Muling iginiit ni Justice Secretary Jesus Crispin “Boying” Remulla noong Marso 1 na walang hurisdiksyon ang International Criminal Court (ICC) na imbestigahan ang mga umano’y krimen laban sa sangkatauhan na nangyari sa drug war ni dating pangulong Rodrigo Duterte at Davao Death Squad killings. Ito ay nangangailangan ng konteksto.
Ito ang ika-apat na beses na isinantabi ni Remulla ang konteksto hinggil sa hurisdiksyon ng ICC.
(Tingnan ang VERA FILES FACT CHECK: Komento ng Justice Secretary sa hurisdiksyon ng ICC nangangailangan ng konteksto, VERA FILES FACT CHECK: Sa pangalawang pagkakataon, pahayag ng Justice secretary sa hurisdiksyon ng ICC sa PH nangangailangan ng konteksto at VERA FILES FACT CHECK: Remulla nilaktawan ulit ang konteksto ng pagiging miyembro ng Pilipinas sa ICC)
PAHAYAG
Sa pagsasalita sa ika-52 sesyon ng United Nations Human Rights Council (UNHRC), sinabi ni Remulla:
“Excellencies, the Philippines continues its open, constructive, and active engagement on human rights with UN and international stakeholders, including civil society… Yet, we draw the line, as any sovereign state must, when an international institution overreaches and departs from the boundaries of its creation. [I]n this context, the Philippine government rejects the ICC’s decision to resume investigations over alleged crimes committed during [the] anti-illegal drug campaign. The Philippines has a fully functioning justice system. Under the complementarity test, the ICC therefore has no jurisdiction over Filipino citizens whatsoever.”
(“Mga Kamahalan, ang Pilipinas ay nagpapatuloy sa kanyang bukas, nagbibigay-liwanag, at aktibong pakikipag-ugnayan kaugnay ng mga karapatang pantao kasama ng UN at mga international stakeholder, kabilang ang civil society… Gayunpaman, ito ay may hangganan, tulad ng dapat na gawin ng anumang soberanong estado, kapag ang isang international na institusyon ay lumampas at hindi sumunod sa ang mga boundary ng paglikha nito. Sa kontekstong ito, tinatanggihan ng gobyerno ng Pilipinas ang desisyon ng ICC na ipagpatuloy ang mga pagsisiyasat sa mga umano’y krimeng ginawa noong kampanya laban sa ilegal na droga. Ang Pilipinas ay may ganap na gumaganang sistema ng hustisya. Sa ilalim ng complementarity test, ang ICC samakatuwid ay walang hurisdiksyon sa mga mamamayang Pilipino kahit ano pa man.”)
Pinagmulan: UN Media, High Level Segment – 52nd regular session of the Human Rights Council (27 February – 4 April 2023), Marso 1, 2023, panoorin mula 4:52 – 05:03, 7:49 – 8:25
ANG KATOTOHANAN
Ayon sa Paragraph 2, Article 127 ng Rome Statute — ang kasunduan na nagtatatag ng ICC — ang isang state party ay hindi nalilibre sa mga obligasyon nito sa panahon ng pagiging miyembro nito kahit ito ay kumalas na. Ang Pilipinas ay isang state partyo mula Nobyembre 1, 2011 hanggang Marso 16, 2019. (Tingnan ang The Rome Statute and the Philippines)
Sa ilalim ng complementarity principle nito, iniimbestigahan lamang ng ICC ang mga umano’y krimen laban sa sangkatauhan na ayaw o hindi kayang pangasiwaan ng mga lokal na korte.
Ayon sa desisyon ng ICC Pre-Trial Chamber I noong Enero 26 na ipagpatuloy ang pagsisiyasat sa mga naturang krimen sa Pilipinas, ang sariling pagsisiyasat ng gobyerno ay sumaklaw lamang sa mga mababang ranggo na opisyal ng pulisya at nabigong tingnan ang “systemic nature” ng mga insidenteng ito.
“Kahit na ang tungkulin at layunin ng Korte, at ang katotohanan na ang awtorisadong pagsisiyasat ay may kinalaman sa mga umano’y krimen laban sa sangkatauhan, ang mga matataas na opisyal ay inaasahang maging pokus ng pagsisiyasat,” nakasaad sa desisyon ng Pre-Trial Chamber I.
Binanggit sa desisyon noong Enero 26 na ang Department of Justice (DOJ) panel ay nagsagawa lamang ng “desk review” ng 302 kaso at hindi maituturing na isang pagsisiyasat ayon sa Article 18, Paragraph 2 ng Rome Statute.
Sa 52 kaso ng nanlaban (lumalaban sa pag-aresto), nakita ng panel ang pananagutan lamang sa mga mababang opisyal ng pulisya. Halimbawa, ang dalawang opisyal na hinatulan sa pagpatay noong 2017 sa 17-anyos na si Kian Delos Santos ay isang patrolman — ang pinakamababang ranggo sa Philippine National Police (PNP) — at isang chief sergeant.
Sa hiling nitong awtorisasyon noong 2021 na imbestigahan ang mga krimen na may kaugnayan sa droga at extrajudicial killings sa Davao, binanggit ng ICC Office of the Prosecutor na ang kaso ni Delos Santos ang tanging nagkaroon ng hatol.
Hindi maliwanag kung kasama sa imbestigasyon sina dating PNP chief Ronald “Bato” Dela Rosa, ngayon ay senador na, at Duterte. Wala ni isa pang kinasuhan sa mga krimeng may kaugnayan sa droga sa lokal na hukuman.
Ang gobyerno ng Pilipinas, sa pamamagitan ng Office of the Solicitor-General, ay may hanggang Marso 13, 11 p.m., oras na ng Maynila, para maghain ng apela para suspindihin ang imbestigasyon ng ICC. (Basahin ang Families of drug war victims seek permission to air side on PH appeal vs. ICC probe)
Nakakita ka na ba ng anumang kahina-hinalang pahayag, larawan, meme, o online post na gusto mong i-verify namin? Sagutan ang reader-request form na ito.
Mga Pinagmulan
UN Media, High Level Segment – 52nd regular session of the Human Rights Council (27 February – 4 April 2023), March 1, 2023
International Criminal Court, Rome Statute, accessed on Feb. 3, 2023
International Criminal Court, How the Court Works, accessed on Feb. 6, 2023
International Criminal Court, Public Redacted Version of “Authorisation pursuant to article 18(2) of the Statute to resume the investigation”, Jan. 26, 2023
International Criminal Court, Public redacted version of “Request for authorisation of an investigation pursuant to article 15(3)”, 24 May 2021, ICC-01/21-7-SECRET-Exp, June 14, 2021
(Ginagabayan ng code of principles ng International Fact-Checking Network sa Poynter, ang VERA Files ay sumusubaybay sa mga maling pahayag, flip-flops, nakaliligaw na mga pahayag ng mga pampublikong opisyal at kilalang personalidad, at pinasisinungalingan ang mga ito gamit ang tunay na ebidensya. Alamin ang inisyatibong ito at aming pamamaraan.)
