Dalawampu’t isang taon mula nang dumulog ang isang grupo ng mga residente sa husgado dahil sa lumalalang estado ng Manila Bay, marami pa ang kailangan gawin upang makumpleto ang rehabilitasyon nito.
Ang pinakahuling hakbang ang artipisyal na white sand beach sa maiksing bahagi ng baybayin na nagkakahalaga ng P389 milyon mula sa P47-bilyong budget para sa komprehensibong rehabilitasyon ng Manila Bay. (Tingnan ang VERA FILES FACT CHECK: Post comparing Manila Bay rehab with old toilet project has MISLEADING budget figures)
Ngayon, ibinaling ng publiko at ilang mga mambabatas ang kanilang mga mata sa mga ahensya na matagal nang inatasan na ayusin ang maruming bay.
Sa pagdinig ng Senado tungkol sa panukalang budget ng Department of Environment and Natural Resources (DENR) para sa 2021, sinabihan ni Sen. Cynthia Villar si Environment Secretary Roy Cimatu na “pilitin” ang Maynilad Water Services, Inc. (MWSI) at ang Manila Water Company, Inc. (MWCI) na sagutin ang mga gastos sa paghihigop ng umaapaw na mga septic vault. Sinabi niya:
“[T]ell the people that, since we’re paying for wastewater treatment, pag nao-over ‘yung kanilang mga septic vault, it’s the responsibility of Maynilad and Manila Water to get it because we’re paying for wastewater treatment in our water bill…Dapat ‘yon (sewage water), pagkuha ng Maynilad and Manila Water, dadalhin nila sa STP (sewage treatment plants) para paglabas sa river malinis na…kasi ‘di alam ng mga tao na they are entitled to that (siphoning services), hindi nila alam na ‘yung water bill nila may wastewater treatment.
(Sabihin mo sa mga tao, dahil nagbabayad kami para sa wastewater treatment, pag umaapaw ‘yung kanilang mga septic vault, responsibilidad yan ng Maynilad at Manila Water na kunin ito dahil binabayaran namin ang wastewater treatment sa aming water bill … Dapat ‘yon (maruming), pagkuha ng Maynilad and Manila Water, dadalhin nila sa STP (sewage treatment plants) para paglabas sa blog malinis na … kasi’ di alam ng mga tao na may karapatan sila diyan (siphoning services), hindi nila alam na ‘yung water bill nila may wastewater treatment.)”
Pinagmulan: Senate of the Philippines official Youtube account, Senate Hearing on the Proposed 2021 Budget of the Department of Environment and Natural Resources and attached agencies, Okt. 9, 2020, panoorin mula 1:01:19 hanggang 1:02:20
Sinabi ni Villar kay Cimatu na dapat pilitin ng DENR ang water concessionaires na sagutin ang mga gastos sa paghihigop ng septic vault upang makontrol ang pagtagas ng maruming tubig at tulungan ang pagsisikap ng gobyerno na mapasigla ang mga katubigan, tulad ng Pasig River at Manila Bay, bukod sa iba pa.
Noong Enero, binanatan ni Pangulong Rodrigo Duterte ang mga water concessionaire dahil sa “pagpaparumi” ng Manila Bay dahil “nabigo” silang magtayo ng wastewater treatment lines.
Ngunit sino nga ba ang responsable sa pamamahala ng mga septic at sistema ng imburnal ng mga tao? Sino ang nagpapanatili ng kalinisan ng tubig?
Narito ang tatlong bagay na dapat mong malaman tungkol sa wastewater at kung paano ito nakakaapekto sa rehabilitasyon ng Manila Bay:
1. Sino ang responsable sa pamamahala ng wastewater?
Ang mga water concessionaire ay responsable para sa wastong treatment at disposal ng wastewater ng kanilang mga consumer.
Inisa-isa ng Section 8 ng Republic Act 9275, o Philippine Clean Water Act of 2004, ang mga responsibilidad ng mga water concessionaire, na kinabibilangan ng pagkolekta, pamamahala, at pagtatapon ng dumi sa alkantarilya ng tubig sa tamang panahon at paraan.
Ipinag-uutos ng batas, na nagkabisa noong Mayo 6, 2004, ang proteksyon, pangangalaga, at muling pagbuhay ng mga katubigan ng bansa at “kinikilala” na ang mga isyu sa pamamahala ng tubig “ay hindi maaaring ihiwalay” sa mga public health at ecological protection.
Inatasan nito ang gobyerno na mag-isip at magsulong ng mga programang nakatuon sa water pollution prevention.
