VERA FILES FACT CHECK: Bato Dela Rosa MALI sa pagsasabing ‘may discretion’ ang mga LGU sa paggastos ng confidential funds

Iginiit ni Sen. Ronald “Bato” Dela Rosa na ang mga local government units (LGUs) ay “may (kapangyarihang) magpasya” sa paggamit ng mga confidential fund. Mali ito.

Ipinagtanggol ni Dela Rosa si Vice President Sara Duterte, na iniulat na gumastos ng P2.69-bilyong confidential funds noong siya ay mayor ng Davao City mula 2016 hanggang 2022.

Ang Joint Circular (JC) 2015-01 ay nagtatalaga ng mga partikular na aktibidad kung saan ang mga confidential fund ay maaari at hindi maaaring magamit. Hindi ito nagbibigay ng kapangyarihan na magpasya sa mga LGU na gumastos ng mga confidential fund sa paraang gusto nila.

(Basahin ang VERA FILES FACT CHECK: Pahayag ni Bato Dela Rosa na ‘hindi sinuri maigi’ ng ng oposisyon ang ‘confidential funds’ ng OVP sa ilalim ni Robredo nangangailangan ng konteksto)

PAHAYAG

Sa panayam ng DZBB Super Radyo 594khz noong Okt. 8, tinanong ni anchor Nimfa Ravelo ang senador kung dapat bang “i-clip” ang paggamit ng confidential funds ng LGUs, gaya ng iminungkahi ni Senate President Miguel Zubiri.

Sinagot ni Dela Rosa na ang mga LGU ay mayroong “fiscal autonomy” sa pamamagitan ng kani-kanilang mga konseho ng lungsod o probinsiya upang magpasya kung maglalaan ng mga confidential fund sa budget.

Idinagdag niya:

“[J]ust like Davao City, malaki ‘yung kanilang confidential fund na binibigay dahil nakikita din ng konseho ng LGU na ‘yan na kailangan talagang suportahan natin itong local government with this kind of money para magamit ito…

“Magtanong ka sa lahat ng mga armed forces, lahat ng military, police intelligence unit[s] na nasa Davao noon. Nakatanggap kami ng suporta in the form of gasolina. No’ng pulis pa ako, nakatanggap kami ng bigas monthly. Saan ba kinukuha ‘yan?”

(“Tulad lamang ng Davao City, malaki ‘yung kanilang confidential fund na binibigay dahil nakikita din ng konseho ng LGU na ‘yan na kailangan talagang suportahan natin itong local government ng ganitong klase ng pera para magamit ito…

Magtanong ka sa lahat ng mga armed forces, lahat ng military, police intelligence unit[s] na nasa Davao noon. Nakatanggap kami ng suporta tulad ng gasolina. No’ng pulis pa ako, nakatanggap kami ng bigas buwan-buwan. Saan ba kinukuha ‘yan?”)

Pinagmulan: DZBB Super Radyo 594khz, DOBOL B BANTAY BALITA SA KONGRESO, Okt. 8, 2023, panoorin mula 26:35 hanggang 27:54

Sinabi ni Ravelo kay Dela Rosa na ang mga benepisyong binanggit niya ay hindi nagmumula sa confidential funds kundi mga line item sa budget. Sumagot ang senador:

“Titingnan natin. Kaya nga confidential dahil may discretion sila kung saan gagamitin.”

Pinagmulan: panoorin mula 28:04 hanggang 28:12

ANG KATOTOHANAN

Sa ilalim ng JC 2015-01, anumang ahensya ng pambansang pamahalaan, kabilang ang mga LGU, ay hindi maaaring gumamit ng mga confidential at intelligence funds (CIFs) para sa mga suweldo, sahod o iba pang benepisyo ng mga opisyal at empleyado ng gobyerno, maliban kung pinahintulutan ng batas.

Ipinagbabawal din ng circular ang paggamit ng mga CIF para sa representasyon, mga bayarin sa consultants o mga gastos sa paglilibang at para sa pagtatayo o pagbili ng mga gusali o istruktura ng pabahay.

Ang JC 2015-01 ay inisyu ng Commission on Audit (COA), Department of Budget and Management (DBM), Department of Interior and Local Government at ng Government Commission for Government-owned or -controlled Corporations noong Enero 2015.

Ang mga confidential fund ay mga lump-sum na halagang ibinibigay para sa mga gastos na may kaugnayan sa “mga aktibidad sa pagsubaybay sa mga ahensya ng gobyernong sibilyan” sa General Appropriations Act upang suportahan ang kanilang mandato o mga operasyon. (Basahin ang VERA FILES FACT SHEET: Tatlong bagay na kailangan mong malaman tungkol sa mga confidential at intelligence fund)

Kabilang dito ang pagbili ng impormasyon na may kaugnayan sa pambansang seguridad at kapayapaan at kaayusan; pag-upa ng mga sasakyang pang-transportasyon at mga safehouse; at pag-iwas sa mga ilegal na aktibidad na “mayroong malinaw at pangkasalukuyang panganib” sa mga tauhan o iba pang mapagkukunan sa ilalim ng proteksyon ng ahensya sa pakikipag-ugnayan sa naaangkop na mga ahensyang nagpapatupad ng batas.

Ito ay naiiba sa “discretionary fund,” na tinukoy ng DBM bilang “mga item sa paggasta na maaaring baguhin o iakma depende sa mga priyoridad sa paggasta ng gobyerno, maaaring magamit na fiscal space at absorptive capacity ng mga ahensya.”

Ang pondo ay sakop sa ilalim ng “Extraordinary and Miscellaneous Expenses” (EME), batay sa September 1985 circular ng COA sa Amended Rules and Regulations on the Prevention of Irregular, Unnecessary, Excessive or Extravagant Expenditures or Uses of Funds and Property.

Ang mga EME ay para sa mga pagpupulong, seminar, kumperensya, membership sa mga organisasyon ng gobyerno, mga propesyonal na organisasyon na kinikilala ng Professional Regulations Commission, o membership sa Integrated Bar of the Philippines, mga serbisyo sa subscription para sa mga materyales na nagbibigay-kaalaman, at iba pa.

May nakita ka bang kaduda-dudang status, picture, meme, o iba pang post na gusto mong i-fact-check namin? Sagutan lang itong reader request form o i-message sa Viber ang VERA, the truth bot (Philippines).

Mga Pinagmulan

On Davao City’s confidential funds

PhilStar.com, Sara’s confidential funds as Davao mayor prompts call for end to secret auditing, Oct. 2, 2023
GMA News Online, COA urged to look into Davao City confidential funds under Sara Duterte, Oct. 1, 2023
CNN Philippines, COA probe sought on alleged confidential funds of Davao City, Oct. 2, 2023

Commission on Audit, COA-DBM-DILG-GCG for GOCCs-DND Joint Circular No.2015-01 – January 8, 2015, Feb. 13, 2015

Department of Budget and Management, EXPENDITURES Sec. 15. Use of Government Funds. Government funds shall be utilized in accordance with the appropriations authorized, accessed Oct. 12, 2023

Supreme Court of the Philippines E-Library, G.R. No. 238940, accessed Oct. 17, 2023

Official Gazette of the Philippines, Republic Act No. 7160, accessed Oct. 12, 2023

(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)