Mali ang pahayag ni dating presidential legal adviser Salvador Panelo na ang quad committee ng House of Representatives ang nag-cite in contempt kay Zuleika Lopez, chief of staff ni Vice President Sara Duterte.
Binatikos din niya bilang “malinaw na pang-aabuso ng kapangyarihan” ang utos na ilipat si Lopez mula sa House detention facility sa Correctional Institution for Women sa Mandaluyong City bago madaling araw noong Nob. 23.
PAHAYAG
Sa kanyang kolum noong Nob. 25 para sa The Manila Times, isinulat ni Panelo:
“THE quad committee’s citation of contempt of lawyer Zuleika Lopez, chief of staff of Vice President Sara Duterte in the Office of the Vice President (OVP), is an excessive use of the contempt power given by the Constitution to Congress.”
(“Ang pag-cite in contempt ng quad committee sa abogadong si Zuleika Lopez, chief of staff ni Vice President Sara Duterte sa Office of the Vice President (OVP), ay labis-labis na paggamit ng contempt power na ibinigay ng Konstitusyon sa Kongreso.”)
Pinagmulan: The Manila Times, Abuse of power and assault on dignity (archive), Nob. 25, 2024
Ang mga alituntunin ng House na namamahala sa mga pagtatanong bilang tulong sa paggawa ng batas ay nagpapahintulot sa isang komite, na nakakuha ng dalawang-katlo ng boto ng mga miyembrong naroroon, na parusahan ang isang tao for contempt sa mga sumusunod na batayan:
- Pagtanggi na sumunod sa summons nang walang legal na dahilan
- Pagtanggi na manumpa o mangako na magsasabi ng totoo
- Pagtanggi na sagutin ang anumang nauukol sa paksa na pagtatanong
- Pagtanggi na ilabas ang mga libro, papel, dokumento o talaan na may kaugnayan sa pagtatanong at pagmamay-ari ng kinauukulang tao
- Kumilos sa isang walang galang na paraan sa sinumang miyembro ng komite ng House o anumang masamang pag-uugali sa presensya ng isang komite, at
- Hindi nararapat na panghihimasok sa panahon ng mga paglilitis.
ANG KATOTOHANAN
Ang House Committee on Good Government and Public Accountability ang nag-cite in contempt kay Lopez, hindi ang quad committee.
Ang good government committee, na pinamumunuan ni Manila Rep. Joel Chua, ay naglunsad noong Set. 18 ng kanilang inquiry in aid of legislation sa umano’y maling paggamit ng appropriations ng Department of Education at Office of the Vice President (OVP) sa ilalim ni Duterte. Ang pagtatanong ay bunsod ng privilege speech ni Manila Rep. Rolando Valeriano noong Set. 3.
Ang House quad committee — na binubuo ng Committees on Dangerous Drugs, Public Order and Safety, Human Rights and Public Accounts—ay nag-iimbestiga sa mga posibleng koneksyon ng mga illegal online gaming operators (POGOs), ilegal na droga at extrajudicial killings kaugnay ng mga sindikato na pinamumunuan ng mga Tsino sa panahon ng administrasyong Duterte.
Sa kanyang talumpati noong Set. 3, binanggit ni Valeriano ang ilang red flags sa budget ng OVP, tulad ng konsentrasyon ng mga programang ayuda nito sa National Capital Region (NCR) lamang, at ang kakulangan ng mga dokumento upang suportahan ang pahayag nito na nakipagtulungan ito sa 793 mga strategic partner noong 2023.
Sinabi ni Valeriano, na namumuno sa Committee on Metro Manila Development, na iniisip niya kung saan sa NCR nagasta ang bilyong pisong alokasyon para sa socio-economic programs ng OVP.
“Hindi pera ng pangalawang pangulo ang Office of the Vice President budget para sa 2022, 2023, 2024 at 2025. Pondo ng bayan ‘yan,” sinabi niya.
BACKSTORY
Ang power of contempt, bagama’t hindi tahasang nakalaan sa Konstitusyon, ay isang likas na kapangyarihan ng Kongreso.
Pinapayagan nito ang Kongreso na gampanan ang mga tungkulin nito nang walang hadlang, at “pilitin ang pagkakaroon ng impormasyong kinakailangan sa paghubog ng batas,” isinulat ng Korte Suprema sa isang desisyon noong Marso 2023 sa isang petisyon na hinahamon ang pag-contempt at pag-aresto ng Senado sa kanila Michael Yang at Linconn Uy Ong noong 2021.
Sa parehong desisyon, pinaalalahanan ng mataas na hukuman ang Kongreso na ang konstitusyonal na kapangyarihan nito na magsagawa ng mga pagtatanong sa batas ay napapailalim sa mga limitasyong ito: “(1) ang pagtatanong ay dapat na ‘in aid of legislation;’ (2) ang pagtatanong ay kailangang ayon sa nararapat na nailathalang mga tuntunin ng pamamaraan; at (3) “ang mga karapatan ng mga taong lumalabas sa o apektado ng mga naturang pagtatanong ay dapat igalang.”
