuna ni Sotto nga nagbotos iti “yes” uray no saan nga pabor iti proposal gapu ta kayatna nga ipakita ti suporta na ken ni Cayetano.
Ti immuna nga na-approbaran isu ti proposal ni Tolentino, nga ti minimum nga edad ti access ket edad 25, ngem ni Zubiri ket nag-move nga i-reconsider ti approval ket inaprobaran ti body ti panangibaba daytoy iti edad 21.
(READ: Sidebar on age)
Kadagiti amin nga deliberation, ni Recto ket all-out iti panangiduron na kadagiti baro nga produkto ti tabako nga basbassit ti peligro na nga alternatibo ti regular ken conventional nga cigarillo. Immannugot ni Zubiri ken Sotto kenkua na.
Iti sabali nga bangir, kayat ni Tolentino nga malappedan ti vapes ken HTPs agingga iti panang-approbar ti ciencia kadagiti claims ti salun-at. In-cite na ti WHO circular nga dagiti baro nga podukto ti tabako ket saan nga mabalin nga mai- rekomenda para magamit dagitoy gapu kadagiti di pay nga ammo nga banag iti panangusar kadagitoy.
Ti vapes ken HTPs adda potential nga ma-undermine ti existing control measures ti tabako, kuna ni Tolentino, nga nagserbi nga chair ti Metro Manila Development Authority (MMDA) manipud 2010 agingga 2015.
Kas MMDA chair, inrugi na ti anti-smoking campaign nga nag-bilin ti pannaka-aresto dagiti tattao nga natiliw nga agsigsigarilyo kadagiti lugar nga publiko iti major ken secondary nga dalan iti metropolis ken dagiti lugar nga saan nga nakalista iti RA 9211. Ti MMDA ket maysa nga recipient ti $180,000 grant manipud iti Bloomberg Philanthropies gapu iti kampanya na kontra ti cigarillo.
Idi 2011, ti Mandaluyong Regional Trial Court ket nag-issue iti preliminary injunction kontra iti anti-smoking drive ti ahensya kalpasan ti pannakaaresto dagiti violators. Naingato ti kaso iti Court of Appeals nga nag-decide kontra ti MMDA kalpasan ti uppat nga tawen.
‘Ti political environment’ lappedan na ti FCTC implementation
Dagiti adu nga kaso iti korte iti naglabas nga tawen,nga nag-resulta kadagiti conflicting provisions ti RA 9211 ken ti WHO-FCTC, ket nalap pedan kuma babaen ti policy ken legislative agraman ti trabaho ti ciencia, kuna ni Carza.
Iti maysa nga desisyon pabor iti industria ti tabako, kinuna ti korte nga ti WHO-FCTC ket saan nga self-executing.Agingga nga dagiti linteg ket nai-pasa wenno na-amendar tapno ma-harmonize dagiti conflicting nga probisyon ti international treaty ken ti existing domestic law, ti korte ket awan ti choice na no di mang-uphold iti prevailing RA 9211.
Iti periodic reports iti Conference of Parties, ti governing body ti WHO-FCTC, ti gobierno ti Pilipinas ket kanayon nga -identify na nga ti “political environment” ket lapped iti implementasyon ti convention.
Napanunot ni Carza nga ti karigatan nga probisyon tapno ma-implementar ti WHO-FCTC ket maipanggep kadagiti guidelines kontra iti panang mitir ti industria ti tabako
“Ti panang mitir ti industria ti tabako ket masapul na ti napigsa nga political will. Adherence iti maysa nga principio ket awan iti kontrol ti ahensya,” kunana.
Nu pay naabak da iti Kongreso, saan nga simmuko dagiti advocates ti salun-at. Kuna ni Limpin nga ti FCAp ket mangi-file iti kaso idiay Korte Suprema nga mang-kwestyon iti constitutionality ti measure no ni Duterte ket saan na nga tungpalen ti nasao na ket pirmaan na ti vape bill.
“Saan ko nga mabalin nga i-give up ti FDA. Diak nga mapanunot nga isu kuma ket DTI. Ti mangi-file iti kaso ti kayatko, ti planok. Na-approbaran ti board daytoyen,” kunana pay.
A matter of life and death
Para ken ni Domingo, ti vape bill ket masapul nga ipasardeng gapu ta daytoy ket i-involve na ti biag ken patay.
“ Di mi ammo dagiti dakes nga epekto ti cigarillo; we took it for granted. Ti industria ket dimmakkel agingga iti maamiris mi nga kagudua iti populasyon ket mat-matayen gapu kenkuana. Isu nga naladawen.
“Kasla, makita mi nga 40 nga tawen manipud tatta, dagitoy [ vapes ken HTPs] isu da ti mangpatay kadagiti tattoo wenno isuda amin ket mabalin nga maala na ti bisyo ti panag cigarillo ken makaala iti adu nga problema,” kuna ni Domingo.
Ti history ket ma-validate na dagiti concerns ti dati nga direktor ti FDA. Dagiti kompanya ti tabako ammoda dagiti peligro ti panag cigarillo adu nga dekadan ti napalabas, ngem inlemmengda iti publiko. Milyones ti natay gapu iti smoking-related disases, manipud idi 1950, idi ti concerns maipanggep iti salaknib dagiti produkto ti tabako ket naingato.
Dagiti files manipud iti court cases idiay Estados Unidos ket nai-release iti publiko idi 1998 babaen ti Master Settlement Agreement ti baet ti Estado ti Minnesota ken five Big Tobacco firms ket impakita da nga ti target ti industria ket ub-ubbing.
Iti maysa nga landmark decision idi 2006, kinuna ni US District Judge Gladys Kessler nga adda “overwhelming evidence” nga dagiti tobacco firms ket “nag-tienda ken naglako kadagiti makapatay nga produkto da, with zeal, with deception, with single-minded focus iti balligi da nga pinansyal, and without regard for the human tragedy or social costs that success extracted.”
Manipud iti DOH, 87,600 nga Pilipino ket natay gapu iti tobacco-related diseases kada tawen, nga ti total ti healthcare expenses ket P180 billion iti maysa nga tawen.
Nangited ti warning ni Domingo nga no ited mo iti industria ti ‘benefit of the doubt’ iti vapes ken HTPs agbalin daytoy nga disaster.
Adda babassit nga kaso ti acute lung injuries nga naka-link iti usar ti baro nga produkto ti tabako. Kunana nga kasapulan ti nabayag nga panawen tapno ma-establish ti long-term effects ti vapes ken HTPs iti salun-at.
“Tatta ti kasayaatan nga tiempo tapno mairugi tayo nga mang-kontrol ken mang-regulate daytoy ken maduktalan tayo dagiti sabali pay nga banag antes nga ited tayo kadagiti tattao ti access daytoy.No saan tayo nga ag pay-attention iti daytoy, kalpasan ti 40 nga tawen . malagip tay to nga idi 2020, na-addaan tayo iti oportunidad. Adda linteg nga nang-regulate ditoy ngem in-overturn tayo babaen ti sabali ngalinteg ket daytoy ti napasamak kalpasan ti 30 nga tawen. Nakaled-leddaang daytoy,” kuna ni Domingo.
“Ti VERA Files ket pinadas na nga ma-reach out ti PMFTC, Inc., ti Philippine affiliate ti Phillip Morris International, tapno maala na ti istorya na. Ngem ti kompanya nga mang-kontrol iti 90 nga por siento ti lokal nga merkado, saan na nga pinatgan dagiti request mi para iti interview ken comment para iti maysa nga set ti question “agingga nga [ ti vape bill ket] officially acted upon by the Palace.”
