Archive - Fact Check Filipino

Sa kanyang verified Facebook (FB) page, binilang ni dating Public Works and Highways secretary Mark Villar ang Skyway Stage 3 project bilang accomplishment sa ilalim ng “Build, Build, Build” program, ang infrastructure master plan ni Pangulong Rodrigo Duterte. Ito ay nangangailangan ng konteksto.

Sa seremonya ng oath-taking ng mga bagong miyembro ng Partido Demokratiko ng Pilipinas-Lakas ng Bayan (PDP-Laban) noong Okt. 16, inakusahan ni Pangulong Rodrigo Duterte ang oposisyon na Liberal Party (LP) sa pagbibigay sa mga Ayala, isang kilalang pamilya ng mga negosyante sa bansa, ng water distribution contract. Hindi totoo ang kanyang pahayag.

May 572 naghahangad makabingwit ng pambansang posisyon sa 2022 elections ang naghain ng kanilang certificates of candidacy (COC) mula Okt. 1 hanggang 8 sa Garden Tent, Hotel Sofitel sa Pasay City.

Sa paghahain ng kanyang certificate of candidacy (COC) para sa senador noong Okt. 1 humirit si dating Pagsanjan mayor Abner Afuang ng isang hindi pa napatutunayang pahayag ー ang coronavirus disease 2019 (COVID-19) ay gawa ng tao.

Sa kanyang paglabas sa Talk to the People noong Okt. 4, ipinahiwatig ni Pangulong Rodrigo Duterte na sinimulan na niyang pag-aralan ang kanyang kinabukasan sa labas ng Malacanang.

Nagkakaisa ang Commission on Elections (Comelec) en banc na magbigay ng palugit sa pagpaparehistro ng mga botante sa loob ng 16 na araw sa pagitan ng Okt. 11 at Okt. 30 upang bigyang-daan ang mas maraming tao na makilahok sa halalan sa Mayo 2022 sa gitna ng mga panawagan mula sa public interest groups at Kongreso.

Samtang padayon nga mingsaka ang mga kaso sa nasod sa ikaduhang katunga sa 2021, mga wa masayod sa tinuod nangangkon nga ang coronavirus disease 2019 (COVID-19) vaccines “di epektibo ug di luwas” unya kini padayong nagtuyok sa social sa media.

Muling sinabi ni Pangulong Rodrigo Duterte na may “constitutional mandate” ang Commission on Audit (COA) na i-audit ang Philippine Red Cross (PRC), isang independent, autonomous, non-government organization. Ito ay nangangailangan ng konteksto.

Mula sa pagsabi noong 2016 na ang mga taong nasa same-sex marriage ay mas masahol pa sa mga hayop, iginiit ngayon ni Sen. Emmanuel “Manny” Pacquiao na hindi niya kinokondena o hinuhusgahan ang mga miyembro ng Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender, Queer (LGBTQ) community.

Mali ang sinabi ni dating senador Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. na nagsampa ng reklamo ang Pilipinas sa International Criminal Court (ICC) laban sa China dahil sa mga biglang pagpasok nito sa West Philippine Sea.

Sa isang virtual na talumpati sa harap ng mga world lider, iba na naman ang naging linya ni Pangulong Rodrigo Duterte noong Miyerkules, positibo sa pagkakataong ito, nang ideklara niyang walang bansa ang “makababawas” sa kahalagahan ng 2016 ruling ng Permanent Court of Arbitration (PCA) na pumabor sa Pilipinas laban sa China.

Habang dumadami ang mga kaso sa bansa sa huling anim na buwan ng 2021, ang maling impormasyon na nagsasabing ang mga bakuna sa coronavirus disease 2019 (COVID-19) ay "hindi epektibo at hindi ligtas" ay patuloy na kumakalat sa social media.

Ang ulat ng Commission on Audit (COA) tungkol sa P67.32 bilyong "deficiencies" sa pandemic response funds ng Department of Health (DOH) ay nagbunsod ng imbestigasyon ng kongreso sa paglilipat ng P42 bilyon sa Procurement Service sa Department of Budget and Management (PS-DBM). Ito naman ay humantong sa pagkakadiskubre ng P8.68 bilyon na mga kontrata ng supply sa Pharmally Pharmaceutical Corp.

Iginiit ng abogadong si Larry Gadon na ang Philippine Red Cross (PRC) ay tumatanggap ng malaking pondo mula sa gobyerno. Ito ay nakaliligaw.

Ang mga pamilya ng mga napatay sa mga anti-drug operasyon sa ilalim ng giyera laban sa droga ng administrasyong Duterte ay muling nagkaroon ng pag-asa na may hustisya kasunod ng paglabas ng isang ulat na nakatuon sa tulong para sa kanila mula sa Victims Participation and Reparations Section (VPRS), isang independent na tanggapan ng International Criminal Court (ICC).

Ti panangibaba iti edad dagiti tattao nga mabalin nga gumatang, aglako, wenno agusar iti vapes ken electronic cigarettes iti edad 18, ket mangited kadakuada iti gundaway tapno makaalada kadagiti produkto nga mabalin nga adda dakes nga epekto na iti salun-at ken mabalin nga agbunga iti panagabuso, kuna dagiti eksperto iti medisina ken salun-at.

