Archive - Fact Check Filipino

Nagbabalik-tanaw ang VERA Files Fact Check sa mga paulit-ulit na kasinungalingan na kumalat ngayong taon: mula sa imbestigasyon ng International Criminal Court sa giyera ng Pilipinas laban sa droga hanggang sa red-tagging kay dating bise presidente Leni Robredo hanggang sa nakaw na yaman ng pamilya Marcos.

Binago ng administrasyong Marcos ang kampanya laban sa droga ng gobyerno para pagtuunan ng pansin ang pagbabawas ng demand at rehabilitasyon ng mga user, taliwas sa all-out war na humantong sa pagkamatay ng libu-libong Pilipino sa war on drugs ng administrasyong Duterte.

Sa paghahangad na matugunan ang gutom at kakulangan ng pagkain ng mga mahihirap na Pilipino, sinabi ni SAGIP Party-list Rep. Rodante Marcoleta na ang mga astronaut ay nagtatagal ng ilang buwan sa kalawakan nang hindi nagluluto o kumakain dahil kumakain sila ng pagkain na tumatagal ng mahabang panahon. Hindi ito totoo.

Sinabi ng manunulat ng Manila Bulletin na si Krizette Laureta-Chu sa isang Facebook post noong Dis. 11 na hindi mahanap ng Federal Bureau of Investigation (FBI) si Pastor Apollo Quiboloy, tagapagtatag ng isang relihiyosong sekta na tinatawag na Kingdom of Jesus Christ. Ito ay nangangailangan ng konteksto.

Kabilang sa mga unang nagpahayag ng mga reserbasyon sa panukalang Maharlika Investment Fund (MIF) bill, si Bangko Sentral Governor Felipe Medalla ay sumama sa iba pang economic managers sa pagsulong ng batas nito, na nagsasabing ito ay isang "sinubukan at nasubok" na investment vehicle for growth. Ito ay nangangailangan ng konteksto.

Habang nagaganap ang pampublikong debate tungkol sa Maharlika Investment Fund, narito ang kailangan mong malaman sa isyu.

Ano ang nasa panukalang heterosexual bill at paano ito naiiba sa SOGIESC Equality bill?

Ang dragon fruit ba ay isang magandang alternatibong pananim sa palay? Maaari bang i-export ang prutas sa Taiwan?

Bilang depensa sa panukalang paglikha ng Maharlika Wealth Fund, itinuro ni dating pangulong Gloria Macapagal-Arroyo at Ilocos Norte Rep. Sandro Marcos si dating senador Benigno “Bam” Aquino IV bilang orihinal na nagsusulong ng katulad na panukala noong 2016. Kailangan nito ng konteksto.

Sa pagsusulong ng batas laban sa pagkalat ng maling impormasyon online, binanggit ni Sen. Robinhood Padilla ang 15 bansang may mga batas laban sa “fake news.” Ang kanyang listahan, gayunpaman, ay may ilang mga kamalian.

Sa loob ng apat na taon, nagbago ang pananaw ni Sen. Ronald “Bato” Dela Rosa tungkol sa pagtrato sa mga illegal drug offender. Bilang director-general ng Bureau of Corrections (BuCor), sinuportahan niya ang parusang kamatayan para sa lahat ng mga nagkasala kaugnay ng ilegal na droga hanggang kanyang iminungkahi ang rehabilitasyon para sa mga gumagamit. Ngayon, sinabi ng dating Philippine National Police (PNP) chief na “nagdadalawang isip” siya tungkol sa sarili niyang panukala.

Noong Disyembre 1, sinabi ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. na papalapit na ang kanyang administrasyon sa kanyang layunin na ibaba ang presyo ng bigas sa P20 kada kilo ngayong ibinebenta na ito sa halagang P25 kada kilo. Ito ay nangangailangan ng konteksto.

Mali ang pahayag ni Senate President Juan Miguel Zubiri noong Nob. 7 na maaaring gamitin ang confidential funds sa pagkukumpuni ng mga silid-aralan.

Ano ang mga confidential at intelligence funds at para saan ito magagamit?

Habang patuloy na lumalaki ang populasyon ng mundo, narito ang tatlong bagay na kailangan mong malaman tungkol sa populasyon ng bansa.

Pinabubulaanan ang ulat ng komite ng United Nations (UN) tungkol sa pagpapatuloy ng extrajudicial killings sa Pilipinas, sinabi ni Senate President Juan Miguel Zubiri na wala siyang narinig o nakikitang anumang pagpatay, partikular sa mga hinihinalang pusher ng droga, sa ilalim ng bagong administrasyon.

