Nagkakaisa ang pagboto, ibinasura ng Supreme Court (SC), na nakaupo bilang Presidential Electoral Tribunal (PET), ang “buong electoral protest” na isinampa ni dating senador Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. laban kay Vice President Leni Robredo para maagaw ang pangalawang pinakamataas na posisyon sa bansa.
Sinabi ni SC spokesperson Brian Keith Hosaka sa isang press briefing noong Peb. 16 na pito sa 15 miyembro ng tribunal ay “ganap na sumang-ayon” sa pagpapawalang-bisa (ng protesta), habang walo ang “sumang-ayon sa mga resulta.”
Narito ang apat na bagay na kailangan mong malaman tungkol sa isyu:
1. Tungkol saan ang protesta?
Nagsampa si Marcos ng protesta sa halalan sa PET noong Hunyo 29, 2016 matapos matalo kay Robredo na may “maliit” na kalamangan na 263,473 boto sa 2016 vice presidential race.
Ang kanyang protesta ay may tatlong causes of action, na binanggit ng tribunal sa isang resolusyon noong Oktubre 2019:
Sa kanyang protesta, sinabi ni Marcos, anak at kapangalan ng yumaong diktador na si Ferdinand Marcos Sr., na “kung hindi sa pandaraya sa eleksyon, mga anomalya, o iregularidad” sa mga ipinrotestang mga presinto, nakatanggap sana siya ng “pinakamataas na bilang ng mga boto at lumitaw na nanalong kandidato,” na binanggit sa resolusyon ng PET Oktubre 2019.
Binasura ng tribunal ang unang dahilan ng petisyon noong Agosto 2017, na nakita nitong “walang katuturan at walang kabuluhan” dahil maaari lamang itong matukoy sa pamamagitan ng isang manu-manong bilangan ng lahat ng mga boto sa lahat ng mga presinto, na, sinabi ng tribunal, “hindi nilayon” ni Marcos na gawin.
Sa ikalawang cause of action ng dating senador, nakita ng tribunal noong Oktubre 2019 na, pagkatapos ng muling pagbilang ng mga boto sa tatlong pilot provinces (Camarines Sur, Iloilo, at Negros Oriental) na pinili ni Marcos, ang lamang ni Robredo ay nadagdagan pa ng humigit-kumulang na 15,000 boto, mula sa isang lamang na 263,473 hanggang 278,566.
Sa resolusyon nito noong Peb. 16, pinawalang-saysay din ng PET ang counter-protest ni Robredo laban kay Marcos, kung saan kinuwestiyon niya ang mga resulta ng halalan sa 7,547 clustered precincts sa 13 lalawigan dahil sa umano’y pamimili ng boto, pagbabanta, at pananakot, bukod sa iba pa.
2. Bakit nabasura ang protesta?
Binalewala ng tribunal ang protesta sa halalan ni Marcos (PET Case No. 005) dahil sa “lack of merit (kawalan ng katibayan),” ayon sa na-update na press briefer na na-upload ng SC PIO sa website ng high court. Gayunpaman, ang buong resolusyon ay hindi pa inilalabas sa publiko noong Peb. 17.
3. Hindi na ba mababago ang desisyon?
Hindi kinumpirma ni Hosaka sa kanyang briefing noong Peb. 16 kung maaari pa ring iapela ang desisyon, na sinabing “maaari lamang niya ibigay (sa mga reporter) ang impormasyong ibinigay sa kanya.”
Sa ilalim ng Rule 69 ng 2010 Rules ng PET, ang isang partido ay maaari pa ring magsampa ng motion for reconsideration sa loob ng 10 araw “pagkatapos matanggap ang kopya (ng desisyon) ng mga partido o kanilang tagapayo.” Kung walang naturang motion na naisampa sa loob ng panahong ito, ang desisyon ay magiging final.
Ang isang partido ay maaaring magsampa lamang ng isang motion for reconsideration. Kung ito ay ma-bale-wala, ang desisyon ay magiging “final at executory” pagkatapos ng “personal service” sa mga partido ng “resolusyon na nagdidispatsa sa motion for reconsideration.”
Sinabi ng abogadong si Theodore Te, dating tagapagsalita ng SC, sa isang tweet na sumasagot sa ABS-CBN reporter na si Mike Navallo na, bagamat ang desisyon ay maaaring napailalim pa rin sa naturang motion, “ang unanimous na boto ay napakahirap na baligtarin.”
“Kahit na ang ilang [mga mahistrado] ay bumoto upang sumang-ayon lamang sa resulta, nangangahulugan lamang ito na mayroon silang magkakaibang mga kadahilanan ngunit pareho ang konklusyon,” dagdag ni Te.