Ang pagbaba ng minimum age ng mga taong maaaring bumili, magbenta, o gumamit ng vapes at electronic cigarettes sa 18 taong gulang ay nangangahulugan nang pagbibigay sa mas bata ng access sa mga produkto na may masamang epekto sa kalusugan na maaaring humantong sa substance abuse, sinabi ng mga medical at health expert.

Tila hindi makapagdesisyon si Pangulong Rodrigo Duterte kung ano ang gagawin kay Health Secretary Francisco Duque sa gitna ng mga panawagan na magbitiw ang kalihim dahil sa napag-alamang kakulangan sa dokumentasyon ng Department of Health (DOH) tungkol sa higit P67 bilyong pondo para sa COVID-19.

Hindi sumasang-ayon sa paggamit ng mga face mask bilang proteksiyon, sinabi ng artistang si Crispin "Pen" Medina na ang novel coronavirus ay "maaaring lumusot sa mask" sapagkat napakaliit nito. Kulang ito ng konteksto.

Iginiit ni House Deputy Speaker Rodante Marcoleta na nagsampa ng kaso si dating Supreme Court (SC) associate justice Antonio Carpio laban kay Chinese President Xi Jinping sa International Court of Justice (ICJ) noong Marso 2019. Hindi ito totoo.

Halos dalawang taon na ang coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic, at ang mga variant ng novel coronavirus ay nagiging “fitter and better” sa panghahawa ng sakit sa mga tao, ayon sa World Health Organization (WHO).

Ang mga cash prize at iba pang insentibo na ibinigay ng mga business executive at pribadong kumpanya kay Hidilyn Diaz, ang unang Olympic gold medalist ng Pilipinas, ay kailangan bayaran ng donor’s tax, ayon kay Palace Spokesman Harry Roque. Ito ay hindi totoo.

Naging pangalawang independiyenteng constitutional body ang Commission on Audit (COA) na nakatanggap kamakailan ng maaanghang na pananalita mula kay Pangulong Rodrigo Duterte. Matapos kastiguhin ang Commission on Human Rights (CHR) sa ilang pagkakataon dahil sa kritikal na paninindigan nito sa kanyang giyera laban sa droga, ibinaling ng pangulo ang kanyang galit sa COA dahil sa natuklasan nitong P67.32 bilyon “deficiencies” ng Department of Health (DOH) sa paggasta ng mga pondo para sa pagtugon sa COVID-19.

Halos 15 buwan matapos ipagbawal ni Pangulong Rodrigo Duterte ang "paggamit, pagbebenta o pagbili ng mga e-cigarette at mga produktong tabako" sa mga wala pang 21 taong gulang, inaprubahan ng House of Representatives ang isang panukalang batas na nagpapababa sa 18 ang minimum na edad ng mga makabibili ng heated tobacco products (HTPs) at electronic nicotine/non-nicotine delivery systems (ENDs/ENNDS).

Isang VERA Files reader ang tumawag ng pansin sa caption ng Manila Times sa isang set ng mga litrato na nagsasabi na ang mga “health worker" sa Manila COVID-19 Field Hospital ay nagbanta na magwelga dahil sa hindi sapat na kabayaran. Hindi ito totoo.

Sa kabila ng babala ng Facebook (FB) laban sa mga page na nagkakalat ng impormasyon na lumalabag sa mga pamantayan ng komunidad nito, nanindigan sina Partylist Rep. Michael “Mike” Defensor at Rodante Marcoleta na ang antiparasitic drug na ivermectin ay maaaring gamitin laban sa anumang variant ng coronavirus disease (COVID-19). Ang pahayag ay walang sapat na siyentipikong batayan.

Sa pagtatama ng pahayag ni Palace Spokesperson Harry Roque na hindi pa naipapasa ng Kongreso ang batas na mag-eexempt sa mga atleta sa pagbabayad ng buwis sa kanilang mga napanalunan, nagkamali si Senate Minority Leader Franklin “Frank” Drilon sa pagsabing ang Republic Act No. 10699, na pinagtibay noong 2015 sa termino ng yumaong Pangulong Benigno Aquino III, ay nagbigay na ng tax exemption para sa mga napanalunan sa national at international na mga sports competition.

Sa nagdaang limang taon ng kanyang pagkapangulo, nagsimula si Pangulong Rodrigo Duterte sa pagsisikap na makipag-usap ng kapayapaan sa Communist Party of the Philippines (CPP) at ang armadong grupo nito, ang New People's Army (NPA), na humantong sa pagdeklara ng isang all-out war sa kilusan upang wakasan, sa loob ng kanyang termino, ang 52-taong armadong pakikibaka.

Tatlong maling impormasyon ang inilahad ni Pangulong Rodrigo Duterte at ang kanyang chief legal counsel Salvador Panelo tungkol sa International Criminal Court (ICC) sa isang naka-record na pampublikong address noong Hulyo 28.

Matapos ideklara noong nakaraang taon na "hindi niya sisirain" ang kanyang desisyon na wakasan ang Visiting Forces Agreement (VFA) ng bansa sa United States (U.S.), binawi at ibinalik ni Pangulong Rodrigo Duterte ang kontrobersyal na military deal bilang "konsesyon" kasunod ng donasyon ng mga COVID-19 vaccine ng Washington.