Binigyan ng limang taon mula nang magkabisa ang batas, ang mga kumpanya na nagsu-supplay ng tubig sa Metro Manila at iba pang highly urbanized cities (HUCs) ay inutusang ikonekta ang mga linya ng alkantarilya sa lahat ng mga subdivision, condominium, sentro ng komersyo, hotel, sports at recreational facilities, mga ospital, mga palengke, pampublikong gusali, industrial complex at iba pang katulad na mga establisimiyento, kabilang ang mga sambahayan, sa magagamit na sistema ng alkantarilya.
Noong Okt. 7, 2009, napag-alaman ng noo’y Environment Secretary Lito Atienza na lumalabag sa probisyong ito ang regulator na Metropolitan Waterworks and Sewerage System (MWSS) at mga concessionaire na Maynilad at Manila Water.
Napag-alaman na nabigo silang:
- magbigay, mag-install, o mapanatili ang sapat na wastewater treatment facilities na “sapat ang dami upang matugunan ang mga pamantayan at layunin ng batas,” at
- isagawa ang koneksyon ng linya ng alkantarilya tulad ng nakasaad sa Section 8 ng Clean Water Act.
Nagpataw ang DENR ng P29.4 milyong multa, jointly at solidarity, na sumasaklaw sa Mayo 7 hanggang Set. 30, 2009, nang ang tatlong water entities ay nabigong sumunod sa batas.
Magkahiwalay na inihain ang mga motion for reconsideration sa Court of Appeals, na kalaunan ay ibinasura ang mga petisyon at inatasan ang mga kumpanya na sundin ang utos ng DENR.
Noong Agosto 6, 2019, nagpasya ang Supreme Court (SC) na kailangan at walang pasubaling obligasyon ng mga kumpanya ng tubig na sumunod sa Sec. 8 ng Clean Water Act.
Binigyang diin din ng desisyon na ang pagsasabatas ng Clean Water Act noong 2004 ay nangangahulugang ang mga kumpanya ng tubig, ang gobyerno, at ang publiko ay nasa isang relasyong may tiwala. Ang ugnayan ay nakaangkla sa isang “universal tangible agreement” na ang tubig ay isang resource na nangangailangan ng proteksyon pangunahin para sa kapakanan ng mga tao.
Pinagmulta ng SC ang Maynilad at Manila Water ng P921.464 milyon bawat isa. Pinagbayad din nito ang MWSS ng parehong halaga dahil sa mga concession agreement na ipinasok nito kasama ang dalawang pribadong tagapag-supply ng tubig.
Noong 2008, nagpasya din ng SC sa mandamus case sa pamamagitan ng pag-uutos sa iba’t ibang mga ahensya ng gobyerno na agarang kumilos sa rehabilitasyon ng Manila Bay. Nakasaad sa bahagi ng utos sa Ingles:
“Ang panahon ng pagkaantala, pagpapaliban, at mga hakbang na ad hoc ay tapos na … Sa gayon, dapat nating idiin na ang iba’t ibang mga ahensya ng gobyerno at mga instrumento ay hindi maaaring iwasan ang kanilang mga mandato; dapat nilang gampanan ang kanilang mga pangunahing tungkulin sa paglilinis at rehabilitasyon ng Manila Bay. ”
Pinagmulan: Supreme Court, MMDA et al. vs. Concerned Residents of Manila Bay,, Dis. 18, 2008
“Mandamus,” Latin para sa “utos namin,” ay utos ng korte sa mga tao o mga tanggapan ng gobyerno na gawin ang kanilang mga tungkulin na nakasaad sa batas.
Sa bagay na ito, ang korte ay nagbigay ng patuloy na mandamus, o patuloy na utos, na sinasabihan ang lahat ng mga sangkot na ahensya na magsumite sa korte tuwing apat na buwan ng isang progressive report ng kanilang mga plano sa rehabilitasyon.
Inatasan din ng korte ang MWSS na magbigay, mag-install, magpatakbo at mapanatili ang kinakailangang sapat na wastewater treatment facilities sa Metro Manila at iba pang mga HUC.
2. Paano sinisingil ang mga consumer para sa sewage treatment?
Parehong sinisingil ng Maynilad at Manila Water ang mga consumer para sa sewage treatment sa pamamagitan ng environmental fee. Kinukwenta ng mga pribadong water provider ang bayarin na ito bilang 20 porsyento ng basic charge kasama ang foreign currency differential adjustment (FCDA) sa kanilang mga water bill.
Ang environmental fee, sinisingil sa parehong mga residential at industrial customer, ay sumasaklaw sa mga gastos ng desludging at watershed protection.
Pinapayagan ng Clean Water Act na kolektahin ang mga sewerage service fee sa sandaling ang koneksyon sa magagamit na sewerage system ay nagawa na.
Ayon sa datos na nakuha ng VERA Files mula sa MWSS, ang Maynilad at Manila Water ay nakakolekta ng P32.81 bilyon na pinagsamang environmental fees mula 1997 hanggang 2018.
