Archive - Fact Check Filipino

Sa paggunita ngayong taon ng World Press Freedom Day, pinagsama-sama ng VERA Files Fact Check ang mga kaso na inihain laban sa mahigit 90 mamamahayag na Filipino mula 2007 hanggang 2022. Sa 45 na kaso, 32 ang isinampa ng mga dati at kasalukuyang opisyal ng gobyerno.

Binago ni Land Transportation Office (LTO) chief Jose Arturo “Jay Art” Tugade ang kanyang naunang pahayag na maaaring “gumawa” ng plate number ang mga may-ari ng sasakyan para matugunan ang isyu ng kakulangan.

Ano ang Arcturus subvariant? Dapat ba itong maging dahilan ng pag-aalala?

Ang "heat index" o damang init ay ginagamit upang matukoy kung gaano ang init na kayang indain ng isang tao bago ito maging mapanganib.

Hindi Pilipinas ang may pinakamataas na projected GDP growth sa mga bansa sa Asia. Pang-apat ang ranggo ng bansa sa listahan ng IMF ng 30 emerging at developing economies sa rehiyon, na may projected GDP growth na 6%. Nangunguna ang Palau na may 8.7%, sinundan ng Maldives na may 7.2%.

Ang pag-inom ng oral glutathione ay hindi kasama sa kasalukuyan sa mga alituntunin sa pag reverse ng non-alcoholic fatty liver disease, ayon sa hepatologist na si Arlinking Ong-Go.

Noong Marso 29, sinabi ni Sen. Francis Tolentino na "tinanggap niya ang panukala" na maging abogado ng kanyang kasamahan na si Sen. Ronald "Bato" Dela Rosa, sa International Criminal Court. Nangangailangan ito ng konteksto.

Hindi tahasang sinabi ng MBC at FINEX na sila ay laban sa pag-amyenda sa mga probisyon sa ekonomiya ng Konstitusyon. Gayunpaman, tinutulan nila ang paraan na gusto ng House sa pagpasok ng mga susog, at binibigyang diin ang malaking halaga na gagastusin sa pagbuo ng isang Con-con at ang timing ng paggawa nito.

Ang tinanggihan lamang ng ICC appeals chamber ay ang kahilingan ng gobyerno na suspindihin ang pagpapatuloy ng drug war probe noong Marso 27. Ang administrasyong Marcos ay mayroon pa ring isang nakabinbing apela -- ang pangunahing petisyon nito -- na naglalayong baligtarin ang desisyon noong Enero 26 ng ang Pre-Trial Chamber I na nagbigay-daan kay Prosecutor Karim Khan na ipagpatuloy ang imbestigasyon.

May hurisdiksyon pa rin ang ICC sa anumang krimen na naganap sa Pilipinas noong ito ay state party mula Nob. 1, 2011 hanggang Marso 16, 2019. Hindi nawawala ang mga obligasyon ng isang dating state party tulad ng Pilipinas sa mga insidente na naganap sa panahon ng pagiging miyembro nito, batay sa Article 127 paragraph 2 ng Rome Statute, ang founding treaty ng ICC.

Noong unang bahagi ng Marso, nag-host ang National Intelligence Coordinating Agency (NICA) sa CALABARZON ng isang orientation para sa mga empleyado ng gobyerno upang mapigilan sila sa pagsali sa mga grupo tulad ng Kilusang Mayo Uno at Alliance of Concerned Teachers. Pagkatapos ng kaganapan, ang mga dumalo ay binigyan ng isang polyeto na nagsasabing, bukod sa iba pang mga bagay, ang red-tagging ay isang terminong likha ng "communist terrorist groups" (CTG). Ito ay hindi totoo.

Kinapanayam ng VERA Files Fact Check si Filomin Gutierrez, isang sociology professor mula sa University of the Philippines, upang makatulong na ipaliwanag kung bakit patuloy na isinasama ng mga fraternity ang hazing, kadalasang marahas, sa pagre-recruit ng mga miyembro.

Ipinakita sa pagbabantay sa presyo ng Department of Agriculture noong Marso 16 na ang bigas na ibinebenta sa mga pampublikong pamilihan sa Metro Manila ay umaabot pa rin sa P34-50 kada kilo para sa lokal na commercial rice at P37-50 para sa imported na bigas.

Ang datos ay tumutukoy lamang sa mga kabuuang utang o bagong utang na hiniram ng gobyerno. Bagama't tama na bumaba ang mga ito, sinabi ng Freedom from Debt Coalition na tumaas pa rin ng 13.71% o P1.67 bilyon ang natitira o kabuuang utang ng pambansang pamahalaan — mula P12.1 trilyon noong 2021 hanggang P13.8 trilyon noong 2022 — dahil ang gobyerno ay nanghihiram ng higit sa binabayaran nito.

Ipinahayag kamakailan ni Albay Rep. Joey Salceda na ang inflation rate ng Pilipinas ay "isa sa pinakamababa pa rin sa mundo," at sinabing ito ay malamang na "bunga ng diskarte" ng economic managers ng bansa. Ito ay nangangailangan ng konteksto.

Nakasaad sa Paragraph 2, Article 127 ng Rome Statute, ang kasunduan na nagtatatag ng ICC, na ang isang state party ay hindi nalilibre sa mga obligasyon nito sa panahon ng pagiging miyembro nito kahit kumalas na ito. Ang Pilipinas ay isang state party mula Nobyembre 1, 2011 hanggang Marso 16, 2019.

Bakit isinasantabi ng Comelec ang pagbabawal sa “premature campaigning” sa barangay at SK elections ngayong taon?

Dokumentado ng Human Rights Violations Victims’ Memorial Commission ang 11,103 biktima ng ang mga paglabag sa karapatang pantao sa rehimeng Marcos na itinuturing na karapat-dapat na tumanggap ng mga kompensasyon na nagmula sa P10-bilyong pondo mula sa Marcos Swiss account.