4. Paano tumugon sina Robredo at Marcos sa pagbasura ng kaso?
Sa isang media forum noong Peb. 16 kasunod ng anunsyo, malugod na tinanggap ni Robredo ang resolusyon ng tribunal, na sinabing ang “pagpapatunay na natanggap [ng kanyang tanggapan] mula sa PET ngayon ay magpapahintulot sa amin na mag-pokus nang higit pa sa mas mahalagang gawain na paglilingkod sa ating mga mamamayan.”
Ang kampo ni Marcos, sa kabilang banda, ay nagsabi na, sa kabila ng nagkakaisang desisyon ng tribunal, “hindi pa ito nagpasya” sa kanyang pangatlong cause of action — ang pagpapawalang-bisa ng mga boto sa Maguindanao, Lanao del Sur, at Basilan.
Ang SC, sa isang na-update na press briefer sa resolusyon, ay hindi gumawa ng gayong pagkakaiba. Sinabi nito na ang tribunal ay “nagkakaisa na ibasura ang buong protesta sa eleksyon.”
Screenshot ng SC press briefer tungkol sa resolusyon ng PET na nagsawalang-bisa sa electoral protest ni Marcos laban kay Robredo.
Sa isang panayam sa ANC Headstart noong Peb. 17, sinabi ng tagapagsalita ni Marcos, ang abogadong si Vic Rodriguez, na ang kampo ng dating senador ay tinitignan ang sitwasyon “na may lubos na pag-iingat at hinahon hanggang sa makuha namin ang opisyal na kopya (ng resolusyon).”
Sinabi niya na kahit sa na-update na briefer ng SC tungkol sa bagay na ito, hindi malinaw kung saklaw ng resolusyon ang pangatlong cause of action ni Marcos, na idinagdag na ang “protesta sa halalan” ay nagkaroon na ng isang “strict legal meaning” na nauugnay sa “manu-manong bilangan ng boto at judicial revision lamang.”
Sa isang hiwalay na pakikipanayam ng ANC Headstart noong araw ding iyon, tahasang itinanggi ni Ma. Bernadette Sardillo, isa sa mga abogado ni Robredo, ang pahayag na ito, na sinasabing ang dispositive na bahagi ng resolusyon na sinipi sa na-update na SC briefer ay “malinaw” na ang “buong protesta sa halalan” ay ibinasura. Idinagdag niya na maaaring magamit ni Marcos ang “mga remedyong nasa ilalim ng Rules at sa ilalim ng batas.”
Sa isang press briefing noong Peb. 16 ilang oras matapos ang anunsyo ng SC, sinabi ni Presidential Spokesperson Harry Roque na “iginagalang” ng Malacañang ang desisyon at “nirerespeto rin na ang kampo ni [dating] senador Bongbong Marcos ay may karagdagang lunas sa muling reconsideration. ”
Walang humpay na disinformation
Mula noong 2017, ang VERA Files Fact Check ay naglathala ng 31 fact checks na pinasisinungalingan ang disinformation sa social media tungkol sa isyu ng protesta ni Marcos sa halalan. Sampu sa mga post sa social media at mga artikulo sa website ang napatunayang maling pahayag ng tagumpay ng dating senador.
Anim, o 19.35%, ang gumawa ng hindi totoo o hindi napatunayang mga ulat na “nandaya” si Robredo sa halalan, habang ang apat ay nagbigay nang wastong paglalarawan sa kanya bilang may marahas na reaksyon sa kaso at sa kalaban sa politika. (Tingnan ang Marcos poll protest prompted years-long battle with falsehoods on social media)
Mga Pinagmulan
Supreme Court, Press Briefer, Feb. 16, 2021
GMA News, LIVESTREAM: SC, sitting as PET, junks ex-Sen. Marcos’ poll protest vs. VP Robredo – Replay, Feb. 16, 2021
ABS-CBN News, Presidential Electoral Tribunal dismisses Marcos’ poll protest vs Robredo | ANC, Feb. 16, 2021
Rappler, Supreme Court junks Marcos protest vs Robredo, Feb. 16, 2021
Supreme Court, P.E.T. Case No. 005 Resolution, Oct. 29, 2015
Supreme Court, 2010 Rules of Presidential Electoral Tribunal, May 4, 2010
Theodore Te official Twitter account, “While it can still be subject of an MFR…,” Feb. 16, 2021
VP Leni Robredo official Facebook page, LIVE: Vice President Leni Robredo issues a statement on the unanimous decision of the Presidential Electoral Tribunal, dismissing the electoral protest of defeated candidate Bongbong Marcos, Feb. 16, 2021
Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. official Twitter account, Statement of Atty. Vic Rodriguez, Spokesperson of former Senator Ferdinand Marcos Jr., Feb. 16, 2021
Supreme Court, UPDATED PRESS BRIEFER on PET CASE No. 005, Feb. 16, 2021
Office of the Presidential Spokesperson, Spox Roque Virtual Press Briefing February 16, 2021, Feb. 16, 2021, watch from 1:04:10 to 1:04:24
(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)