Hindi kailangang magbayad ng environmental fee ang mga consumer ng tubig na gumagamit ng kanilang sariling sewerage system, na kailangan ding sumunod sa mga pamantayan sa ilalim ng batas.
Sa pamamagitan nito, maaaring mapakinabangan ng mga water consumer ang siphoning o desludging na serbisyo ng Maynilad at Manila Water nang hindi na magbabayad ng karagdagang bayarin. Inirekomenda ng MWSS dapat gawin ang desludging tuwing lima hanggang pitong taon upang maiwasan ang pag-apaw ng mga septic tank.
Ang mga kostumer lamang sa industriya ang nagbabayad ng sewerage charge, basta nakakonekta sila sa alinman sa mga sewerage system ng Maynilad o Manila Water. Ito ay 20 porsyento ng basic charge para sa Maynilad at 30 porsyento para sa Manila Water.
Hanggang 2019, iniulat ng Manila Water na nakolekta at nalinis ang 44.91 million cubic meters (MCM) ng sewage at septic tank sludge.
3. Paano ito nauugnay sa rehabilitasyon ng Manila Bay?
Ang hindi pinamamahalaang wastewater, na pinalala ng kawalan ng sapat na wastewater management facilities, ay binanggit bilang isang kadahilanan na nagdaragdag sa pagkasira ng kalidad ng tubig ng Manila Bay.
Sa 2018 Situation Analysis Report, iniulat ng Manila Bay Sustainable Development Master Plan (MBSDMP) ng National Economic and Development Authority (NEDA) ang datos na nagpapatunay sa patuloy na pagkasira ng kalidad ng tubig sa Manila Bay.
Ang MBSDMP ay master plan ng NEDA para sa rehabilitasyon ng Manila Bay, kung saan ang bahagi ng white sand beach ay hindi kasama, sinabi ni DENR Undersecretary Jonas Leones sa isang budget hearing sa House of Representatives.
Tinantya ng ulat na ang Manila Bay Region, na binubuo ng Metro Manila at Regions II, III, at IV-A, ay bumubuo ng humigit-kumulang 3.12 million cubic meters ng wastewater sa isang araw.
Binanggit din ng MBSDMP na, sa mga kasalukuyang wastewater treatment facility ng Maynilad at Manila Water, halos 27 porsyento lamang ng wastewater sa rehiyon ang nalilinis.
Isang hiwalay na ulat sa pagpapabuti ng kalidad ng tubig ay nagpakita na ang sewage bunga ng dumaraming populasyon sa Manila Bay Region ay hindi pa rin nakakasama sa mga umiiral na mga sistema ng sewerage.
Ang tuluy-tuloy na pagkasira ng kalidad ng tubig sa Manila Bay ay lagi rin paksa sa paglilitis ng rehabilitasyon nito mula pa noong 1999.
Sa paglilitis ng kaso ng Manila Bay mandamus sa Regional Trial Court sa Imus, Cavite, ipinakita ng dating Water Quality Management Chief Renato Cruz ang mga sampol ng tubig mula sa mga beach sa paligid ng Manila Bay.
Ang mga sampol na ito ay natagpuan na mayroong 50,000 hanggang 80,000 na most probably number (MPN) / ml na dami ng fecal coliform. Ito ay mas mataas sa pamantayan sa kalidad ng tubig na itinakda para sa Manila Bay, na hindi dapat lumagpas sa 200 mpn / 100 ml.
Sa desisyon nito noong 2019, binigyang diin ng SC ang tindi ng hindi pagsunod ng mga kumpanya ng tubig sa Section 8 ng Clean Water Act:
“The continued failure of providing a centralized sewerage system in compliance with the said law means that several sewage lines continue to dump and release untreated sewerage within their vicinities — resulting in unmitigated environmental pollution.
(Ang patuloy na pagkabigo sa pagbibigay ng isang sentralisadong sistema ng sewerage na naaayon sa nasabing batas ay nangangahulugang maraming linya ng sewage ang patuloy na nagtatapon at naglalabas ng hindi nilinis na sewerage sa kanilang mga lugar — na nagreresulta sa walang humpay na polusyon sa kapaligiran.)”
Idinagdag nito:
“The fact of the matter is that, because of the failure to completely centralized [sic] the sewerage system and comply with Section 8 of the law, untreated water are [sic] continuously being dumped within existing water areas and the Manila Bay, resulting in the continued pollution of the said water areas.
(Ang katotohanan sa bagay na ito ay, dahil sa kabiguang ganap na ma-sentralisado [sic] ang sistema ng sewerage at sumunod sa Section 8 ng batas, patuloy na itinatapon ang untreated na tubig sa mga lugar na may tubig at sa Manila Bay, na nagreresulta sa patuloy na polusyon ng nasabing mga lugar ng tubig.)”