Sinabi ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. na ang kanyang administrasyon ay naglalagay ng "patuloy na tulong" para sa proteksyong panlipunan at kabuhayan "sa tuktok" ng listahan ng prayoridad nito. Ito ay nangangailangan ng konteksto.

Sa pagtatapos ng kanyang apat na araw na biyahe sa Cambodia para sa ika-40 at ika-41 ASEAN Summit and Related Summits, humarap si Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos, Jr. sa Filipino community doon kung saan muli niyang sinabi na nakuha niya noong nakaraang Mayo ang “pinakamaraming boto” sa kasaysayan ng eleksyon sa Pilipinas. Ito ay nangangailangan ng konteksto.

Iginiit na "hindi patas" ang ginawa ng Human Rights Committee (UNHRC) ng United Nations na ipahayag ang kanilang mga alalahanin sa mga ulat ng mga paglabag sa karapatang pantao sa bansa, kabilang ang pagkakapatay sa mamamahayag na si Percy Lapid, maling iginiit ni Senate President Juan Miguel "Migz" Zubiri na ang Pilipinas ay may “napakamalayang media” kumpara sa mga bansang tulad ng Malaysia, Singapore at Vietnam.

Ano ang universal periodic review (UPR) ng United Nations (UN) Human Rights Council at ang kaugnayan nito sa pagpapabuti ng sitwasyon ng karapatang pantao sa bansa? Narito ang limang bagay na dapat mong malaman.

Ang pahayag ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. kamakailan tungkol sa pagbibigay ng perang ayuda at subsidies sa gitna ng COVID-19 pandemic ay sumasalungat sa pananaw ni Finance Secretary Benjamin Diokno sa usapin.

Sa pagtugon sa mga tanong mula sa isang panel ng mga independiyenteng eksperto sa karapatang pantao sa ika-136 na sesyon ng United Nations Human Rights Committee sa Geneva noong Oktubre 11, sinabi ni Justice Secretary Jesus Crispin “Boying” Remulla na ang ABS-CBN ay “hindi isinara” ngunit tinanggihan lamang na bigyan ng isang bagong prangkisa. Ito ay nangangailangan ng konteksto.

Sa ika-136 na sesyon ng United Nations Human Rights Committee sa Geneva noong Oktubre 11, muling iginiit ni Justice Secretary Jesus Crispin “Boying” Remulla ang posisyon ng gobyerno na ang International Criminal Court (ICC) ay “nawalan na ng hurisdiksyon” sa Pilipinas. Ito ay kulang sa konteksto.

Sa bagong department order, binaliktad ni Education Secretary Sara Duterte-Carpio ang kanyang naunang direktiba sa pamamagitan ng pagpayag sa mga pribadong paaralan na magpatuloy sa pagdaraos ng full distance o blended learning pagkatapos ng Nobyembre 2.

Binawi ni Senate President Juan Miguel "Migz" Zubiri ang kanyang anunsyo na inilagay ng China ang Pilipinas sa blacklist ng mga destinasyong pang-turismo "dahil sa problema sa mga POGO [Philippine offshore gaming operators]."

Sa ika-136 na sesyon ng United Nations Human Rights Committee sa Geneva noong Oktubre 10, binigyang-katwiran ni Justice Secretary Jesus Crispin “Boying” Remulla ang red-tagging ng gobyerno sa mga kritiko na pinaniniwalaan nilang nakikiisa sa Communist Party of the Philippines-New People's Army (CPP-NPA). Ito ay nakaliligaw.

Sa isang briefing sa mga mamamahayag, sinisi ni Ilocos Norte Rep. Sandro Marcos ang malakas na dolyar sa paghina ng piso, at sinabi na hindi lamang Pilipinas ang nakararanas ng pagbaba ng halaga ng pera.Ito ay nangangailangan ng konteksto.

Bilang pagtugon sa mga alegasyon ng katiwalian sa National Youth Commission (NYC), sinabini Chairperson Ronald Cardema na walang mga notice of disallowance na inilabas angCommission on Audit (COA) sa ahensya. Ito ay hindi totoo.

Sa pagpapaliwanag sa mga nagawa ng Department of Education sa unang 100 araw ng administrasyong Marcos, umatras si Education Secretary Sara Duterte-Carpio sa kanyang iniutos na full face-to-face classes sa mga pampubliko at pribadong paaralan.

Mahigit dalawang linggo matapos ipahayag ang kanyang pagbibitiw bilang executive secretary, binago ng abogadong si Victor Rodriguez ang kanyang pahayag na magpapatuloy siya sa pagsisilbi sa bansa bilang presidential chief of staff.