Ibinalik ni Chief Justice Diosdado Peralta ang Manila Bay Advisory Committee noong Enero 23 bilang bahagi ng verification role ng SC sa patuloy na mandamus sa rehabilitasyon ng Manila Bay.
Kamakailan lamang sinabi ni Peralta na nasiyahan siya sa pagsisikap ng DENR at iba pang mga ahensya na sangkot sa rehabilitasyon ng Manila Bay, kasunod ng isang ocular inspection ng artificial white sand beach kasama si Cimatu at iba pang mga mahistrado ng SC.
Nakatanggap aniya siya ng mga ulat na ang kasalukuyang antas ng fecal coliform ng bay ay nasa 49 mpn / 100ml.
Mga Pinagmulan
Supreme Court of the Philippines, MMDA et al. vs. Concerned Residents of Manila Bay, Dec. 18, 2008
Department of Environment and Natural Resources Official Facebook Page, PRESS RELEASE: DENR assures integrity of beach nourishment project, Oct. 12, 2020
Philippine News Agency, Manila Bay makeover to benefit Filipinos’ mental health, Sept. 6, 2020
Philippine News Agency, Manila Bay white sand project will prevent soil erosion, floods, Sept. 7, 2020
Manila Bulletin, Group: P389-M budget for Manila Bay rehab could be used to plant 13,000 hectares of mangrove forests, Sept. 6, 2020
Inquirer.net, Environment groups slam DENR’s plan to fill Manila Bay shore with ‘white sand’, Sept. 3, 2020
CNN Philippines, Groups call white sand on Manila Bay ‘a sham,’ ‘purely aesthetic‘, Sept. 3, 2020
CNN Philippines, Senate probe sought on Manila Bay ‘white sand’ project, Oct. 3, 2020
ABS-CBN News, ‘Hilaw’: Some senators urge DENR to halt Manila Bay white sand project over health concerns, Sept. 7, 2020
Manila Bulletin, Senators want Manila Bay ‘white sand beach’ project suspended while ‘potential health hazards’ are unresolved, Sept. 7, 2020
Senate of the Philippines Official Youtube Account, Senate Hearing on the Proposed 2021 Budget of the Department of Environment and Natural Resources and attached agencies, Oct. 9, 2020
PCOO Official Facebook Account, Annual Celebration of the 120-Year Presence of the Baptist Churches in the Philippines, Jan. 16, 2020
Official Gazette of the Philippines, Republic Act No. 9275, March 22, 2004
Supreme Court of the Philippines, Maynilad Water Services, Inc. et al., Aug. 6, 2019
Lito Atienza’s Official WordPress Blog, The Biggest Violators of The Clean Water Act, April 23, 2009
GMA News Online, DENR fines 3 water firms P29.4M for violating Clean Water Act, Nov. 5, 2009
Supreme Court of the Philippines, MMDA et al. vs. Concerned Residents of Manila Bay, Dec. 18, 2008
Maynilad Water Official Website, How to Read Your Water Bill, Oct. 9, 2020
Manila Water Official Website, Bill Information, Oct. 9, 2020
Metropolitan Waterworks and Sewerage System, Total EC of MWCI & MWSI from 1997 to 2018, Oct. 21, 2020
Department of Public Works and Highways, National Building Code of the Philippines, Accessed Oct. 19, 2020
MWSS Official Website, Desludging Services Reminder to Customers, Aug. 16, 2019
Manila Water Official Website, Wastewater Issues in the Manila Concession, Accessed Oct. 13, 2020
Manila Bay Sustainable Development Master Plan, Manila Bay Sustainable Development Master Plan Situation Analysis Report, December 2018
Philstar.com, DENR: Manila Bay ‘beach nourishment’ not part of NEDA’s master plan, Sept. 9, 2020
Rappler, Artificial beach in Manila Bay not in NEDA’s master plan, DENR admits, Sept. 8, 2020
Manila Bay Sustainable Development Master Plan, Water Quality Improvements, December 2018
Philstar.com, Peralta satisfied with Manila Bay cleanup, Oct. 15, 2020
Inquirer.net, Supreme Court chief ‘satisfied’ with DENR work on Manila Bay, Oct. 15, 2020
Business Mirror, CJ Peralta pleased by bay cleanup, mum on dolomite, Oct. 15, 2020
GMA News Online, Cimatu, CJ Peralta join other execs in inspecting ‘dolomite beach’, Oct. 14, 2020
Department of Environment and Natural Resources, CIMATU UPDATES SC ON MANILA BAY REHAB EFFORTS, Oct. 14, 2020
Manila Bulletin, Cimatu discusses issues related to Manila Bay rehab to SC Chief Justice, 5 other justices, Oct. 14, 2020
(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)
